Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3/2015

Trả lời cầu hỏi của báo giới về những giải pháp của NHNN để việc mua bán, sáp nhập ngân hàng không làm ảnh hưởng tới tâm lý người gửi tiền, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, chủ trương tái cơ cấu các TCTD theo Quyết định 254/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, trong đó quan điểm xuyên suốt trong quá trình tái cơ cấu là thực hiện thường xuyên, liên tục bao gồm tái cơ cấu các TCTD yếu kém và TCTD chưa tốt thì tái cơ cấu để tốt lên. Trong quá trình tái cơ cấu đó, các TCTD yếu kém và các TCTD bình thường chủ động xây dựng phương án tái cơ cấu trình NHNN phê duyệt.

Thời gian thực hiện tái cơ cấu TCTD vừa qua, NHNN đã xử lý được các ngân hàng yếu kém nhất. Trong giai đoạn này, ngành Ngân hàng đã thực hiện tái cơ cấu theo đúng với tinh thần của Quyết định 254. Đặc biệt, NHNN đã theo dõi diễn biến tình hình từng TCTD trong hệ thống để trong quá trình thực hiện tái cơ cấu các TCTD hoạt động của hệ thống ngân hàng vẫn đảm bảo an toàn.

“NHNN cũng nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Chính phủ và sự phối hợp của các bộ, ngành. Điều đó đã góp phần cho quá trình tái cơ cấu hệ thống TCTD diễn ra mà không ảnh hưởng tới thị trường tiền tệ, người dân thấy yên tâm với hệ thống ngân hàng”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Trao đổi thêm về chủ trương NHNN mua lại các ngân hàng thua lỗ, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Văn Nên cho rằng, khi NHTM gặp khó khăn, thua lỗ, NHNN cần có biện pháp xử lý phù hợp như yêu cầu tự tái cấu trúc; thực hiện hợp nhất, sáp nhập, mua lại tự nguyện hoặc bắt buộc. Theo đó, NHNN trực tiếp hoặc chỉ định NHTM Nhà nước mua lại cổ phần, vốn góp của NHTM yếu kém, bảo đảm sự an toàn, ổn định, trật tự của hệ thống NHTM, thị trường tài chính và quyền lợi của người gửi tiền theo quy định.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Nên khẳng định, việc can thiệp bắt buộc của NHNN thông qua mua, tiếp quản NHTM yếu kém để xử lý, cơ cấu lại chỉ được thực hiện khi ngân hàng yếu kém không có khả năng tự tái cơ cấu, không sáp nhập, hợp nhất tự nguyện được hoặc trong trường hợp chỉ định NHTM Nhà nước mua lại, nhận sáp nhập sẽ có tác động tiêu cực trực tiếp đến tình hình tài chính, hoạt động của NHTM Nhà nước.

Trong khi đó, việc áp dụng biện pháp phá sản ngân hàng trong bối cảnh hiện nay, qua phân tích và đánh giá cụ thể từng trường hợp cho thấy tổn thất cho Nhà nước và xã hội là rất lớn và có thể gây mất an toàn hệ thống. Việc NHNN mua, tiếp quản NHTM yếu kém là cách làm phù hợp thông lệ quốc tế, nhiều nước trong khu vực và trên thế giới cũng đã áp dụng.

Bên cạnh đó, NHNN mua lại bắt buộc toàn bộ cổ phần của ngân hàng yếu kém và chuyển thành ngân hàng thuộc sở hữu Nhà nước (như áp dụng đối với Ngân hàng Xây dựng vừa qua) được thực hiện theo quy định của pháp luật (Điều 149 Luật các Tổ chức tín dụng, Quyết định số 48/2013/QĐ-TTg hướng dẫn chi tiết về việc góp vốn, mua cổ phần bắt buộc của tổ chức tín dụng bị kiểm soát đặc biệt).

“Đây là biện pháp mạnh, khẳng định quyết tâm của Chính phủ, NHNN kiên quyết xử lý triệt để, tái cơ cấu những tổ chức này, đồng thời cảnh báo trách nhiệm của các cổ đông nói chung, nhất là các cổ đông lớn trong việc quản trị, điều hành, giám sát hoạt động của các TCTD”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Nên nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Nên cũng cho biết, sau khi mua lại ngân hàng yếu kém, NHNN sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp xử lý những tồn tại, yếu kém và cơ cấu lại toàn diện, nhất là về quản trị, điều hành, chiến lược kinh doanh phù hợp hơn, lành mạnh hoá tài chính, xử lý nợ xấu để thu hồi vốn cho ngân hàng. Nợ xấu của các ngân hàng yếu kém (phần lớn có liên quan hoặc có tài sản bảo đảm là bất động sản) sẽ được thu hồi, xử lý triệt để bằng các biện pháp cơ cấu lại, xử lý phù hợp với sự hỗ trợ hiệu quả của các cơ quan chức năng trong bối cảnh kinh tế vĩ mô đang phát triển ổn định thuận lợi, cùng với đó các hoạt động kinh doanh mới của ngân hàng sẽ tạo lợi nhuận bù đắp các tổn thất còn lại (nếu có).

Nhấn mạnh nguồn vốn để xử lý, tái cơ cấu các TCTD yếu kém chủ yếu là nguồn vốn huy động trong và ngoài nước theo quy định của pháp luật, Bộ trưởng Nên khẳng định: Quan điểm nhất quán của Chính phủ là không sử dụng ngân sách nhà nước để cơ cấu lại hệ thống các TCTD nói chung và mua lại, xử lý ngân hàng yếu kém nói riêng. Trong trường hợp phải bỏ tiền ra để mua cổ phần của ngân hàng yếu kém thì NHNN sử dụng nguồn vốn của NHNN theo quy định của pháp luật. Tất cả số tiền này sẽ được thu hồi sau thời gian tái cơ cấu lành mạnh tình hình tài chính bằng chính lợi nhuận của các ngân hàng này cũng như bán lại số cổ phần đã mua cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

PV