Sáng ngày 29/7/2016, tại Hà Nội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Phát triển hệ thống thanh toán bán lẻ tại Việt Nam-Cơ hội và thách thức”.
Tham dự Hội thảo có trên 50 đại biểu đến từ một số Vụ, Cục của NHNN, Học viện ngân hàng, Trường Bồi dưỡng Cán bộ ngân hàng… Ngoài ra, khách mời tham dự có đại diện từ Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - Bộ Công an (C50), Công ty cổ phần thanh toán quốc gia Việt Nam và một số ngân hàng thương mại có hệ thống thanh toán phát triển như Vietcombank, Vietinbank, TPBank,Techcombank, BIDV, Agribank,...
Hội thảo do Vụ Tổ chức cán bộ phối hợp với Vụ Thanh toán (NHNN) đồng tổ chức nhằm trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm về thực tiễn phát triển hệ thống thanh toán bán lẻ tại Việt Nam, làm rõ những cơ hội, thách thức và rủi ro tiềm ẩn của hệ thống thanh toán này. Từ đó đưa ra những giải pháp giám sát rủi ro và định hướng phát triển hệ thống thanh toán bán lẻ tại Việt Nam trong thời gian tới.
Phát biểu tại Hội thảo, Ông Nghiêm Thanh Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán cho rằng, trong thời gian qua, NHNN với vai trò là đơn vị tham mưu cho Chính phủ thực hiện quản lý hoạt động thanh toán trong nền kinh tế, đã tích cực triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy hệ thống thanh toán phát triển đáp ứng nhu cầu của xã hội và chủ động trong tiến trình hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, với xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng hơntrong những năm tới, cùng với xu hướng đổi mới công nghệ mạnh mẽ thúc đẩy thanh toán điện tử và thương mại điện tửsẽ tạo ra rất nhiều cơ hội cũng như thách thức cho sự phát triển của các hệ thống thanh toán tại Việt Nam nói chung và hệ thống thanh toán bán lẻ nói riêng.
Hội thảo đã tập trung thảo luận 5 chủ đề chính do các diễn giả đến từ đơn vị Vụ Thanh toán – NHNN; Công ty cổ phần thanh toán quốc gia Việt Nam và một số ngân hàng thương mại: Hệ thống thanh toán bù trừ tự động phục vụ cho các giao dịch thanh toán bán lẻ tại Việt Nam; Thanh toán di động - Bước tiến mới trong thanh toán bán lẻ; Ứng dụng công nghệ thanh toán bán lẻ mới: Sự sẵn sàng và cơ hội tại Việt Nam;Phát triển hệ thống thanh toán bán lẻ tại Techcombank; Rủi ro hệ thống thanh toán và thực tiễn giám sát hệ thống thanh toán tại Việt Nam; Định hướng và một số giải pháp phát triển thanh toán bán lẻ tại Việt Nam đến năm 2020.
Bên cạnh đó, một số bài tham luận trong tài liệu Hội thảo cũng làm rõ thêm các nội dung liên quan trực tiếp đếnviệc phát triển thanh toán bán lẻ như: Vai trò của NHNN trong việc phát triển thanh toán điện tử tại Việt Nam (ThS. Bùi Quang Tiên - Vụ trưởng Vụ Thanh toán, NHNN); Phổ cập tài chính - Góc nhìn từ thanh toán bán lẻ (Ths. Lê Phương Lan - Phó Viện trưởng, Viện Chiến lược ngân hàng); Xây dựng hệ thống thanh toán bù trừ tự động phục vụ giao dịch thanh toán bán lẻ (ACH) tại Việt Nam (Ths. Nguyễn Đăng Hùng-Phó Tổng Giám đốc NAPAS); Giám sát hệ thống thanh toán bán lẻ nhìn từ kinh nghiệm của Liên minh châu Âu và khuyến nghị cho Việt Nam (Thái Lan Anh-Vụ Pháp chế, NHNN)…
Tại Hội thảo, các đại biểu đã có nhiều ý kiến tham luận và trao đổi về vấn đề phát triển hệ thống thanh toán bán lẻ tại Việt Nam. Các đại biểu đều cho rằng, thời gian qua, NHNN đã có những nỗ lực trong việc hoàn thiện và đồng bộ khuôn khổ pháp lý về thanh toán; hệ thống ngân hàng thương mại cũng không ngừng nỗ lực đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ thanh toán không dùng tiền mặt nói chung và giao dịch thanh toán bán lẻ nói riêng. Tuy nhiên, việc sử dụng các dịch vụ thanh toán bán lẻ mới ở mức độ cơ bản (thể hiện bởi số lượng người sử dụng dịch vụ thanh toán qua ATM, POS, internet banking, mobile banking chiếm tỷ trọng thấp, chưa đạt như kỳ vọng thị trường); giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt đối với các dịch vụ công (nộp thuế, thanh toán hóa đơn điện, nước, dịch vụ y tế, giáo dục…) chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng doanh số thanh toán.
Từ những nội dung thảo luận, các đại biểu đã đề xuất một số giải pháp phát triển hê thống thanh toán bán lẻ tại Việt Nam trong thời gian tới. Đó là: NHNN cần chỉ đạo tiếp tục hoàn thiện hạ tầng thanh toán theo xu hướng tập trung, hiệu quả, an toàn, thông suốt làm nền tảng cho các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt; Hoàn thiện đồng bộ khuôn khổ pháp lý, có chính sách khuyến khích phát triển, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các tổ chức cung ứng dịch vụ; Tăng cường năng lực thực hiện chức năng giám sát toàn diện các hệ thống thanh toán tại Việt Nam theo thông lệ quốc tế, phù hợp với điều kiện của Việt Nam.
Các ngân hàng thương mại cần tiếp tục tăng cường phát triển cơ sở vật chất, hạ tầng thanh toán; đa dạng hóa và nâng cao chất lượng dịch vụ đáp ứng nhu cầu thực tế của khách hàng.
Đặc biệt, các đơn vị cần chú trọng, chủ động trong công tác thông tin tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn, giáo dục tài chính chongười dân về thanh toán điện tử, thanh toán bán lẻnhằm tạo sự chuyển biến căn bản về thanh toán điện tử và thói quen sử dụng tiền mặt hiện nay. Đây là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của việc phát triển hệ thống thanh toán bán lẻ tại Việt Nam, khi mà các đối tượng sử dụng từ hệ thống này là đại bộ phận người dân trong xã hội.
Nguyễn Thị Thúy Nga - Vụ Thanh toán