Ngày 21/6, tại Hà Nội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tổ chức cuộc họp với các tổ chức kinh doanh mua, bán vàng miếng nhằm quán triệt tinh thần chỉ đạo của Chính phủ về quản lý thị trường, thảo luận các biện pháp cũng như đề xuất, kiến nghị để tiếp tục thực hiện mục tiêu ổn định thị trường vàng. Cuộc họp do Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng và Phó Thống đốc NHNN Phạm Quang Dũng đồng chủ trì.
Tham dự cuộc họp có đại diện Lãnh đạo các Vụ, Cục thuộc NHNN; NHNN Chi nhánh TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh; Đại diện Lãnh đạo các tổ chức tín dụng (TCTD), Hiệp hội kinh doanh vàng Việt Nam cùng các doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng miếng trong nước. Tại phiên họp, NHNN khẳng định có đủ nguồn lực và quyết tâm để ổn định thị trường vàng.
Phó Thống đốc Phạm Quang Dũng phát biểu chỉ đạo cuộc họp
Phát biểu khai mạc cuộc họp, Phó Thống đốc Phạm Quang Dũng cho biết, trước đây cơ chế quản lý thị trường vàng cơ bản ổn định, được vận hành theo Nghị định 24/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Tuy nhiên, từ năm 2021 đến nay, thị trường vàng ghi nhận sự thay đổi bất thường, chênh lệch giá vàng trong nước với giá vàng thế giới rất cao, có khi tới 18 triệu đồng/lượng, thậm chí có thời điểm chênh lệch lên đến 26%. Lý giải nguyên nhân dẫn đến vấn đề này, bên cạnh những lý do khách quan như: Giá vàng thế giới tăng cao, thị trường bất động sản, trái phiếu gặp nhiều khó khăn…, trong đó không thể loại trừ hành vi gây nhũng đoạn, thổi giá hay trục lợi trái phép, tình trạng đầu cơ cũng tác động tiêu cực đến an ninh, an toàn tài chính tiền tệ - ngân hàng, tâm lý xã hội.
Theo Phó Thống đốc, thị trường vàng luôn nhận được sự quan tâm lớn của dư luận. Do đó, những hành vi tiêu cực kể trên ảnh hưởng không nhỏ tới thị trường, nguy cơ cao ảnh hướng tới nền kinh tế vĩ mô – một nền tảng quan trọng để đảm bảo an sinh xã hội, là điều kiện quan trọng cho quá trình hoạt động và vận hành của tất cả các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng. Trước tình hình đó, thời gian vừa qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng, tiêu cực đã quan tâm, trực tiếp chỉ đạo nhằm bình ổn thị trường vàng, xử lý tình trạng chênh lệch ở mức cao giữa giá vàng trong nước và quốc tế. Trong thời gian đầu, NHNN đã thực hiện tổng cộng 09 phiên đấu thầu vàng với hơn 1,8 tấn vàng. Từ ngày 03/6, NHNN tiếp tục triển khai bán vàng tới người dân thông qua 04 NHTM nhà nước cùng với Công ty SJC và ghi nhận kết quả khả quan, trong vòng 19 ngày, giá vàng trong nước đã được thu hẹp đáng kể với giá thế giới, chỉ còn khoảng 4 triệu đồng.
Phó Thống đốc Phạm Quang Dũng cho biết thêm, thời gian tới, dưới sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao của các cấp lãnh đạo, cơ quan có thẩm quyền, NHNN sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để duy trì can thiệp thị trường vàng khi cần thiết, nhằm thu hẹp và kiểm soát chênh lệch giá vàng ở mức hợp lý, đồng thời khẳng định NHNN đủ nguồn lực, công cụ và quyết tâm để thực hiện mục tiêu này. Bên cạnh đó, NHNN tiếp tục thực hiện công tác thanh tra để làm rõ những sai phạm, xử lý (nếu có) của các doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh vàng. NHNN đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an quán triệt các đơn vị nghiêm túc thực hiện công tác thanh tra, đặc biệt tại địa bàn trọng điểm là thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.
