Sự điều chỉnh chính sách tiền tệ của Nga đang cho thấy nỗ lực cân bằng giữa kiềm chế lạm phát và duy trì tăng trưởng, trong bối cảnh nền kinh tế phải đối mặt với áp lực từ cả trong nước và quốc tế.
Bước ngoặt bất ngờ trong chính sách lãi suất
Ngày 06/6/2025, Ngân hàng Trung ương Nga đã bất ngờ cắt giảm lãi suất điều hành từ 21% xuống còn 20%. Đây là lần đầu tiên cơ quan này nới lỏng chính sách kể từ cuối năm 2022, bất chấp việc lạm phát vẫn duy trì ở mức cao (10,2% trong tháng 4/2025) so với mục tiêu 4%.
Theo Ngân hàng Trung ương Nga, nền kinh tế đang từng bước quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng “cân bằng” hơn sau giai đoạn bùng nổ về hoạt động sản xuất và giá cả. Sự phục hồi này chủ yếu đến từ việc huy động lao động và nguồn lực phục vụ sản xuất, đặc biệt là trong lĩnh vực quốc phòng.
Tuy nhiên, cơ quan này cũng nhấn mạnh rằng việc tiếp tục nới lỏng lãi suất trong thời gian tới là không chắc chắn. Theo đó, chính sách tiền tệ sẽ vẫn duy trì ở trạng thái thắt chặt trong thời gian dài, nhằm đưa lạm phát về mức mục tiêu vào năm 2026.
Tăng trưởng cao nhưng thiếu bền vững
Nhờ đẩy mạnh sản xuất vũ khí và trang thiết bị, kinh tế Nga đã tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm gần đây, với mức tăng lên tới 4,3% trong năm 2024. Tuy vậy, nhiều chuyên gia dự báo đà tăng này sẽ chững lại trong năm nay. Nguyên nhân một phần đến từ chuỗi điều chỉnh lãi suất tăng liên tục từ tháng 7/2023 đến cuối năm 2024, khiến chi phí vay vốn gần như tăng gấp ba lần.
Các biện pháp thắt chặt này đã giúp làm dịu áp lực lạm phát bằng cách làm chậm lại cầu tiêu dùng ngoài lĩnh vực quốc phòng. Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) gần đây dự báo kinh tế Nga chỉ tăng trưởng khoảng 1,5% trong năm 2025 và năm 2026.
Ngân hàng Trung ương Nga cũng ghi nhận tác động ngày càng rõ rệt của chính sách tiền tệ thắt chặt đối với nhu cầu trong nước, qua đó giảm áp lực tăng giá. Tuy nhiên, cơ quan này đồng thời cảnh báo rằng rủi ro lạm phát vẫn hiện hữu và có thể vượt kỳ vọng.
Áp lực từ bên ngoài và kỳ vọng thận trọng
Một trong những rủi ro lạm phát đến từ các yếu tố bên ngoài, đặc biệt là việc Mỹ tăng thuế nhập khẩu, có thể làm giảm nhu cầu đối với dầu mỏ của Nga. Điều này sẽ gây áp lực lên tỷ giá đồng Ruble và làm tăng giá nhập khẩu, qua đó tác động ngược trở lại lạm phát trong nước.
“Việc gia tăng căng thẳng thương mại, nếu dẫn đến giảm tốc tăng trưởng toàn cầu và giá dầu, có thể tạo hiệu ứng làm tăng lạm phát thông qua biến động tỷ giá Ruble,” Ngân hàng Trung ương Nga cảnh báo.
Mặc dù động thái cắt giảm lãi suất được coi là bất ngờ, một số nhà kinh tế vẫn giữ thái độ thận trọng. Công ty phân tích độc lập có trụ sở tại London Capital Economics dự báo lãi suất điều hành của Nga sẽ giảm còn 17% vào cuối năm nay, thay vì 18% như trước đây. Tuy nhiên, mức lãi suất dự kiến cho năm 2026 vẫn giữ nguyên ở 12%, cho thấy chính sách tiền tệ sẽ tiếp tục ở trạng thái hạn chế nếu những bất ổn kéo dài.
“Việc mất cân đối cung - cầu do các yếu tố đặc biệt khiến lãi suất cần duy trì ở mức cao. Do đó, quyết định hôm nay không làm thay đổi quan điểm của chúng tôi về lộ trình giảm lãi suất trong dài hạn”, chuyên gia kinh tế tại Capital Economics Nicholas Farr nhận định.
Dù đã có bước đi điều chỉnh, chính sách tiền tệ của Nga vẫn đang đi trên sợi dây mỏng giữa ổn định giá cả và hỗ trợ tăng trưởng. Trong bối cảnh các yếu tố bên ngoài tiếp tục biến động, khả năng điều hành linh hoạt và kiểm soát kỳ vọng lạm phát sẽ là chìa khóa để Ngân hàng Trung ương Nga điều hướng nền kinh tế trong thời gian tới.
Hữu Quân (Theo The Wall Street Journal)