1. Tên Đề án: Ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao chất lượng thông tin đầu vào phục vụ hoạt động giám sát của Thanh tra, giám sát ngành ngân hàng
Mã số: ĐANH.002/24
2. Tổ chức chủ trì thực hiện: Cục Phòng chống rửa tiền
3. Chủ nhiệm và các thành viên tham gia:
Cá nhân chủ trì:ThS.Phan Mạnh Cường - Phó Cục trưởng Cục Phòng chống rửa tiền, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Thư ký: ThS.Nguyễn Xuân Hiệp - Phó Trưởng phòng Cục An toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Các thành viên tham gia:
- Kỹ sư Nguyễn Công Hùng - Chuyên viên chính Cục An toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- ThS.Hoàng Huyền Châm - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực 1, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- ThS.Nguyễn Thanh Vân - Chuyên viên chính Cục An toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- ThS.Nguyễn Minh Cường - Chuyên viên Cục An toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- ThS.Đặng Thị Hằng - Chuyên viên Cục An toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- ThS.Nguyễn Thị Thu Thu - Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực 8, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- ThS.Phạm Thị Hoa Nam - Chuyên viên chính Cục Công nghệ thông tin, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- CN.Trần Thị Đào Viên - Chuyên viên Cục An toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
4. Thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc:
- Thời gian bắt đầu: Tháng 6/2024
- Thời gian kết thúc: Tháng 9/2025
- Thời gian gia hạn: Tháng 12/2025
5. Kinh phí thực hiện: 250 triệu đồng.
6. Kết quả thực hiện: Giỏi
7. Các nội dung chính:
- Nghiên cứu và xây dựng, phát triển hệ thống công thức kiểm tra đối với từng biểu báo cáo và kiểm tra chéo giữa các biểu báo cáo của tổ chức tín dụng trên cơ sở đảm bảo nguyên lý có thể phát hiện những sai sót về tính logic và tính phù hợp về mặt nghiệp vụ của các báo cáo;
- Đưa ra giải pháp tích hợp module xử lý để thực hiện bổ sung khả năng kiểm soát tự động một cách tối ưu trong chu trình xử lý dữ liệu của 02 Hệ thống hiện có đối với các báo cáo của tổ chức tín dụng;
- Thực hiện thiết lập và cài đặt các công thức kiểm tra tự động vào 02 hệ thống. (Thử nghiệm trên môi trường test và Vận hành trên môi trường product).
8. Mô tả tóm tắt:
Chương 1, Đề án đã đề cập và nghiên cứu: (i) một số tiêu chí quan trọng về đánh giá chất lượng thông tin: Tính chính xác (Accuracy), Tính toàn vẹn/đầy đủ (Completeness/Integrity), Tính cập nhật và đúng thời điểm (Timeliness and Currency), Tính nhất quán (Consistency), Tính duy nhất (Uniqueness), Tính chi tiết và phù hợp (Granularity and Relevance); (ii) Vai trò quan trọng của thông tin đầu vào đối với hoạt động giám sát ngân hàng và một số nguyên tắc, yêu cầu đối với dữ liệu, quản trị dữ liệu phục vụ giám sát ngân hàng theo khuyến nghị của Ủy ban Basel; (iii) Kinh nghiệm của Ngân hàng trung ương một số quốc gia (Ngân hàng Trung ương Châu Âu – EBA, Ngân hàng Trung ương Anh – BoE, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ - Federal Reserve, Ngân hàng Trung ương Thái Lan - BoT) và 06 bài học cho NHNN trong thu thập và kiểm soát chất lượng thông tin.
Chương 2, Đề án đã đi sâu phân tích:
Thứ nhất, thực trạng hệ thống báo cáo và dữ liệu (thông tin đầu vào) và hệ thống công nghệ thông tin hỗ trợ việc thu thập và xử lý thông tin phục vụ hoạt động giám sát, từ đó rút ra một số tồn tại hạn chế chính như: Hệ thống báo cáo từ các TCTD hiện chưa được tích hợp đầy đủ và quản lý tập trung, thống nhất mà phân tán theo 02 nguồn tại CIC và SG4; Tình trạng trùng lặp thông tin, mã định danh khách hàng chưa được chuẩn hóa để có thể kết nối dữ liệu giữa các nguồn, và việc chậm cập nhật vẫn còn phổ biến; Thiếu các công cụ kiểm tra tự động hóa dữ liệu đầu vào, dẫn đến phụ thuộc vào quy trình thủ công; Hệ thống công nghệ thông tin phục vụ xử lý dữ liệu chưa đảm bảo việc kiểm soát chất lượng hiệu quả (Hệ thống SG4).
Thứ hai, những khó khăn, thách thức mà NHNN đang gặp phải trong quá trình giải quyết các tồn tại, hạn chế, như: Hạ tầng CNTT phân mảnh, các hệ thống SG4, CIC, BSA hoạt động tương đối độc lập do các đơn vị đầu mối khác nhau quản lý, vận hành. Khả năng xử lý hiện tại của các hệ thống công nghệ thông tin tại NHNN đang chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao về vấn đề dữ liệu phục vụ hoạt động giám sát ngân hàng; Việc chuẩn hóa dữ liệu, mã định danh khách hàng gặp khó khăn để hướng tới kết nối dữ liệu khách hàng tại các hệ thống; Thiếu nhân lực có năng lực thiết kế hệ thống, xử lý dữ liệu lớn cũng như năng lực công nghệ thông tin chuyên sâu để phát triển phần mềm.
Chương 3, Đề án đã đưa ra: (1) Định hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động giám sát, trong đó tập trung và bám sát chỉ đạo của NHNN, Thủ tướng và Chiến lược ngành ngân hàng, đồng thời nhấn mạnh vai trò trung tâm của dữ liệu số và công nghệ số trong giám sát ngân hàng, từ đó nêu mục tiêu phát triển kỹ năng số cho cán bộ, ứng dụng AI, dữ liệu lớn, văn hóa ra quyết định dựa trên dữ liệu; (2) Đề xuất giải pháp công nghệ trong ngắn hạn và dài hạn, gồm: Trong ngắn hạn: (i) Hoàn thiện hệ thống báo cáo đầu vào theo Thông tư 35/2015/TT-NHNN, 11 để kết nối với thông tin CIC và (ii) Thiết lập công thức kiểm tra tự động: Trên hệ thống SG4 (cho biểu báo cáo tĩnh) và trên hệ thống GSTX/BSA (cho biểu báo cáo động); và dài hạn: (i) Xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung (Data Lake) hợp nhất dữ liệu từ nhiều hệ thống và (ii) Nâng cấp hạ tầng CNTT để tích hợp Big Data, AI, ML, dashboard real-time và giám sát ngân hàng số; (3) Kiến nghị và lộ trình thực hiện theo giai đoạn: (i) Giai đoạn 2024–2025: Xây dựng và cài đặt công thức kiểm tra SG4, GSTX; hoàn thiện báo cáo đầu vào; (ii) Giai đoạn 2025–2030: Nghiên cứu, xây dựng Data Lake và nâng cấp CNTT toàn diện phục vụ giám sát rủi ro theo chuẩn Basel.