Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9/2016

Thông tin về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9 trong 2 ngày 3-4/10 dưới sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP, Người phát ngôn của Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết, đây là phiên họp với khối lượng rất lớn, đề cập 22 nội dung khác nhau. Ngày đầu tiên, Chính phủ họp về xây dựng thể chế. Ngày thứ hai, Chính phủ dành thời gian bàn tập trung các giải pháp phát triển kinh tế-xã hội năm 2016, trong đó có những nhóm giải pháp tích cực nhất, đột phá nhất để hoàn thành toàn diện các mục tiêu, chỉ tiêu trong kế hoạch 2016.

Nhận định tình hình kinh tế tháng 9 và 9 tháng, các thành viên Chính phủ cho rằng, kinh tế vĩ mô 9 tháng ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế được giữ vững, tiếp tục đà tăng trưởng tốt, quý sau cao hơn quý trước và nhất là quý III tăng trưởng 6,4%. Quý I tăng trưởng 5,48% GD, quý II tăng trưởng 5,78% và quý III 6,4%. Nông nghiệp quý I tăng trưởng âm 1,23%, quý II tăng trưởng âm còn 0,18% và quý III chúng ta đã có tăng trưởng dương về nông nghiệp là 0,65%.

Trong bối cảnh thế giới không thuận, thương mại toàn cầu đang giảm, trong nước phải chịu ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu là hạn hán, xâm nhập mặn và sự cố môi trường biển tại 4 tỉnh miền Trung, với sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, của cộng đồng doanh nhân thì tăng trưởng 5,93% GDP trong 9 tháng là sự nỗ lực rất tích cực. Với quyết tâm rất cao như vậy, độ giãn tăng trưởng của quý III so với quý II (0,68%) cao hơn độ giãn tăng trưởng của quý II so với quý I (0,3%). Trong 9 tháng qua, điều rất quan trọng là Chính phủ đã tạo được niềm tin của người dân, của doanh nghiệp với sự quyết tâm rất cao, hành động quyết liệt, thực sự nói và làm của một Chính phủ kiến tạo, đặc biệt là ban hành các thể chế như Nghị quyết 19, Nghị quyết 35 và Nghị quyết 60.

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ trong bối cảnh còn rất nhiều khó khăn thách thức, nhiệm vụ còn lại cuối năm 2016 rất nặng nề, nhất là mục tiêu tăng trưởng GDP và mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu. Trong 13 chỉ tiêu, 9 tháng đã hoàn thành và vượt 11 chỉ tiêu, còn lại 2 chỉ tiêu là tăng trưởng GDP và xuất khẩu. Xuất khẩu là mục tiêu 7,5-8% nhưng 9 tháng chúng ta mới đạt 6,7%.

Thủ tướng nhấn mạnh không chỉ quyết tâm mà phải có nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để đạt tăng trưởng cao nhất, với hành động năng động sáng tạo, kiên quyết không lùi bước trước khó khăn, thách thức, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Đặc biệt, các Bộ trưởng, thành viên Chính phủ, Chủ tịch các địa phương phải thực sự có chương trình hành động cụ thể với kỷ cương, kỷ luật đã nêu tại phiên họp Chính phủ tháng 8. Từ đó cần có sự chuyển động mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, của cả bộ máy, nhất là tháo gỡ các rào cản cho sản xuất - kinh doanh.

