Trong hai ngày 14-15/3/2017, Ủy ban Thị trường mở liên bang (FOMC) thuộc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã nhóm họp và quyết định tăng lãi suất chính sách thêm 0,25% lên 1,0%. Đây là đợt tăng lãi suất thứ hai trong vòng 3 tháng qua, trong đó yếu tố quyết định động thái của Fed bắt nguồn từ kết quả tăng trưởng kinh tế liên tục và đều đặn, số người có việc làm tăng vững, lạm phát đang tiến đến mục tiêu do Fed đề ra.
Fed quyết định tăng lãi suất lên 1, 0% do kinh tế tiến triển như kỳ vọng
Các nhà tạo lập chính sách của Fed cho biết, lạm phát đang tiến sát mục tiêu 2% do Fed đề ra, hoạt động đầu tư tăng mạnh trở lại sau thời gian trầm lắng trong những tháng gần đây. Tuy nhiên, Fed không đưa ra kế hoạch đẩy nhanh các biện pháp thắt chặt tiền tệ mà sẽ tiến hành theo lộ trình từng bước. Theo lộ trình này, lãi suất qua đêm vẫn chưa trở về mức lãi suất tự nhiên cho đến cuối năm 2019.
Phát biểu kết thúc cuộc họp, Chủ tịch Fed - Janet Yellen cho biết, nền kinh tế Mỹ trong những tháng qua đã tiến triển như kỳ vọng và sẽ tiếp tục phát triển bền vững. Fed cũng kỳ vọng là sẽ tiến hành thêm 2 đợt tăng lãi suất trong năm nay, ba đợt tăng lãi suất trong năm 2018, trong khi chỉ tăng 01 lần vào tháng 12/2015 và 01 lần vào tháng 12/2016. Như vậy, lộ trình tăng lãi suất không thay đổi so với dự báo đưa ra vào tháng 12/2016.
Liên quan đến khả năng mở rộng tài khóa, Chủ tịch Janet Yellen cho biết, Fed phải chờ đợi kế hoạch cụ thể của chính quyền Donald Trump, sau đó Fed mới xem xét và áp dụng những phản ứng chính sách thích hợp. Chủ tịch Janet Yellen nhấn mạnh, bà thấy có rất ít bằng chứng về những thay đổi lớn trong nền kinh tế, ngoài niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng tăng lên. Bà không tán thành quan điểm cho rằng, Fed bất đồng quan điểm với Tổng thống Donald Trump cũng như Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin xung quanh kế hoạch thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua các biện pháp điều chỉnh giảm thuế và tăng đầu tư.
Quyết định tăng lãi suất được đưa ra trong bối cảnh kinh tế toàn cầu cải thiện và kinh tế Mỹ diễn biến theo kỳ vọng, nhất là về việc làm và lạm phát. Trong ba tháng qua, số việc làm tại Mỹ đã tăng trung bình 209.000 việc làm/tháng, cao hơn yêu cầu đặt ra 75.000-100.000 việc làm/tháng cần thiết, phù hợp với tốc độ phát triển của số người tham gia vào lực lượng lao động. Trong tháng 01/2017, tỷ lệ thất nghiệp ở mức 4,7%, được coi là gần chạm tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên. Fed dự báo, tỷ lệ thất nghiệp sẽ giảm xuống 4,5% vào cuối năm 2019. Tuy nhiên, Fed vẫn đề cao các biện pháp phòng ngừa lạm phát, hơn là tỷ lệ thất nghiệp do lạm phát có thể vượt trần 2,0% đề ra.
Tính đến cuối tháng 2/2017, doanh số bán lẻ tại Mỹ tăng thấp trong sáu tháng qua do các biện pháp trợ thuế diễn ra chậm chạp, nhất là trong 3 tháng gần đây. Tuy nhiên, lạm phát hàng năm đã đạt mức tăng cao nhất trong gần 5 năm qua. Điều này cho thấy, áp lực lạm phát sẽ đẩy nhanh lộ trình tăng lãi suất.
Theo dự báo do Fed đưa ra tại cuộc họp, kinh tế Mỹ sẽ tăng 2,1% trong năm nay, không thay đổi so với dự báo đưa ra tại cuộc họp diễn ra vào tháng 12/2016. Lạm phát kỳ vọng sẽ chạm ngưỡng 1,9% vào quý IV/2017, cao hơn dự báo trước đó là chỉ tăng 1,8%, sau đó sẽ tăng lên 2,0% vào năm 2018 cũng như trong năm 2019. Trong dài hạn, lãi suất kỳ vọng sẽ ổn định ở mức 3,0%.
Phần lớn dự báo kinh tế mới đưa ra không thay đổi so với dự báo đưa ra tại cuộc họp diễn ra vào tháng 12/2016, và Fed cũng không thảo luận quá chi tiết về những phản ứng chính sánh sách trước khả năng mở rộng tài khóa và giảm thuế dưới thời Tổng thống Donald Trump.
Thông điệp của Fed đã phần nào đẩy lùi những lo ngại của thị trường và các nhà đầu tư về khả năng Fed sẽ đẩy nhanh lộ trình tăng lãi suất, một động thái có thể diễn ra nhằm kiềm chế chính sách tài khóa mở rộng mà chính quyền của tân Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ tiến hành trong thời gian tới.
Một số chuyên gia kinh tế và nhà đầu tư cho rằng, Fed có thể tăng lãi suất như lộ trình hiện nay, nếu áp lực lạm phát tăng lên. Tuy nhiên, Fed vẫn dự phòng cho trường hợp lạm phát có thể không tăng, GDP của Mỹ chậm lại do một số động thái của chính quyền Donald Trump có thể trục trặc cho nền kinh tế Mỹ.
Theo báo cáo do Bộ Thương mại Mỹ đưa ra, doanh số bán lẻ tại Mỹ trong tháng 02/2017 chỉ tăng 0,1% so với tháng trước, thấp hơn dự báo là tăng 0,2% và mức tăng thấp nhất kể từ tháng 8/2016; chỉ số giá tiêu dùng tăng 0,1%, mức tăng thấp nhất kể từ tháng mùa hè năm ngoái.
Sau động thái tăng lãi suất và xu hướng chính sách của Fed, thị trường chứng khoán đồng loạt tăng điểm, lãi suất trái phiếu giảm khi thị trường và các nhà đầu tư không còn lo lắng về khả năng Fed sẽ đưa ra biện pháp thái quá nhằm kiềm chế các biện pháp đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế tới 4,0% dưới thời Tổng thống Donald Trump.
Kết thúc phiên giao dịch ngày 15/3/2017, chỉ số công nghiệp Dow Jones tăng 112,73 điểm lên 20.950,10, tương đương mức tăng 0,54%; chỉ số S&P500 tăng 19,81 điểm lên 2.385,26 điểm, tương đương 0,84%; chỉ số công nghệ Nasdaq tăng 43,23 điểm lên 5.900,05 điểm, tương đương 0,74%; chỉ số Dollar - đo sức mạnh của USD so với giỏ các đồng tiền chủ chốt, tăng 0,07 điểm lên 90,89 điểm, tương đương 0,08%.
Xuân Thanh
(Nguồn: Bloomberg, Reuters, WS. Journal)