Ngày 29/10, tại phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Thanh Hà khẳng định, việc điều chỉnh tăng các mức lãi suất điều hành của NHNN vừa qua là phù hợp với bối cảnh trên thế giới và trong nước nhằm kiểm soát lạm phát, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an toàn hệ thống tổ chức tín dụng cũng như khả năng cung ứng vốn tín dụng cho nền kinh tế.
Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)
Phó Thống đốc cho biết, ngay từ đầu năm 2022, NHNN đã đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm là 14% - cao hơn so với 2 năm 2020, 2021. Thực tế, tín dụng đã tăng ngay từ những tháng đầu năm và đây là vấn đề rất khác so với các năm trước. Đến nay, tín dụng tiếp tục ở mức cao. Tính đến ngày 25/10, tín dụng đã tăng 11,5%, và so với cùng kỳ năm ngoái, tăng trên 17%, là mức cao so với cùng kỳ nhiều năm trước đây.
Rõ ràng tăng trưởng kinh tế trong 9 tháng đầu năm 2022 có sự đóng góp tích cực của tăng trưởng tín dụng nhanh ngay từ đầu năm. Tuy nhiên, mặt bằng vốn năm nay rất khác mọi năm là huy động vốn tăng trưởng chậm. Hiện nay, tốc độ huy động vốn tăng khoảng 4,6% so với đầu năm, tức là chỉ bằng 1/3 so với tốc độ tăng trưởng của tín dụng. Điều này đặt ra thách thức đối với hệ số sử dụng vốn của hệ thống ngân hàng rất cao, cũng như gây quan ngại về thanh khoản của hệ thống ngân hàng vì có huy động tiền được mới cho vay được nền kinh tế.
Trong bối cảnh đó, để đảm bảo nguồn vốn, bảo đảm thanh khoản cho các tổ chức tín dụng cũng như có nguồn vốn để cung cấp tín dụng cho nền kinh tế, NHNN đã điều chỉnh các mức lãi suất điều hành từ tháng 9, và gần đây nhất là từ 24/10. Theo đó, NHNN tăng lãi suất điều hành và tăng lãi suất trần huy động của các kỳ hạn ngắn dưới 6 tháng. Điều này bảo đảm cho các tổ chức tín dụng có khả năng huy động thêm được nguồn vốn để bảo đảm an toàn thanh khoản, cũng như có điều kiện để cung ứng vốn tín dụng cho nền kinh tế.
Việc điều chỉnh này là phù hợp với xu hướng chung khi lạm phát toàn cầu tăng cao và kéo dài, chưa ở mức có thể dừng lại được. Các ngân hàng trung ương trên thế giới, điển hình là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tăng lãi suất nhanh và rất mạnh khiến cho đồng tiền nội tệ của các nước mất giá theo. Các nước sau đó tiếp tục tăng lãi suất với hai mục tiêu: một là chống lạm phát trong nước, hai là chống đỡ sự giảm giá của đồng nội tệ so với USD. Vì vậy, việc tăng lãi suất của NHNN là phù hợp với điều kiện kinh tế vĩ mô trong nước cũng như bối cảnh quốc tế khi nền kinh tế của chúng ta có độ mở lớn, hội nhập sâu rộng kinh tế quốc tế.
Đối với ý kiến lo ngại về khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp khi mặt bằng lãi suất tăng lên, Phó Thống đốc cho biết, tăng lãi suất là phù hợp với xu hướng chung, bảo đảm an toàn thanh khoản, bảo đảm khả năng huy động vốn để cho vay nền kinh tế. NHNN trong quá trình điều hành luôn luôn chỉ đạo các tổ chức tín dụng tập trung vốn cho các đối tượng ưu tiên, các tổ chức kinh doanh. Thực tế các lĩnh vực này từ đầu năm đến giờ tăng trưởng tốt, góp phần tích cực cho tăng trưởng kinh tế.
Bên cạnh đó, NHNN có quy định trần lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên, bảo đảm cho 5 lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ. Các doanh nghiệp đủ điều kiện đều có thể tiếp cận nguồn vốn với lãi suất thấp hơn lãi suất thị trường. Cuối tháng 8 và đầu tháng 9 vừa qua, NHNN cũng điều chỉnh hạn mức tín dụng của các tổ chức tín dụng. Trong đó, NHNN tiếp tục yêu cầu các tổ chức tín dụng tập trung vốn vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh ưu tiên như là xăng dầu hay các mặt hàng thiết yếu của nền kinh tế.
“Chúng tôi cũng đang tập trung chỉ đạo bảo đảm cho tăng trưởng tín dụng phù hợp với kinh tế vĩ mô và bảo đảm cho khả năng tiếp cận vốn của nền kinh tế cũng như các doanh nghiệp” – Phó Thống đốc nhấn mạnh.
HP