a) Tên Đề tài: Nghiên cứu sự tương tác giữa hệ thống ngân hàng và các công ty Fintech trong thị trường dịch vụ tài chính - Kinh nghiệm các nước và gợi ý chính sách cho Việt Nam.
Mã số: ĐTNH.017/20
b) Tổ chức chủ trì thực hiện: Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam.
c) Chủ nhiệm và người tham gia chính:
- Chủ nhiệm: ThS. Phạm Quang Dũng, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam.
- Thư ký: PGS.TS. Kiều Hữu Thiện, Giám đốc Trường Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam.
- Thành viên tham gia:
d) Các chủ đề nghiên cứu chính:
- Các vấn đề cơ bản về Fintech và sự tương tác giữa Fintech với hệ thống ngân hàng.
- Kinh nghiệm quốc tế về sự tương tác giữa công ty Fintech và hệ thống ngân hàng.
- Thực trạng tương tác giữa công ty Fintech và hệ thống ngân hàng tại Việt Nam.
- Các gợi ý chính sách nhằm thúc đẩy sự hợp tác giữa công ty Fintech và hệ thống ngân hàng tại Việt Nam.
đ) Thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc:
- Thời gian bắt đầu: Tháng 01/2021.
- Thời gian kết thúc: Tháng 01/2022.
e) Kinh phí thực hiện: 240 triệu đồng.
g) Kết quả thực hiện: Xuất sắc
h) Mô tả tóm tắt:
Nhằm mục tiêu nghiên cứu sự tương tác giữa hệ thống ngân hàng và các công ty Fintech trong thị trường dịch vụ tài chính tại một số quốc gia và gợi ý giải pháp cho Việt Nam, đề tài ĐTNH.017/20 đã triển khai các nội dung nghiên cứu cụ thể sau:
Chương 1 nghiên cứu các vấn đề cơ bản về Fintech bao gồm khái niệm, đặc điểm, phân loại Fintech, xu hướng phát triển của công ty Fintech trong thị trường dịch vụ tài chính và các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của Fintech. Chương 1 cũng nghiên cứu về sự tương tác giữa công ty Fintech và hệ thống ngân hàng, trong đó đưa ra các hình thức tương tác, các nhân tố ảnh hưởng đến sự hợp tác giữa công ty Fintech và hệ thống ngân hàng, tác động của các công ty Fintech đến hệ thống ngân hàng và ngược lại.
Chương 2, nhóm nghiên cứu đã lựa chọn nghiên cứu về kinh nghiệm phát triển Fintech của những quốc gia có hệ sinh thái Fintech phát triển hàng đầu thế giới như Vương Quốc Anh, Trung Quốc, Singapore hay những quôc sgia có hệ sinh thái phát triển khá tương đồng với Việt Nam ở trong khu vực Đông Nam Á như Indonesia, Thái Lan... Thông qua nghiên cứu kinh nghiệm của các quốc gia này, nhóm nghiên cứu đã đúc rút ra được những bài học cho Việt Nam bao gồm bài học riêng cho Chính phủ và các cơ quan quản lý, cho ngân hàng và cho công ty Fintech.
Chương 3 nghiên cứu thực trạng phát triển công ty Fintech tại Việt Nam và hoạt động tương tác giữa công ty Fintech và hệ thống ngân hàng Việt Nam. Hiện nay, lĩnh vực Fintech đang có sự phát triển mạnh mẽ và thu hút nhiều nhà đầu tư. Fintech đã giúp cho thị trường tài chính Việt Nam nâng cao chất lượng và đạt được nhiều lợi thế trong thời đại công nghệ số: (i) các chủ thể tham gia cung cấp dịch vụ tài chính trên thị trường được đa dạng hóa và mô hình kinh doanh thay đổi theo hướng tiếp cận số; (ii) thị trường chứng kiến sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của các dịch vụ tài chính mới, như ví điện tử, ngân hàng số, thanh toán điện tử,...; (iii) các công ty Fintech Việt Nam có xu hương tham gia chia sẻ thị phần bán lẻ tiềm năng của các ngân hàng truyền thống khi hoạt động cho vay P2P, ví điện tử, thanh toán và trả góp bằng thẻ đang ngày càng phổ biến trong tiêu dùng hàng ngày. Với thực tiễn hoạt động của các Fintech trên thị trường hiện nay có các hình thức tương tác với hệ thống ngân hàng Việt Nam như: (i) Fintech cạnh tranh trực tiếp với ngân hàng trong lĩnh vực tài chính; (ii) Fintech hợp tác với các ngân hàng; (iii) Fintech do ngân hàng góp vốn hỗ trợ. Các mô hình tương tác giữa ngân hàng và Fintech có những tác động tích cực đến thị trường trong nước, góp phần đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số của hệ thống ngân hàng, tạo môi trường cạnh tranh hiệu quả, mang lại lợi ích cho người dân và các tổ chức tham gia trên thị trường. Tuy nhiên, để khai thác hết tiềm năng từ các mô hình tương tác, các ngân hàng và Fintech cần nhìn nhận đầy đủ các vấn đề vướng mắc đang thực sự tạo ra rào cản cho sự phát triển các mô hình kinh doanh mới, để đưa ra các giải pháp cụ thể giải quyết các vướng mắc.
Chương 4 tập trung đưa ra các gợi ý chính sách nhằm thúc đẩy sự hợp tác giữa công ty Fintech và hệ thống ngân hàng tại Việt Nam. Trong chương này, nhóm nghiên cứu đã phân tích các xu hướng phát triển của Fintech trong thị trường dịch vụ tài chính của Việt Nam và chiến lược phát triển của ngành Ngân hàng trước sự phát triển của Fintech. Trên cơ sở đó, đã đề xuất các kiến nghị và giải pháp đối với cơ quan quản lý, các ngân hàng và công ty Fintech./.