Lạm phát toàn cầu đã được kiểm soát

Tăng trưởng toàn cầu tiếp tục ổn định

WEO tháng 10/2024 dự báo tăng trưởng toàn cầu dự kiến sẽ giữ ở mức tương đối bằng phẳng—giảm từ 3,3% trong năm 2023 xuống 3,2% vào năm 2024 và 2025, và quanh mức 3,1% vào năm 2029. Sau đợt tăng trưởng mạnh nhờ mở cửa trở lại vào năm 2022, tăng trưởng ở các nền kinh tế phát triển đã chậm lại đáng kể trong năm 2023 và dự kiến sẽ duy trì ổn định, trong khoảng 1,7 - 1,8% cho đến năm 2029. Tuy nhiên, có những điều chỉnh đáng chú ý bên trong: dự báo tăng trưởng của Hoa Kỳ được nâng lên, bù đắp cho việc hạ cấp dự báo cho các nền kinh tế phát triển khác — đặc biệt là các quốc gia châu Âu lớn.

Tại Hoa Kỳ, dự báo tăng trưởng cho năm 2024 được điều chỉnh lên 2,8%, cao hơn 0,2 điểm phần trăm so với dự báo tháng 7, nhờ kết quả khả quan trong tiêu dùng và đầu tư phi dân cư. Dự kiến tăng trưởng sẽ chậm lại, còn 2,2% vào năm 2025 khi chính sách tài khóa dần được thắt chặt và thị trường lao động hạ nhiệt, làm giảm tiêu dùng.

Tại khu vực đồng euro, tăng trưởng dường như đã chạm đáy vào năm 2023. Yếu hơn một chút so với dự báo của IMF hồi tháng 4 và tháng 7/2024, tăng trưởng GDP dự kiến sẽ tăng khiêm tốn ở mức 0,8% vào năm 2024 nhờ vào hiệu suất xuất khẩu tốt hơn. Vào năm 2025, tăng trưởng được dự báo sẽ tiếp tục tăng lên 1,2% nhờ vào nhu cầu nội địa mạnh mẽ hơn. Sự gia tăng tiền lương thực tế được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tiêu dùng, và chính sách tiền tệ dần nới lỏng sẽ hỗ trợ đầu tư. Tuy nhiên, sự suy yếu kéo dài trong ngành sản xuất vẫn là một gánh nặng đối với tăng trưởng của các quốc gia như Đức và Ý.

Các động lực đối lập cũng đang diễn ra ở các nền kinh tế phát triển khác. Tăng trưởng dự kiến sẽ chậm lại ở Nhật Bản vào năm 2024, phản ánh những gián đoạn cung ứng tạm thời và sự giảm sút của các yếu tố hỗ trợ nhất thời trong năm 2023. So với dự báo tháng 4, tăng trưởng đã được điều chỉnh giảm 0,6 điểm phần trăm, xuống còn 0,3% cho năm 2024, do gián đoạn cung ứng tạm thời trong ngành ô tô và ảnh hưởng cơ sở của các điều chỉnh dữ liệu lịch sử. Tăng trưởng được dự báo sẽ tăng lên 1,1% vào năm 2025 nhờ tiêu dùng tư nhân khi tăng trưởng tiền lương thực tế mạnh hơn. Ngược lại, ở Vương quốc Anh, tăng trưởng được dự báo sẽ tăng lên 1,1% vào năm 2024 và tiếp tục đạt 1,5% vào năm 2025 khi lạm phát và lãi suất giảm, thúc đẩy nhu cầu nội địa.

Tương tự như các nền kinh tế phát triển, triển vọng tăng trưởng cho các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển được dự báo sẽ ổn định trong hai năm tới, quanh mức 4,2% và ổn định ở mức 3,9% vào năm 2029. Cũng như các nền kinh tế phát triển, các động lực đối lập đang diễn ra giữa các nhóm quốc gia. So với dự báo tháng 4, tăng trưởng ở các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển đã được điều chỉnh tăng 0,1 điểm phần trăm cho năm 2024, phản ánh sự điều chỉnh tăng đối với khu vực châu Á (Trung Quốc và Ấn Độ), vượt qua những điều chỉnh giảm ở châu Phi cận Sahara và Trung Đông và Trung Á.