Đối với mục tiêu dài hạn, NHNN sẽ tiến hành tổng kết kết quả thực hiện Nghị định 24, tiếp tục tiếp thu ý kiến tham vấn, đóng góp của các cá nhân, đơn vị, từ đó tổng kết và có đề xuất sửa đổi, bổ sung phù hợp nội dung của Nghị định này phù hợp với bối cảnh kinh tế thị trường, cơ bản dựa trên nguyên tắc bảo đảm bám sát chủ trương, định hướng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về quản lý thị trường vàng, phù hợp với tình hình thực tiễn, đồng thời ngăn chặn hiệu quả tình trạng vàng hóa nền kinh tế, không để biến động giá vàng ảnh hưởng đến tỷ giá, gây lạm phát đối với nền kinh tế vĩ mô.
Tại cuộc họp, các ngân hàng và doanh nghiệp đều đánh giá cao các giải pháp chính sách của NHNN trong quản lý thị trường vàng thời gian qua, thu hẹp được chênh lệch giá vàng miếng trong nước và quốc tế theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và ý kiến của các cơ quan chức năng. Sau ba tuần bán vàng theo hình thức mới, hiện giá vàng SJC đang cao hơn giá vàng thế giới khoảng 4 triệu đồng/ lượng, thu hẹp đáng kể so với mức gần 20 triệu đồng thời gian trước.
Ông Nguyễn Thanh Tùng - Tổng giám đốc Vietcombank chia sẻ, “Thời gian tới, Vietcombank sẽ tiếp tục thực hiện quyết liệt các chỉ đạo của NHNN, trong đó sẽ tiếp tục đưa việc bán vàng lên app, ứng dụng thanh toán không dùng tiền mặt, đảm bảo tính minh bạch và tiện lợi”.
Còn theo ông Đỗ Minh Phú - Chủ tịch hội đồng quản trị TPBank, hiện tại chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế chỉ còn khoảng 4 triệu đồng, con số này đã tiến dần đến mục tiêu thu hẹp chênh lệch theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và của NHNN. “Trước đây rất nhiều lần khi giá vàng biến động, NHNN đưa ra thông điệp sẵn sàng can thiệp. Nhưng lần này chúng tôi thấy rằng đây là những biện pháp rất rõ ràng, rất quyết liệt. Chúng tôi theo dõi vấn đề này và thấy hoàn toàn tin tưởng và nhìn thấy rằng những biện pháp của NHNN là rất quyết liệt, đi đúng vấn đề”, ông Phú cho biết.
Cũng tại cuộc họp, có ý kiến cho rằng diễn biến thị trường thời gian qua có dấu hiệu của việc thuê xếp hàng, thao túng, lũng đoạn thị trường. Nếu không có sự can thiệp của NHNN, thị trường sẽ xuất hiện tình trạng nhập lậu, buôn lậu vàng không rõ nguồn gốc kèm theo mối lo “hai giá” giữa giá niêm yết và tại “chợ đen”, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ giá và tiềm ẩn nhiều hệ luỵ khó lường.
Các đơn vị tham gia bán vàng miếng SJC đều khẳng định sẽ tiếp tục cải tiến quy trình, công nghệ để tạo sự thuận lợi cho người dân có nhu cầu mua vàng thực, loại bỏ việc đầu cơ. Tuy nhiên, cũng cần truyền thông để người dân nhận thức rõ, tránh hiệu ứng tâm lý khi mua vàng. Vì vậy, người dân cần thận trọng, tránh hiệu ứng tâm lý khi mua vàng để hạn chế rủi ro.
Theo quy định tại Nghị định 24, NNHN có trách nhiệm đầu mối thực hiện quản lý Nhà nước về thị trường vàng. Việc điều hành thị trường vàng, cần căn cứ vào diễn biến bối cảnh trong nước, quốc tế, mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ, diễn biến kinh tế vĩ mô để quyết định thời điểm, mức độ, liều lượng can thiệp thị trường vàng phù hợp.
