LỊCH SỬ CÔNG ĐOÀN NGÂN HÀNG VIỆT NAM
Ngày 06/5/1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 15/SL thành lập Ngân hàng Quốc gia Việt Nam, đặt nền móng cho sự nghiệp xây dựng, phát triển hệ thống Ngân hàng Việt Nam ngày nay. Trải qua chặng đường hơn nửa thế kỷ, được sự dìu dắt của Đảng, Bác Hồ, ngành Ngân hàng đã cùng với đất nước góp phần viết nên những trang sử vẻ vang trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, giành độc lập, tự do và xây dựng nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Cùng với sự ra đời của ngành Ngân hàng, tổ chức công đoàn cũng được thành lập ở mỗi đơn vị và do Liên đoàn Lao động địa phương (tỉnh, thành phố hoặc quận, huyện) trực tiếp quản lý và chỉ đạo hoạt động.
Quá trình xây dựng và phát triển của ngành Ngân hàng cần có một tổ chức Công đoàn thống nhất xuyên suốt từ trung ương đến các địa phương, để cùng có chung tiếng nói và thống nhất trong hoạt động, góp phần đưa ngành Ngân hàng phát triển bền vững, thật sự xứng đáng là huyết mạch của nền kinh tế đất nước trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế.
Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về đổi mới tổ chức và hoạt động công đoàn gắn với quá trình đổi mới hoạt động của ngành Ngân hàng, được sự đồng ý của Ban Cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước và sự chấp thuận của Ban Thư ký Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (nay là Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam), Công đoàn Ngân hàng Việt Nam được thành lập thống nhất từ trung ương đến địa phương theo Quyết định số 480/QĐ-TLĐ ngày 01/4/1993 của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Từ khi thành lập đến nay, do yêu cầu phát triển mỗi ngân hàng trong hệ thống, Công đoàn Ngân hàng Việt Nam cũng phải thay đổi tổ chức cho phù hợp. Quá trình đó được thể hiện qua 2 thời kỳ khác nhau, đó là:
- Thời kỳ từ ngày thành lập - tháng 4/1993 đến tháng 1/1997:
Theo Quyết định số 480/QĐ-TLĐ ngày 01/4/1993 của Ban Thư ký Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam bộ máy Công đoàn Ngân hàng Việt Nam như sau:
+ Cơ quan Thường trực Công đoàn Ngân hàng Việt Nam gồm 07 Ban chuyên đề là Ban Tài chính, Ban Tư tưởng - Văn hóa, Ban Chính sách, Xã hội - Thi đua, Ban Nữ công, Ban Tổ chức và Quan hệ Quốc tế, Ban Kinh tế, Ủy ban Kiểm tra và Văn phòng.
+ Dưới Công đoàn Ngân hàng Việt Nam có các Công đoàn cấp trên cơ sở tại ngân hàng tỉnh, thành phố và Công đoàn cơ sở trực thuộc bao gồm các doanh nghiệp trực thuộc Ngân hàng Nhà nước, các chi nhánh Ngân hàng Thương mại Cổ phần, Ngân hàng liên doanh với nước ngoài, chi nhánh Ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam.
- Từ tháng 1/1997 đến nay:
Thực hiện Chỉ thị số 03/CT-TLĐ ngày 04/4/1996 của Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về việc “thành lập các Công đoàn cấp trên cơ sở Tổng Công ty 90, 91/TTg”, ngày 19/12/1996 Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam có Công văn số 1550/TLĐ về việc “đồng ý để Công đoàn Ngân hàng Việt Nam ra quyết định thành lập các Công đoàn cấp dưới thuộc Công đoàn Ngân hàng Việt Nam”. Căn cứ văn bản trên, Công đoàn Ngân hàng Việt Nam đã ra Quyết định thành lập các Công đoàn cấp trên cơ sở gồm: Công đoàn Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Công đoàn Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, Công đoàn Ngân hàng Công thương Việt Nam (nay là Công đoàn Ngân hàng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam), Công đoàn Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (nay là Công đoàn Ngân hàng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam), Công đoàn Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, và Công đoàn Tổng Công ty Và bạc Đá quý Việt Nam. Do yêu cầu phát triển của Ngành, đến nay Công đoàn Ngân hàng Việt Nam đã thành lập thêm 04 Công đoàn cấp trên cơ sở là Công đoàn Ngân hàng Chính sách Xã hội, Công đoàn Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam, Công đoàn Quỹ Tín dụng Nhân dân Trung ương và Công đoàn Ngân hàng Phát triển Nhà đồng bằng sông Cửu Long. Năm 2003 giải thể Công đoàn Tổng Công ty Vàng bạc Đá quý Việt Nam, số đoàn viên và lao động được chuyển nhập vào Công đoàn Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam và Công đoàn Ngân hàng Phát triển Nhà đồng bằng sông Cửu Long.
Công đoàn Ngân hàng Việt Nam tổ chức theo ngành nghề (Công đoàn Ngành Trung ương) gồm các cấp như sau:
Trải qua 4 kỳ Đại hội, Công đoàn Ngân hàng Việt Nam đã từng bước khẳng định vị trí quan trọng của mình đối với sự phát triển của ngành Ngân hàng (Tính đến nay Công đoàn Ngân hàng Việt Nam có 758 Công đoàn cơ sở với 90.917 đoàn viên Công đoàn, gồm: Công đoàn chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố; Học viện Ngân hàng, Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh; các đơn vị trực thuộc Ngân hàng Nhà nước; các chi nhánh cấp 1 của Ngân hàng Thương mại). Trong quá trình hoạt động, được sự chỉ đạo sát sao của Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Ban Cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Công đoàn Ngân hàng Việt Nam đã tìm được hướng đi đúng đắn, không ngừng hoàn thiện bộ máy tổ chức và đổi mới phương pháp hoạt động để phù hợp với từng giai đoạn phát triển của Ngành, của đất nước, thực sự trở thành là một tổ chức đại diện và bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người lao động, đồng thời góp phần xây dựng ngành Ngân hàng ngày càng phát triển, hiện đại, hội nhập với khu vực và quốc tế.