Tăng trưởng mạnh mẽ của khu vực châu Á mới nổi được kỳ vọng sẽ giảm dần, từ 5,7% trong năm 2023 xuống 5,0% vào năm 2025. Điều này phản ánh sự chậm lại ổn định ở hai quốc gia lớn nhất trong khu vực. Tại Ấn Độ, triển vọng tăng trưởng GDP được dự báo sẽ giảm từ 8,2% trong năm 2023 xuống 7% vào năm 2024 và 6,5% vào năm 2025, do nhu cầu tích lũy trong thời kỳ đại dịch đã cạn kiệt, khi nền kinh tế kết nối lại với tiềm năng của mình. Ở Trung Quốc, sự suy giảm được dự báo sẽ diễn ra chậm hơn. Mặc dù bất động sản tiếp tục yếu kém và niềm tin tiêu dùng thấp, tăng trưởng dự kiến sẽ chỉ giảm nhẹ xuống 4,8% vào năm 2024, nhờ xuất khẩu ròng tốt hơn mong đợi. So với dự báo tháng 4, dự báo này đã được điều chỉnh tăng thêm 0,2 điểm phần trăm vào năm 2024 và dự kiến tăng thêm 0,4 điểm phần trăm vào năm 2025. Các biện pháp chính sách gần đây có thể tạo ra rủi ro tăng trưởng ngắn hạn tích cực.

Ngược lại, tăng trưởng tại khu vực Trung Đông và Trung Á dự kiến sẽ tăng từ mức ước tính 2,1% năm 2023 lên 3,9% vào năm 2025, khi các tác động tạm thời từ việc gián đoạn sản xuất và vận chuyển dầu được kỳ vọng sẽ giảm dần. So với dự báo tháng 4, dự báo này đã được điều chỉnh giảm 0,4 điểm phần trăm cho năm 2024, chủ yếu do việc kéo dài cắt giảm sản lượng dầu ở Ả Rập Xê Út và xung đột đang diễn ra ở Sudan.

Ở châu Phi cận Sahara, tăng trưởng GDP được dự báo sẽ tăng từ mức ước tính 3,6% vào năm 2023 lên 4,2% vào năm 2025 khi các tác động tiêu cực từ các cú sốc thời tiết trước đó giảm bớt và các hạn chế về cung cấp dần dần giảm. So với dự báo tháng 4, dự báo khu vực này đã được điều chỉnh giảm 0,2 điểm phần trăm cho năm 2024 và tăng 0,1 điểm phần trăm cho năm 2025. Bên cạnh xung đột đang diễn ra đã dẫn đến sự suy giảm 26% của nền kinh tế Nam Sudan, sự điều chỉnh phản ánh sự tăng trưởng chậm hơn ở Nigeria do hoạt động yếu hơn so với kỳ vọng trong nửa đầu năm.

Ở khu vực Mỹ Latinh và Caribbean, tăng trưởng được dự báo sẽ giảm từ 2,2% vào năm 2023 xuống 2,1% vào năm 2024 trước khi phục hồi lên 2,5% vào năm 2025. Ở Brazil, tăng trưởng được dự báo ở mức 3,0% vào năm 2024 và 2,2% vào năm 2025. Đây là một sự điều chỉnh tăng thêm 0,9 điểm phần trăm cho năm 2024, so với dự báo cập nhật World Economic Outlook tháng 7 năm 2024, nhờ vào sự tăng trưởng mạnh mẽ của tiêu dùng tư nhân và đầu tư trong nửa đầu năm từ thị trường lao động chặt chẽ, trợ cấp của chính phủ và gián đoạn nhỏ hơn từ các trận lụt. Tuy nhiên, với chính sách tiền tệ vẫn còn thắt chặt và dự kiến sự hạ nhiệt của thị trường lao động, tăng trưởng dự kiến sẽ chậm lại vào năm 2025. Ở Mexico, tăng trưởng được dự báo ở mức 1,5% vào năm 2024, phản ánh sự suy yếu của nhu cầu nội địa do chính sách tiền tệ thắt chặt, trước khi tiếp tục giảm xuống 1,3% vào năm 2025 do chính sách tài khóa thắt chặt hơn. Nhìn chung, các điều chỉnh bù trừ để lại dự báo tăng trưởng khu vực không thay đổi đáng kể kể từ tháng 4.

