“Tuy triển vọng tăng trưởng trong ngắn hạn có nhiều thách thức, nhưng Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vẫn lạc quan về triển vọng tăng trưởng của Việt Nam trong trung và dài hạn”. Đây là nhận định được ông Andrew Jeffries - Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam đưa ra trong buổi công bố báo cáo cập nhật kinh tế ngày 22/9.
Những tháng ngày tươi đẹp sẽ sớm trở lại
Đỗ Lê
“Tuy triển vọng tăng trưởng trong ngắn hạn có nhiều thách thức, nhưng Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vẫn lạc quan về triển vọng tăng trưởng của Việt Nam trong trung và dài hạn”. Đây là nhận định được ông Andrew Jeffries - Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam đưa ra trong buổi công bố báo cáo cập nhật kinh tế ngày 22/9.
Trước mắt là nhiều thách thức, khó khăn
Đợt bùng phát dịch lần thứ 4 đã gây ra những tác động rất lớn đến nền kinh tế trong nhiều tháng trở lại đây, khiến nhiều tổ chức trong và ngoài nước đều đưa ra một dự báo gần như khá tương đồng: Tăng trưởng kinh tế cả năm 2021 chỉ quanh mức 4%. Đơn cử trung tuần tháng 9, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra dự báo, tăng trưởng GDP cả năm nay có khả năng trong khoảng 3,5 - 4%. Trước đó, theo kịch bản dự báo cơ sở của WB, tăng trưởng GDP năm nay ở mức 4,8% (điều chỉnh giảm 2% so với dự báo trước đó, và trong kịch bản xấu hơn thì tăng trưởng có thể chỉ ở mức 3,2%); Ngân hàng HSBC dự báo tăng trưởng GDP ở mức 5-5,5%; Ngân hàng Standard Chartered dự báo ở mức 4,7% (giảm từ mức 6,5%)…
Đáng chú ý, tất cả các dự báo trên đều đi kèm giả thiết là dịch bệnh được kiểm soát tốt trong tháng 9 và chuyển sang trạng thái bình thường mới, tạo cơ sở để nền kinh tế phục hồi trong quý IV. Trong trường hợp dịch bệnh chưa được kiểm soát trong tháng 9, hoạt động mở cửa chưa thể thực hiện thì tốc độ tăng trưởng có thể thấp hơn. Như HSBC nhận định, tăng trưởng có thể chỉ ở mức 3,5-4% nếu việc triển khai vắc xin chậm, phải kéo dài thời gian giãn cách xã hội dẫn đến những tác động tiêu cực tiếp diễn liên quan đến chuỗi sản xuất cung ứng…
Trong dự báo mới nhất từ báo cáo cập nhật Triển vọng Phát triển châu Á (ADO) 2021 của ADB, kinh tế Việt Nam dự kiến chỉ đạt mức tăng trưởng 3,8% trong năm nay (tức thấp hơn tới 2,9% so với mức dự báo 6,7% đưa ra vào tháng 4/2021). Tuy không đề cập các điều kiện và giả thiết để tăng trưởng ở mức đó nhưng ADB lại dự báo tăng trưởng năm 2022 có thể phục hồi mạnh lên mức 6,5% với giả thiết đại dịch Covid-19 được kiểm soát vào cuối năm 2021 và tỷ lệ dân số tiêm chủng đầy đủ đạt 70% vào quý II/2022. Điều này cho thấy nếu dịch bệnh được kiểm soát và những nỗ lực tiêm chủng được thực hiện sớm hơn các mốc thời gian trên thì tăng trưởng có thể sẽ cải thiện tốt hơn ngay trong quý IV năm 2021.
Theo ông Nguyễn Minh Cường - chuyên gia Kinh tế trưởng của ADB tại Việt Nam, đợt dịch hiện nay và các đợt giãn cách xã hội kéo dài ở nhiều tỉnh, thành phố lớn đã gây ra hàng loạt hệ lụy như: làm gián đoạn nguồn lao động, giảm sản lượng công nghiệp, gây đứt gãy chuỗi giá trị công, nông nghiệp; sụt giảm tiêu dùng và đầu tư… “Những yếu tố như vậy khiến ADB điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng GDP trong năm nay”, chuyên gia này phân tích, song cũng nói thêm: “Cho dù kinh tế Việt Nam chịu rất nhiều tác động tiêu cực của đợt bùng phát dịch hiện tại nhưng ADB vẫn tin tưởng về triển vọng trung và dài hạn của kinh tế Việt Nam”.
