Thống đốc Nguyễn Thị Hồng: Luật hóa Nghị quyết 42 tạo thuận lợi cho xử lý nợ xấu, bảo vệ người gửi tiền

Cụ thể, NHNN có thẩm quyền ban hành quy định về việc cho vay, bao gồm các điều kiện liên quan đến tài sản đảm bảo, lãi suất hoặc các trường hợp miễn lãi suất.

Tuy nhiên, trong quá trình thảo luận và hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi năm 2024, Quốc hội đã thống nhất nâng thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt không có tài sản bảo đảm và áp dụng lãi suất 0% lên Thủ tướng Chính phủ. Quy định này xuất phát từ thực tiễn, khi hệ thống các TCTD, cả ở Việt Nam và trên thế giới, đang đối mặt với những biến động không ngừng. Đặc biệt, sự phát triển của công nghệ đã thay đổi cách thức giao dịch tài chính. Người dân hiện nay không chỉ đến ngân hàng để rút tiền mà còn có thể sử dụng các thiết bị điện tử để thực hiện giao dịch ngay tại nhà.

Do đó, việc xử lý nhanh các tình huống khẩn cấp, như rút tiền hàng loạt là vô cùng cần thiết. Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã rà soát và đề xuất sửa đổi Luật để đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Thống đốc cho biết, chính sách cho vay đặc biệt không có tài sản bảo đảm và lãi suất 0% không phải là hoạt động thường xuyên, liên tục. Đây là giải pháp chỉ áp dụng trong các trường hợp đặc biệt, được quy định chặt chẽ trong Luật Các TCTD sửa đổi năm 2024.

Luật mới đã thiết kế nhiều quy định nhằm phát hiện sớm và từ xa các rủi ro của TCTD. Khi cần thiết, các TCTD sẽ được đưa vào giai đoạn can thiệp sớm. Trong giai đoạn này, các giải pháp được triển khai yêu cầu TCTD và cổ đông thực hiện trách nhiệm của mình. Nếu TCTD rơi vào tình trạng thiếu thanh khoản, họ vẫn có thể vay từ NHNN, nhưng các khoản vay này phải chịu lãi suất. Chỉ trong trường hợp xảy ra rút tiền hàng loạt, gây nguy cơ lan tỏa và ảnh hưởng lớn đến hệ thống ngân hàng, hoặc khi TCTD bị đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt và cần xây dựng phương án tái cơ cấu, thì mới áp dụng chính sách cho vay đặc biệt với lãi suất 0% và không yêu cầu tài sản đảm bảo.

Toàn cảnh phiên họp

Về lãi suất 0% trong các khoản vay đặc biệt, Thống đốc cho biết thêm, chính sách này chủ yếu nhằm bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng, đặc biệt trong các trường hợp TCTD gặp khó khăn nghiêm trọng, không còn khả năng sinh lời. Trong các đề án tái cơ cấu hoặc chuyển giao bắt buộc gần đây, việc áp dụng lãi suất 0% được xem là giải pháp hỗ trợ để TCTD vượt qua giai đoạn khủng hoảng, bởi nếu áp dụng lãi suất thông thường, gánh nặng tài chính sẽ khiến việc thực hiện đề án tái cơ cấu trở nên khó khăn hơn…

Về việc luật hóa các nội dung của Nghị quyết 42, Thống đốc cho rằng, việc đưa các quy định của Nghị quyết 42 vào Luật sẽ tạo cơ sở pháp lý ổn định, lâu dài, giúp xử lý nợ xấu hiệu quả hơn, đồng thời bảo vệ quyền lợi của TCTD, người gửi tiền và người vay. Tiền cho vay của các TCTD chính là tiền gửi của người dân, do đó việc bảo vệ TCTD cũng đồng nghĩa với bảo vệ người gửi tiền.

Các quy định này cũng phù hợp với tinh thần của Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, bảo đảm quyền tài sản và thực thi hợp đồng. Trên thực tế, nhiều tổ chức quốc tế cũng khuyến nghị Việt Nam cần có quy định bảo vệ người cho vay để tăng cường an toàn hệ thống tài chính...

“Việc luật hóa Nghị quyết 42 không chỉ giúp các TCTD xử lý tài sản bảo đảm của các khoản nợ xấu mà còn khơi thông dòng vốn bị ách tắc trước đây. Khi nợ xấu được xử lý, TCTD sẽ có thêm nguồn lực để luân chuyển vốn, đáp ứng nhu cầu vay vốn của khách hàng. Đồng thời, việc giảm nợ xấu cũng giúp các TCTD giảm áp lực trích lập dự phòng rủi ro, từ đó tạo điều kiện để giảm lãi suất cho vay, mang lại lợi ích cho cả doanh nghiệp và người vay”, Thống đốc khẳng định.

Để bảo đảm quyền lợi của người vay và tránh lạm dụng, Luật đã quy định rõ các điều kiện, quy trình, trình tự và thủ tục công khai trong việc thu giữ tài sản đảm bảo. Các TCTD phải xây dựng quy trình nội bộ minh bạch, tuân thủ đúng quy định pháp luật khi xử lý tài sản bảo đảm.

PV