Nội dung thứ hai trong phiên họp Chính phủ là công tác xây dựng thể chế. Trong 9 tháng qua, công tác này đã được Chính phủ quan tâm và coi là nhiệm vụ trọng tâm thường xuyên của Chính phủ. Xây dựng Chính phủ kiến tạo, Chính phủ liêm chính, Chính phủ hành động vì người dân, nên vấn đề hoàn thiện thể chế và không để khoảng trống pháp lý là một nhiệm vụ trọng tâm ưu tiên của Chính phủ. Lần đầu tiên Chính phủ khẳng định rằng không còn nợ đọng văn bản hướng dẫn thi hành các luật, pháp lệnh. Theo kế hoạch chỉ còn 7 văn bản phải ban hành trước thời điểm 15/10. Thủ tướng yêu cầu phiên họp này phải kiểm điểm các bất cập tồn tại, nhất là vấn đề phản ứng trước chính sách, phản ứng trước yêu cầu của các DN, đặc biệt liên quan đến điều kiện kinh doanh theo kinh tế thị trường tại Việt Nam, những tác động của chính sách đã ban hành, những tác động cần tháo gỡ khó khăn phục vụ cho sản xuất - kinh doanh, các kế hoạch tái cơ cấu kinh tế, đầu tư công trung hạn, tài chính ngân sách giai đoạn 2016-2020, dự thảo nghị định của Chính phủ về tự chủ các trường ĐH, dự thảo nghị quyết của Chính phủ về giải pháp thuế nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đẩy mạnh phát triển DN và các nội dung liên quan đến việc bán vốn của SCIC tại các DN đã niêm yết trên thị trường chứng khoán, cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cấp thị thực điện tử... Đó là những nội dung Chính phủ dành nhiều thời gian thảo luận.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về điều hành chính sách tiền tệ của NHNN từ nay đến cuối năm, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, bước vào năm 2016, khi cầu trong nước tăng trưởng lại, tín dụng tăng nhanh từ đầu năm, lạm phát có xu hướng tăng trở lại thì câu chuyện điều hành lãi suất là vấn đề rất khó khăn. Trên thực tế, những tháng đầu năm, trên thị trường xuất hiện xu hướng một số ngân hàng điều chỉnh tăng lãi suất huy động. Khi lãi suất huy động tăng thì rất khó để giảm lãi suất cho vay. Chính vì thế, vào tháng 4-5, Thủ tướng có cuộc đối thoại với doanh nghiệp, tiếp sau đó có chỉ đạo tại các Nghị quyết của Chính phủ, yêu cầu NHNN chỉ đạo, tổ chức điều hành làm sao để phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay.

Vào thời điểm đó, NHNN thấy điều kiện thị trường là như vậy thì mục tiêu đầu tiên đặt ra là ngăn chặn xu hướng tăng lãi suất huy động, từ đó giảm áp lực lên lãi suất cho vay. Vì thế, về phía điều hành của NHNN, chúng tôi đã điều hành theo hướng điều tiết lượng vốn khả dụng của hệ thống một cách hợp lý, tức là cho phép hệ thống dư thừa thanh khoản, cho phép lãi suất liên ngân hàng ở mức thấp. Việc này để các tổ chức tín dụng nếu gặp khó khăn về thanh khoản thì họ dễ dàng tiếp cận trên thị trường liên ngân hàng, không quay ra cạnh tranh lãi suất huy động từ thị trường 1.

Để giảm lãi suất cho vay, Thống đốc NHNN đã ban hành Chỉ thị 04, là Chỉ thị xuyên suốt với Chỉ thị 01, chỉ đạo các tổ chức tín dụng cân đối nguồn vốn, sử dụng vốn cho hợp lý, tiết kiệm chi phí, phấn đấu giảm lãi suất cho vay. Trên thực tế, có một số ngân hàng thương mại đã giảm lãi suất cho vay đối với một số đối tượng với thời hạn cụ thể. Từ nay tới cuối năm, bao giờ nhu cầu tín dụng cũng tăng cao hơn so với những tháng đầu năm, trong lộ trình và diễn biến của lạm phát hiện nay thì NHNN vẫn theo dõi rất sát để có thể điều hành. Gần đây có một số ngân hàng thương mại lớn có động thái điều chỉnh giảm lãi suất huy động khi thanh khoản của hệ thống vẫn tiếp tục dư thừa. Đây là cơ sở tốt để các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho vay.

PV