Tổng hợp nội dung trả lời kiến nghị của cử tri liên quan đến tín dụng chính sách
1. Đề nghị điều chỉnh tăng mức vay đối với mức cho vay hỗ trợ đất ở và mức cho vay hỗ trợ nhà ở tại Điều 11 và Điều 17 Nghị định 28/2022/NĐ-CP ngày 26/4/2022 của Chính phủ quy định về chính sách tín dụng ưu đãi thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030, giai đoạn 1 từ năm 2021 -2025 lên 100 triệu. (Cử tri tỉnh Lào Cai)
Thực hiện nhiệm vụ được giao, NHNN đã chủ trì, phối hợp với các Bộ ngành liên quan và Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 28/2022/NĐ-CP ngày 26/4/2022 về chính sách tín dụng ưu đãi thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1: 2021-2025. Nghị định số 28/2022/NĐ-CP được xây dựng trên cơ sở bám sát quy định tại các Nghị quyết của Quốc hội (Nghị quyết số 88/2019/QH14, Nghị quyết số 120/2020/QH14), Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình MTQG và Báo cáo nghiên cứu khả thi Chương trình MTQG.
Tại Báo cáo nghiên cứu khả thi Chương trình, Ủy ban Dân tộc (cơ quan chủ quản chương trình) đề xuất mức cho vay hỗ trợ đất ở, nhà ở là 25 triệu đồng/hộ. Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng Nghị định số 28/2022/NĐ-CP, NHCSXH và một số cơ quan, Bộ, ngành, địa phương1 cho rằng mức cho vay 25 triệu đồng/hộ do Ủy ban Dân tộc khảo sát, tính toán từ năm 2019, không còn phù hợp với thực tế chi phí hiện nay và đề nghị nâng mức cho vay hỗ trợ đất ở, nhà ở lên 40 – 50 triệu đồng/hộ. Tiếp thu ý kiến các cơ quan, địa phương và NHCSXH, NHNN đã đề xuất và được Chính phủ chấp thuận cho phép nâng mức cho vay tối đa từ 25 triệu đồng/hộ lên 50 triệu đồng/hộ đối với cho vay hỗ trợ đất ở, 40 triệu đồng/hộ đối với cho vay hỗ trợ nhà ở.
Ngoài ra, thực tế hiện nay, các đối tượng được hỗ trợ vay vốn ưu đãi tín dụng chính sách theo Nghị định 28/2022/NĐ-CP còn được hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách trung ương (tối đa 40 triệu/hộ), ngân sách địa phương (tối thiểu 4 triệu/hộ) và nguồn vốn huy động hợp pháp khác theo quy định tại Quyết định số 04/2023/QĐ-TTg ngày 23/2/20232.
Đến 30/6/2023, dư nợ các chương trình tín dụng chính sách tại tỉnh Lào Cai đạt hơn 4.014 tỷ đồng, tăng 4% so với 31/12/2022, với gần 86 nghìn khách hàng còn dư nợ. Trong đó, dư nợ cho vay cho theo Nghị định số 28/2022/NĐ-CP đạt 47.460 triệu đồng, với 729 khách hàng có dư nợ.
Hiện nay, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy triển khai thực hiện 03 chương trình MTQG, Ủy ban Dân tộc đang chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan3 rà soát tổng thể Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, xây dựng hồ sơ đề xuất điều chỉnh nội dung Quyết định phê duyệt Chương trình, báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong tháng 8 năm 2023.
Do đó, đối với kiến nghị của cử tri tỉnh Lào Cai, NHNN xin ghi nhận và sẽ có ý kiến đối với Ủy ban Dân tộc (cơ quan chủ quản Chương trình MTQG), Bộ Kế hoạch và Đầu tư (cơ quan chủ trì thẩm định Chương trình MTQG) trong quá trình phối hợp xây dựng hồ sơ đề xuất điều chỉnh nội dung Quyết định phê duyệt Chương trình thời gian tới.
2. Về chính sách hỗ trợ tín dụng ưu đãi cho đối tượng có thu nhập thấp; bổ sung đối tượng đối với địa bàn thị trấn thuộc huyện và nâng mức cho vay tối đa từ 10 triệu đồng lên 25 triệu đồng đối với mỗi loại công trình theo Chương trình Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn. (Cử tri TP Hải Phòng)
Hiện nay, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đang triển khai 26 chương trình cho vay đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác, trong đó hộ có thu nhập thấp đáp ứng các điều kiện vay vốn được tham gia nhiều chính sách tín dụng ưu đãi như: chương trình tín dụng đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; chương trình cho vay giải quyết việc làm từ Quỹ Quốc gia về việc làm; chương trình tín dụng cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn; cho vay Hộ gia đình sản xuất kinh doanh và thương nhân tại vùng khó khăn... Đến 31/7/2023, tổng dư nợ tín dụng chính sách tại NHCSXH đạt 305.144 tỷ đồng, tăng 7,7% so với năm 2022 với hơn 6,6 triệu khách hàng còn dư nợ.
