Trước thềm cuộc họp tháng 9/2025 về lãi suất cơ bản, Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) công bố bản dự thảo định hướng chính sách tiền tệ, đồng thời, đưa ra bốn kịch bản phát triển kinh tế đến năm 2029. Dù GDP tiếp tục tăng trưởng, cơ quan quản lý chưa có ý định “nới lỏng dây cương”, nhưng chính sách tiền tệ hiện hành bắt đầu cho thấy hiệu quả.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Kịch bản cơ sở: Tăng trưởng chậm lại, lãi suất dần giảm
Theo CBR, ưu tiên hàng đầu vẫn là ổn định giá cả, với mục tiêu lạm phát giữ ở mức 4% ít nhất đến năm 2029. Trong kịch bản cơ sở, tăng trưởng GDP được dự báo chậm lại: 1 - 2% trong năm nay; 0,5 - 1,5% vào năm 2026 và 1,5 - 2,5% giai đoạn 2027 - 2028. Lạm phát sẽ ổn định từ năm 2026, cho phép hạ lãi suất cơ bản: Trung bình 12 - 13% năm 2026; 7,5 - 8,5% trong giai đoạn 2027 - 2028.
Kịch bản lạm phát cao: Cầu vượt cung do trừng phạt
Nếu nhu cầu trong nước gia tăng trong khi nguồn cung suy giảm do các lệnh trừng phạt, CBR cho rằng GDP sẽ tăng 1 - 2% năm 2026, giảm còn 0,5 - 1,5% năm 2027, rồi phục hồi lên 1,5 - 2,5% vào năm 2028.
Trong trường hợp này, lạm phát chỉ quay về mức mục tiêu 4% vào năm 2027. Lãi suất cơ bản sẽ giảm chậm hơn: Trung bình 14 - 16% năm 2026, 10,5 - 11,5% năm 2027 và 8,5 - 9,5% năm 2028.
Kịch bản rủi ro: Khủng hoảng toàn cầu và cú sốc dầu mỏ
Kịch bản bi quan nhất giả định khủng hoảng tài chính toàn cầu kèm sức ép trừng phạt mạnh hơn. Khi đó, GDP Nga có thể giảm 2,5 - 3,5% năm 2026, tiếp tục âm 2 - 3% năm 2027, trước khi quay lại tăng trưởng 2 - 3% từ 2028. CBR sẽ phải xem xét lại quy tắc ngân sách, với mức giá dầu cơ sở giảm xuống 45 USD/thùng năm 2026 và 40 USD từ 2027. Lãi suất cơ bản trong giai đoạn này sẽ thắt chặt hơn: 16 - 18% năm 2026; 18 - 20% năm 2027, chỉ hạ xuống 10 - 11% năm 2028. CBR nhấn mạnh đây là kịch bản ít có khả năng xảy ra nhất.
Kịch bản giảm lạm phát: Tăng đầu tư, nâng năng suất
Kịch bản lạc quan nhất xuất hiện nếu Nga đẩy mạnh đầu tư vào sản xuất, giải ngân vốn hiệu quả và nâng cao năng suất các yếu tố tổng hợp.
Khi đó, GDP có thể tăng 2,5 - 3,5% năm 2026; 2 - 3% năm 2027 và 1,5 - 2,5% năm 2028. Lạm phát trở về mức mục tiêu ngay từ năm 2026, cho phép CBR nới lỏng chính sách sớm hơn. Lãi suất cơ bản trung bình 10,5 - 11,5% năm 2026, và ổn định ở 7,5 - 8,5% từ năm 2027.
Rủi ro, thách thức và dự báo
Theo giáo sư Nadezhda Kapustina (Đại học Tài chính trực thuộc Chính phủ Nga), ba trong bốn kịch bản trên đều cho thấy xu hướng duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt. Tuy vậy, các nhà kinh tế kỳ vọng CBR sẽ bắt đầu nới lỏng ngay tại cuộc họp ngày 12/9/2025.
Phó giáo sư Lazar Badalov (Peoples' Friendship University of Russia - RUDN) lưu ý: “Nền kinh tế Nga đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng. Doanh nghiệp ngày càng coi lãi suất cao là rào cản lớn nhất.”
Tại Diễn đàn Kinh tế Phương Đông, Chủ tịch Sberbank Herman Gref dự báo lãi suất cơ bản có thể giảm xuống 14% vào cuối năm nay. Một số chuyên gia thậm chí cho rằng nếu thuận lợi, mức 13% cũng khả thi.
Tuy nhiên, như Tổng Giám đốc Công ty khai thác Bitcoin (GIS Mining) Vasily Girya nhấn mạnh, dù nền kinh tế và ngân sách đã thích nghi, “thanh khoản khan hiếm và đắt đỏ vẫn gây áp lực mạnh lên đầu tư của doanh nghiệp, kìm hãm tăng trưởng ở một số ngành.”
Tóm lại, CBR đang đứng trước những lựa chọn khó khăn giữa kiềm chế lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng. Quyết định tại cuộc họp tháng 9/2025 sẽ đóng vai trò then chốt, định hình quỹ đạo chính sách tiền tệ trong giai đoạn tới.
Thùy Linh