Đồng bảng Anh (GBP) vừa trải qua phiên giao dịch biến động mạnh khi lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn dài (UK gilts) tăng lên mức cao nhất từ năm 1998. Diễn biến này phản ánh những lo ngại về nợ công và chi phí vay mượn của Anh, đặt ra thách thức lớn cho Bộ trưởng Tài chính Rachel Reeves trước thềm Ngân sách Mùa Thu.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Thị trường ngoại hối và trái phiếu biến động mạnh
Ngày 02/9/2025, GBP mất 1,5% so với USD, xuống còn 1 GBP = 1,334 USD, mức giảm trong ngày mạnh nhất từ tháng 4/2025. So với đồng Euro, GBP cũng mất 0,6%. Cùng lúc, lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm vọt lên 5,72%, cao nhất trong hơn hai thập kỷ, trước khi lùi về 5,69%. Trái phiếu kỳ hạn 10 năm - vốn được giới đầu tư quốc tế quan tâm nhiều hơn - tăng lên 4,84% rồi hạ xuống 4,8%, vẫn tiệm cận mức đỉnh 16 năm đạt được hồi tháng 1/2025.
Hình 1: Lợi suất trái phiếu chính phủ Anh kỳ hạn 30 năm (%) giai đoạn 1998 - 2025
Nguồn: LSEG
Lợi suất tăng đồng nghĩa chi phí vay mượn của chính phủ cao hơn. Anh vốn đang đối diện gánh nặng nợ công lớn và lạm phát kéo dài, khiến dư địa tài khóa bị thu hẹp đáng kể. Theo Công ty nghiên cứu kinh tế vĩ mô Capital Economics tại Anh, khoảng trống ngân sách dự kiến giảm còn khoảng 4 tỷ bảng, so với mức gần 10 tỷ bảng trong Báo cáo mùa Xuân. Điều này làm hạn chế khả năng triển khai các gói hỗ trợ kinh tế mới hoặc cắt giảm thuế.
Thách thức cho Bộ trưởng Tài chính trở nên rõ ràng hơn trong bối cảnh này. Bà Rachel Reeves sẽ phải chứng minh khả năng duy trì kỷ luật tài khóa nhằm giữ niềm tin thị trường và ngăn chặn chi phí vay mượn tăng thêm, trong khi vẫn phải đưa ra các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng, cải cách phúc lợi và đầu tư hạ tầng. Cân bằng giữa củng cố ngân sách và hỗ trợ nền kinh tế là bài toán khó, và Ngân sách Mùa Thu sắp tới sẽ là thước đo quan trọng cho năng lực điều hành của bà Rachel Reeves.
Lợi suất cao: Áp lực nhưng vẫn hút vốn
Dù lợi suất cao gây lo ngại về tính bền vững nợ công, trái phiếu Anh vẫn thu hút lượng vốn lớn từ thị trường. Cùng ngày 02/9/2025, Kho bạc Anh huy động thành công 14 tỷ bảng trái phiếu kỳ hạn 10 năm, với nhu cầu mua gấp 10 lần lượng chào bán - mức kỷ lục cho một phiên đấu giá đơn lẻ.
Hiện tượng này cho thấy nghịch lý quen thuộc: Chi phí vay mượn cao phản ánh áp lực tài chính, nhưng đồng thời lại làm trái phiếu hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư toàn cầu. Tuy nhiên, về lâu dài, gánh nặng chi phí lãi vay vẫn là thách thức với chính phủ, đặc biệt khi Anh phải dựa nhiều vào dòng vốn nước ngoài để tài trợ cho thâm hụt tài khoản vãng lai.
Trong khi đó, tại Mỹ và châu Âu, lợi suất trái phiếu cũng tăng đồng loạt. Tại Mỹ, lợi suất Kho bạc 10 năm tăng thêm 0,05 điểm phần trăm, còn tại Đức tăng 0,04 điểm phần trăm, lên mức cao nhất từ 2011. Xu thế toàn cầu này cho thấy chi phí vay mượn của các nền kinh tế phát triển nói chung đang bước vào giai đoạn mới.
Chờ đợi Ngân sách Mùa Thu
Trước áp lực ngày càng lớn, Thủ tướng Anh Keir Starmer đã bổ sung một số nhân sự kinh tế nhiều kinh nghiệm, như bà Minouche Shafik - cựu Phó Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh (Bank of England) làm cố vấn, hay ông Darren Jones giữ chức Chánh thư ký tại Văn phòng Thủ tướng. Động thái này được coi là nỗ lực tăng cường phối hợp chính sách và củng cố niềm tin thị trường.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng thay đổi nhân sự chưa đủ để trấn an lo ngại. Nhà đầu tư hiện chờ đợi chi tiết Ngân sách Mùa Thu - bản kế hoạch tài chính được kỳ vọng sẽ làm rõ định hướng của chính phủ trong cân bằng giữa kỷ luật ngân sách và nhu cầu tăng trưởng.
Theo một quỹ đầu tư tại London, hướng đi tổng thể của chính phủ là hợp lý, song tốc độ hành động chưa đủ nhanh để thuyết phục thị trường. Vì vậy, Ngân sách Mùa Thu sẽ trở thành phép thử quan trọng không chỉ đối với GBP và trái phiếu, mà còn đối với uy tín kinh tế vĩ mô của nước Anh trong mắt cộng đồng quốc tế.
Bảo Phương (Theo Financial Times)