Quang cảnh cuộc họp
Kết luận cuộc họp, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh, thời gian qua, trước bối cảnh tình hình kinh tế thế giới và trong nước có nhiều khó khăn, biến động, NHNN đã điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, hiệu quả, phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Đối với thị trường vàng, theo Thống đốc, đây là vấn đề nóng được dư luận quan tâm gần đây. Trước biến động phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro của thị trường vàng, các cấp có thẩm quyền, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có hàng loạt chỉ đạo về ổn định thị trường vàng. NHNN với nhiệm vụ quản lý hoạt động kinh doanh vàng nhằm phát triển, ổn định bền vững thị trường vàng. Theo quy định của pháp luật, NHNN có thẩm quyền can thiệp và bình ổn thị trường vàng. Tại Nghị định số 50/2014/NĐ-CP ngày 20/5/2014 về quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước có quy định rõ là căn cứ vào mục tiêu chính sách tiền tệ, tình hình biến động của tỷ giá và giá cả trong nước để NHNN có quyết định can thiệp.
Triển khai chỉ đạo của Chính phủ, NHNN đã khẩn trương thực hiện nhiều giải pháp. NHNN có kế thừa giải pháp đấu thầu vàng (từng triển khai năm 2013). Tuy nhiên, chênh lệch giá bán vàng miếng SJC với giá thế giới chưa giảm như kỳ vọng. Giai đoạn này có nhiều khác biệt năm 2013. Theo đó, NHNN đã triển khai biện pháp can thiệp mới. Từ ngày 03/6, NHNN bán vàng trực tiếp qua 4 NHTM nhà nước và Công ty SJC để các đơn vị này bán vàng cho người dân.
“Sau 3 tuần bán vàng theo hình thức mới, hiện giá vàng SJC đang cao hơn giá vàng thế giới khoảng hơn 4 triệu đồng/1 lượng, thu hẹp đáng kể so với mức gần 20 triệu đồng thời gian trước. Bên cạnh đó, NHNN cũng tổ chức các đoàn thanh tra liên ngành, phối hợp với các Bộ, Ban ngành liên quan để tổ chức thực hiện quản lý thị trường vàng…”, Thống đốc cho biết thêm.
Thống đốc một lần nữa khẳng định, NHNN có đủ nguồn lực và quyết tâm để ổn định thị trường vàng. Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Thống đốc yêu cầu các TCTD, doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng tiếp tục thực hiện nghiêm các quy định tại Nghị định 24 và các văn bản pháp luật khác liên quan đến thị trường vàng; chấp hành và thực hiện nghiêm các yêu cầu của Đoàn thanh tra liên ngành về hoạt động kinh doanh vàng… Đặc biệt, các TCTD, doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng miếng chấp hành nghiêm quy định về kế toán, hóa đơn, chứng từ, các yêu cầu về minh bạch thị trường vàng…
Bên cạnh đó, thực hiện nghiêm các quy định về chế độ báo cáo thống kê do NHNN yêu cầu, chịu trách nhiệm về tính chính xác về số liệu, đảm bảo số liệu phải đúng và phù hợp với hóa đơn chứng từ và sổ sách kế toán. Mặt khác, thực hiện nghiêm quy định về phòng chống rửa tiền, trong đó phải chú trọng hướng dẫn, đào tạo cán bộ nhận diện được các giao dịch đáng ngờ để thông báo cho các cơ quan chức năng về phòng chống rửa tiền.
Thống đốc yêu cầu các TCTD tuyệt đối không tham gia, tiếp tay cho việc mua gom vàng, tham gia tung tin thất thiệt về giải pháp, chính sách quản lý thị trường vàng.
Đối với việc sửa đổi, bổ sung Nghị định 24, Thống đốc yêu cầu các đơn vị chức năng của NHNN khẩn trương phối hợp với các đơn vị liên quan, tổng kết, nghiên cứu, tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp để sửa đổi, bổ sung Nghị định 24 phù hợp với bối cảnh tình hình mới. NHNN khẳng định có đủ quyết tâm, nguồn lực, công cụ để thực hiện các giải pháp phù hợp trước mắt và lâu dài để thị trường vàng phát triển ổn định theo nguyên tắc thị trường có sự quản lý của nhà nước.
Ngoài ra, tiếp tục thực hiện tốt và đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông chính sách với cách thức, hình thức truyền thông đa dạng, phong phú, thông điệp truyền thông thống nhất, đúng chủ trương, định hướng, mục tiêu của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chống vàng hóa nền kinh tế. Khuyến cáo để người dân thận trọng trong giao dịch, tránh hiệu ứng tâm lý và rủi ro khi giá vàng thế giới biến động…
Nhóm PV, ảnh: MT