Việt Nam sẽ một lần nữa giành chiến thắng
Nói rõ hơn về niềm tin trên, chuyên gia Nguyễn Minh Cường cho biết, tăng trưởng có thể được hỗ trợ bởi các yếu tố như: Sự phục hồi của cầu nội địa và đầu tư đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, mở rộng hoạt động sang các thị trường xuất khẩu mới do các FTA mang lại và sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu, nhất là các đối tác thương mại, đầu tư lớn của Việt Nam.
Ông Tim Leelahaphan - chuyên gia kinh tế của Standard Chartered cũng nhận định, tăng trưởng kinh tế có khả năng sẽ phục hồi trong quý IV và hoạt động thương mại toàn cầu được cải thiện sẽ hỗ trợ cho hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam. “Giống như các nền kinh tế khác tại châu Á và các khu vực khác trên thế giới, kinh tế Việt Nam đang chịu nhiều tác động từ đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, chúng tôi duy trì triển vọng tích cực đối với nền kinh tế Việt Nam trong trung và dài hạn”, ông Tim Leelahaphan nhấn mạnh.
Theo ông Tim Evans - Tổng giám đốc HSBC Việt Nam, triển vọng kinh tế đến cuối năm phụ thuộc rất nhiều vào hiệu quả triển khai tiêm vắc xin cho người dân kết hợp mở cửa lại nền kinh tế đúng thời điểm. “Các nhà chức trách đã bắt đầu thảo luận về việc từng bước mở cửa lại nền kinh tế và theo dự báo của chúng tôi, quá trình này sẽ được đẩy nhanh dần từ tháng 10 trở đi”, CEO HSBC Việt Nam nói và cho rằng: “Các điều kiện nền tảng vẫn vững mạnh và Việt Nam đã tự tạo cho mình một vị thế đáng ngưỡng mộ trong chuỗi cung ứng toàn cầu trong những năm gần đây thông qua một loạt FTA. Với lượng dự trữ ngoại hối tăng cao cộng thêm tiền tệ ổn định, lạm phát thấp trong tầm kiểm soát, dòng vốn FDI tiếp tục tăng mạnh chủ yếu tập trung vào lĩnh vực sản xuất, Việt Nam có tâm thế hoàn toàn sẵn sàng đón nhận tương lai. Vì vậy, HSBC dự báo tăng trưởng GDP sẽ đạt 6,8% trong năm 2022 với một triển vọng đáng tin cậy trước mắt cũng như về lâu về dài”.
Tuy nhiên các chuyên gia cho rằng, ngắn hạn còn nhiều khó khăn, thách thức. “Rủi ro chính đối với triển vọng là dịch bệnh kéo dài nếu tỷ lệ tiêm phòng tăng không đáng kể. Tiêm chủng đã tăng lên rất tích cực trong những tuần gần đây nhưng xét trên mặt bằng chung, tỷ lệ còn thấp và cần nỗ lực hơn nữa để ngăn chặn cuộc khủng hoảng về y tế do đại dịch gây ra”, chuyên gia Nguyễn Minh Cường khuyến nghị. Bên cạnh đó, triển vọng tăng trưởng trong năm nay và năm sau cũng sẽ phụ thuộc vào việc cung ứng kịp thời và đầy đủ các mặt hàng thiết yếu, như lương thực, thực phẩm, tiền mặt… cho các nhóm dân cư bị dễ bị tổn thương nhất. Trên “mặt trận” kinh tế, các chuyên gia cho rằng nợ xấu có thể trở thành rủi ro lớn hơn trong năm 2022 và cần sự chia sẻ hơn của các chính sách, đặc biệt chính sách tài khóa đối với chính sách tiền tệ.
Bên cạnh đó để nâng cao hiệu quả của các biện pháp kiểm soát đại dịch và hỗ trợ sự phục hồi kinh tế bền vững, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, loại bỏ các rào cản hành chính đối với doanh nghiệp và người dân, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số.
“Là một ngân hàng đã đồng hành với Việt Nam 151 năm và cùng đất nước này trải qua bao thăng trầm, chúng tôi rất hiểu Việt Nam luôn có cách vượt qua mọi khó khăn và trở ngại. Dân tộc Việt Nam chắc chắn sẽ tiếp tục phát huy phẩm chất kiên cường và bền bỉ, để đất nước này một lần nữa giành chiến thắng và những tháng ngày tươi đẹp sẽ trở lại. Chúng tôi hoàn toàn tin tưởng vào khả năng đó và mặc dù Việt Nam đang phải trải qua một giai đoạn đầy thử thách, chúng tôi vẫn nhìn thấy viễn cảnh tích cực cho nền kinh tế này trong tương lai”, ông Tim Evans nhấn mạnh.