Tăng trưởng ở châu Âu mới nổi và đang phát triển dự kiến sẽ ổn định ở mức 3,2% vào năm 2024 nhưng sẽ giảm đáng kể xuống còn 2,2% vào năm 2025. Sự suy giảm này phản ánh sự chậm lại mạnh ở Nga từ 3,6% vào năm 2023 xuống còn 1,3% vào năm 2025 do tiêu dùng tư nhân và đầu tư chậm lại giữa bối cảnh giảm căng thẳng trên thị trường lao động và tăng trưởng tiền lương chậm lại. Ở Thổ Nhĩ Kỳ, tăng trưởng dự kiến sẽ giảm từ 5,1% vào năm 2023 xuống còn 2,7% vào năm 2025, do chính sách tiền tệ và tài khóa chuyển sang thắt chặt kể từ giữa năm 2023.

Lạm phát giảm dần dần về mức mục tiêu

Mặc dù vẫn có thể xảy ra các biến động trong quá trình ổn định giá, lạm phát toàn cầu dự kiến sẽ tiếp tục giảm, từ mức trung bình 6,7% vào năm 2023 xuống 5,8% vào năm 2024 và 4,3% vào năm 2025 theo kịch bản cơ bản. Tốc độ giảm lạm phát dự kiến sẽ nhanh hơn ở các nền kinh tế phát triển - giảm 2 điểm phần trăm từ năm 2023 đến 2024 và ổn định khoảng 2% vào năm 2025 - so với ở các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển, với lạm phát dự kiến sẽ giảm từ 8,1% vào năm 2023 xuống 7,9% vào năm 2024 và sau đó giảm nhanh hơn vào năm 2025 xuống còn 5,9%.

Có sự khác biệt lớn giữa các nền kinh tế thị trường mới nổi. Ở châu Á mới nổi, lạm phát dự kiến sẽ ngang bằng với các nền kinh tế phát triển, ở mức 2,1% vào năm 2024 và 2,7% vào năm 2025, một phần nhờ vào việc thắt chặt tiền tệ sớm và kiểm soát giá ở nhiều quốc gia trong khu vực. Ngược lại, các dự báo lạm phát cho châu Âu mới nổi và đang phát triển, Trung Đông và Bắc Phi, và châu Phi cận Sahara vẫn ở mức hai chữ số. Ở hầu hết các quốc gia Mỹ Latinh và Caribbean, tỷ lệ lạm phát đã giảm đáng kể từ đỉnh và tiếp tục có xu hướng giảm.

Sự sụt giảm lạm phát toàn cầu vào năm 2024 và 2025 phản ánh lạm phát cơ bản giảm, khác với tình hình năm 2023, khi lạm phát chủ yếu giảm do giá nhiên liệu giảm. Lạm phát cơ bản dự kiến sẽ giảm 1,3 điểm phần trăm vào năm 2024, sau mức giảm nhẹ 0,1 điểm phần trăm trong năm 2023, với các nền kinh tế phát triển dẫn dắt xu hướng này. Các yếu tố góp phần vào việc giảm lạm phát cơ bản bao gồm tác động muộn của các chính sách tiền tệ thắt chặt cũng như sự giảm dần của các tác động truyền dẫn từ những lần giảm giá trước đó, đặc biệt là trong giá năng lượng.

Nhìn chung, việc đưa lạm phát trở về mức mục tiêu dự kiến sẽ đến năm 2025 trong hầu hết các trường hợp. Mặc dù tốc độ giảm lạm phát của nền kinh tế trung bình đã nhanh hơn dự kiến vào tháng 10 năm 2023, sự phân tán giữa các nền kinh tế hiện được kỳ vọng sẽ lớn hơn. So sánh các mục tiêu lạm phát chính thức với các dự báo mới nhất cho một nhóm đại diện các nền kinh tế phát triển và thị trường mới nổi có mục tiêu lạm phát cho thấy lạm phát trung bình hàng năm sẽ vượt quá mục tiêu ở hơn 3/4 các nền kinh tế này vào năm 2025. Lạm phát được dự đoán sẽ giảm dần theo từng tháng, và đến cuối năm 2025, hầu hết các nền kinh tế được kỳ vọng sẽ ở mức mục tiêu hoặc gần đạt được.

HN (theo IMF WEO 10/2024)