Đối với kiến nghị bổ sung đối tượng cho vay theo Chương trình Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn đối với địa bàn thị trấn thuộc huyện; nghiên cứu nâng mức cho vay tối đa từ 10 triệu đồng lên 25 triệu đồng đối với mỗi loại công trình: Tại Quyết định số 1978/QĐ-TTg ngày 24/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được giao chủ trì, phối hợp với NHCSXH và các cơ quan liên quan nghiên cứu rà soát, cập nhật, sửa đổi bổ sung chính sách tín dụng nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn để tiếp tục thực hiện đầu tư xây dựng, cải tạo sửa chữa công trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thực hiện Quyết định số 1978/QĐ-TTg ngày 24/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với NHCSXH xây dựng dự thảo Quyết định tín dụng thực hiện Chiến lược và đang lấy ý kiến Bộ, ngành địa phương, trong đó nội dung dự thảo Quyết định có quy định phạm vi, đối tượng và mức cho vay như sau:
- Phạm vi điều chỉnh: Đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, cải tạo, sửa chữa công trình nước sạch và vệ sinh hộ gia đình.
- Đối tượng cho vay: Hộ gia đình cư trú hợp pháp tại địa phương thuộc vùng nông thôn. Theo khoản 1, Điều 3 Nghị định 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 quy định “nông thôn là khu vực địa giới hành chính không bao gồm địa bàn phường thuộc thị xã, quận và thành phố”. Như vậy, đối với địa bàn thị trấn thuộc huyện là đối tượng được hưởng chế độ chính sách quy định tại dự thảo Quyết định tín dụng thực hiện Chiến lược.
- Mức cho vay: Mỗi hộ gia đình được vay 02 loại công trình (công trình nước sạch và công trình vệ sinh hộ gia đình) với mức cho vay mỗi loại công trình tối đa là 25 triệu đồng.
3. Về việc xem xét có chính sách cho người lao động có hoàn cảnh khó khăn vay với lãi suất ưu đãi để người lao động hạn chế rút bảo hiểm xã hội một lần và đảm bảo ổn định cuộc sống. (Cử tri tỉnh Hậu Giang)
Thời gian qua, ngành Ngân hàng luôn chủ động thực hiện đồng bộ, quyết liệt nhiều chương trình, chính sách, giải pháp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng, đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh, mua nhà ở, tiêu dùng chính đáng, đặc biệt là người dân ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa, người lao động ở các khu công nghiệp, những người có thu nhập thấp, công nhân… Theo đó, hiện nay, người lao động có hoàn cảnh khó khăn đáp ứng các điều kiện vay vốn được tham gia nhiều chính sách tín dụng ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách Xã hội như: Chương trình tín dụng đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; Cho vay Hộ gia đình sản xuất kinh doanh và Thương nhân tại vùng khó khăn; Chương trình cho vay giải quyết việc làm từ Quỹ Quốc gia về việc làm;...
Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã cùng với các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu, xây dựng dự án Luật BHXH (sửa đổi)4 theo hướng mở rộng, gia tăng quyền, lợi ích, tạo sự hấp dẫn để thu hút người lao động tham gia BHXH, bảo đảm tốt nhất quyền lợi cho người lao động đang làm việc và người hưởng lương hưu. Theo đó, để giảm tình trạng hưởng BHXH một lần, giúp người lao động được thụ hưởng tối đa các quyền lợi dài hạn khi họ đến tuổi nghỉ hưu, dự thảo Luật đã có nhiều sửa đổi, bổ sung như: (i) giảm điều kiện hưởng lương hưu (giảm từ 20 năm xuống 15 năm); (ii) hưởng trợ cấp hằng tháng trong trường hợp có thời gian đóng BHXH mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội; (iii) hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đảm bảo trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng; (iv) hưởng bảo hiểm y tế do quỹ BHXH đóng, thời gian hưởng bảo hiểm y tế tối đa bằng thời gian đóng BHXH của người lao động; (v) người lao động trong thời gian bị mất việc chưa có việc làm được hưởng chính sách hỗ trợ về tín dụng nhằm giải quyết khó khăn tài chính trước mắt. Dự kiến dự án Luật BHXH (sửa đổi) sẽ được Quốc hội thảo luận và cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV.
1 Ý kiến của Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, Bộ LĐTBXH, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, các tỉnh: Lai Châu, Trà Vinh, Ninh Thuận, Thanh Hóa, Nghệ An, Đăk Nông, Bình Phước
2 Quy định về mức hỗ trợ và cơ chế hỗ trợ sử dụng vốn đầu tư công để thực hiện một số dự án thuộc Dự án 1 và tiểu dự án 1 Dự án 4 của Chương trình MTQG.
3 Công văn số 666/TTg-QHĐP ngày 18/7/2023.
4 Ngày 31/7/2023, Chính phủ đã có Tờ trình số 361/TTr-CP trình Quốc hội về dự án Luật BHXH (sửa đổi).