Ngày 25/9/2025, Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ (SNB) vừa quyết định giữ nguyên lãi suất chính sách ở mức 0% - mức thấp nhất trong số các ngân hàng trung ương lớn. Động thái này phản ánh cách tiếp cận thận trọng trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế có dấu hiệu chậm lại, xuất khẩu giảm tốc và lạm phát vẫn duy trì ở mức thấp.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Tăng trưởng suy yếu và những tín hiệu từ thương mại
Theo dự báo mới nhất, SNB cho rằng kinh tế Thụy Sĩ năm 2026 chỉ tăng dưới 1%, thấp hơn mức 1 - 1,5% đưa ra trước đó. Các ngành xuất khẩu trụ cột như máy móc và đồng hồ đang chịu sức ép, trong khi lĩnh vực dịch vụ ghi nhận ít tác động hơn. Sự suy giảm này phản ánh rõ tính dễ tổn thương của một nền kinh tế nhỏ, có độ mở cao, phụ thuộc nhiều vào thị trường bên ngoài.
Tốc độ tăng trưởng chậm hơn đồng nghĩa với khả năng tỷ lệ thất nghiệp sẽ tiếp tục tăng. Dòng vốn đầu tư có thể suy giảm do tâm lý thận trọng của doanh nghiệp, khiến nhu cầu nội địa khó trở thành động lực bù đắp. Trong bối cảnh đó, chính phủ Thụy Sĩ đang tìm kiếm giải pháp thông qua đàm phán thương mại và hỗ trợ các ngành xuất khẩu nhằm giảm thiểu ảnh hưởng.
Quyết định “giữ nguyên” sau nhiều lần điều chỉnh
Đây là lần đầu tiên trong bảy cuộc họp liên tiếp, SNB lựa chọn giữ nguyên lãi suất. Trước đó, ngân hàng đã khởi động chu kỳ cắt giảm từ tháng 3/2024, nhằm ứng phó với áp lực giảm phát và hỗ trợ hoạt động sản xuất - kinh doanh.
Thị trường không quá bất ngờ với quyết định này. Các khảo sát trước đó cho thấy giới đầu tư dự báo SNB sẽ “tạm nghỉ” trong chu kỳ nới lỏng, nhất là khi đồng Franc duy trì tương đối ổn định so với đồng Euro. Trong ngày công bố, đồng Franc ban đầu tăng giá, nhưng sau đó ổn định trở lại ở mức gần như không đổi so với đồng Euro và chỉ nhích nhẹ so với đồng USD.
Sự ổn định của đồng Franc là một yếu tố quan trọng, bởi đồng tiền này vốn được xem như “tài sản an toàn” trong thời kỳ biến động. Nếu Franc tăng giá quá mạnh, năng lực cạnh tranh của hàng hóa Thụy Sĩ sẽ suy giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực xuất khẩu vốn đóng vai trò chủ lực.
Chính sách tiền tệ: Linh hoạt nhưng thận trọng
Tại buổi họp báo, Chủ tịch SNB Martin Schlegel khẳng định ngân hàng vẫn để ngỏ khả năng điều chỉnh chính sách nếu tình hình xấu đi. Ông nhấn mạnh, việc quay lại lãi suất âm (công cụ từng được áp dụng từ năm 2014 đến 2022) sẽ chỉ được cân nhắc trong tình huống bất khả kháng, do lo ngại ảnh hưởng tới người gửi tiết kiệm, quỹ hưu trí và hệ thống tài chính.
Dù vậy, Schlegel cũng khẳng định, nếu có nguy cơ giảm phát rõ rệt, SNB vẫn sẵn sàng hành động. Thực tế, nhiều chuyên gia dự báo ngân hàng có thể phải cân nhắc hạ lãi suất trong các quý tới nếu lạm phát tiếp tục duy trì ở mức quá thấp.
Lạm phát: Trở lại vùng mục tiêu nhưng còn mong manh
Trong ba tháng gần đây, lạm phát Thụy Sĩ đã quay lại trong vùng mục tiêu 0 - 2% của SNB sau khi rơi xuống mức âm vào tháng 5/2025. Cụ thể, SNB dự báo lạm phát năm nay đạt 0,2%, tăng lên 0,5% năm 2026 và 0,7% năm 2027.
Diễn biến này cho thấy xu hướng giá cả có phần ổn định hơn, song vẫn thấp hơn đáng kể so với nhiều nền kinh tế phát triển khác. Lạm phát thấp có thể giúp duy trì sức mua của hộ gia đình, nhưng nếu kéo dài sẽ tạo nguy cơ giảm phát, khiến doanh nghiệp trì hoãn đầu tư và tiêu dùng suy yếu. Đây là lý do khiến SNB vẫn duy trì lập trường sẵn sàng điều chỉnh chính sách nếu cần.
Quyết định của SNB diễn ra trong thời điểm các ngân hàng trung ương lớn đang điều chỉnh chính sách theo nhiều hướng khác nhau. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa hạ lãi suất để hỗ trợ thị trường lao động, đồng thời phát tín hiệu có thể tiếp tục nới lỏng trong các quý tới. Ngược lại, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) lại tạm dừng chu kỳ hạ lãi suất vào tháng 9, song vẫn để ngỏ khả năng hành động thêm.
Trong bối cảnh đó, việc SNB lựa chọn giữ nguyên lãi suất 0% cho thấy một cách tiếp cận “trung dung”: Vừa duy trì sự ổn định, vừa sẵn sàng ứng phó nếu rủi ro xuất hiện. Điều này phản ánh đặc thù của Thụy Sĩ - một nền kinh tế nhỏ nhưng có tầm ảnh hưởng, nhạy cảm trước mọi biến động bên ngoài.
Quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức thấp kỷ lục lần này cho thấy SNB đang cố gắng cân bằng ba mục tiêu: (i) Ổn định giá cả trong bối cảnh lạm phát vẫn thấp; (ii) Duy trì sức cạnh tranh của đồng franc để không làm suy yếu xuất khẩu; (iii) Bảo đảm tăng trưởng bền vững khi nền kinh tế đối diện bất định từ bên ngoài.
Với những nền kinh tế nhỏ, có độ mở cao như Thụy Sĩ, thách thức lớn nhất không chỉ nằm ở chính sách tiền tệ trong nước mà còn phụ thuộc nhiều vào môi trường toàn cầu. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt, kiên nhẫn và khả năng phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tiền tệ và các biện pháp hỗ trợ thương mại.
Đại Nam (Theo Reuters)