Tăng trưởng GDP quý I/2025 của Canada vượt kỳ vọng trong khi cầu nội địa có thấy những dấu hiệu chững lại. Diễn biến trái chiều này khiến Ngân hàng Trung ương Canada (BoC) đối mặt với quyết định khó khăn về chính sách lãi suất trong thời gian tới.
Ngân hàng Trung ương Canada (Nguồn: Internet)
Tăng trưởng vượt kỳ vọng nhưng tiêu dùng nội địa vẫn chững lại
Theo báo cáo của Cơ quan Thống kê Canada công bố ngày 30/5/2025, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) Canada trong quý I/2025 đạt mức 2,2%, cao hơn mức điều chỉnh giảm 2,1% trong quý IV/2024 và vượt kỳ vọng của thị trường. Dữ liệu sơ bộ cho thấy đà phục hồi này tiếp tục kéo dài sang đầu quý II/2025, với hoạt động công nghiệp tăng nhẹ trong tháng 4/2025, chủ yếu nhờ lĩnh vực khai thác mỏ và dầu khí. Bên cạnh đó, động lực cũng đến từ sự bứt phá trong xuất khẩu, đặc biệt trong các mặt hàng ô tô và thiết bị công nghiệp.
Trái ngược với động lực xuất khẩu, các chỉ số lại cho thấy sức mua trong nước đang suy yếu rõ rệt. Tâm lý tiêu dùng trở nên dè dặt, trong đó chi tiêu hộ gia đình chỉ tăng 1,2%, thấp hơn nhiều so với mức tăng 4,9% của quý trước. Đầu tư vào lĩnh vực nhà ở tiếp tục giảm sâu, với lượng giao dịch bất động sản sụt giảm mạnh nhất kể từ quý I/2022. Trong khi đó, chi tiêu công (từng là động lực tăng trưởng trong 2024) cũng suy giảm trong ba tháng đầu năm 2025.
BoC thận trọng trước dữ liệu kinh tế mới
BoC đang đối mặt với một tình huống cần cân nhắc thận trọng khi các số liệu tăng trưởng mới công bố có thể ảnh hưởng đến định hướng chính sách trước đó. Trước đây, BoC dự báo nền kinh tế sẽ tăng trưởng khoảng 1,8% trong quý I/2025 và đã quyết định giữ nguyên lãi suất điều hành tại cuộc họp tháng 4/2025, sau bảy lần cắt giảm liên tiếp kể từ tháng 6/2024.
Tuy nhiên, GDP thực tế quý I/2025 đạt mức 2,2%, cao hơn dự báo ban đầu. Trong bối cảnh này, khả năng BoC tiếp tục cắt giảm lãi suất tại cuộc họp ngày 04/6/2025 trở nên ít chắc chắn hơn. Thị trường hiện nghiêng về khả năng BoC sẽ trì hoãn việc điều chỉnh, đặc biệt khi lạm phát cơ bản tăng trở lại trong tháng 4/2025, đồng thời doanh số bán lẻ có dấu hiệu phục hồi. Đây là diễn biến trái ngược với tình trạng suy yếu kéo dài của thị trường lao động.
Theo ông Dominique Lapointe, Giám đốc cấp cao chiến lược kinh tế vĩ mô tại Manulife Investment Management, các chỉ số hiện tại vẫn chưa đủ yếu để thúc đẩy BoC hành động ngay trong tuần tới. Ông dự báo BoC sẽ giữ nguyên lãi suất và duy trì lập trường “ôn hòa”. Trong trường hợp nền kinh tế tiếp tục suy yếu trong những tháng tới, BoC có thể cân nhắc thực hiện thêm các biện pháp nới lỏng.
Tâm lý thị trường và tín hiệu từ các ngân hàng thương mại
Bên cạnh đó, các ngân hàng lớn tại Canada cũng thể hiện sự lo ngại khi nhấn mạnh mức độ tiêu cực của tâm lý thị trường và sự giảm sút trong hoạt động khách hàng, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản, dưới áp lực bất định trước chính sách thuế quan của Hoa Kỳ. Các ngân hàng lớn đều tăng mạnh dự phòng rủi ro tín dụng trong quý tài chính gần nhất.
Theo ông David McKay, Tổng giám đốc điều hành của Ngân hàng Hoàng gia Canada, mặc dù không dự báo xảy ra suy thoái kinh tế tại Canada, tuy nhiên sự bất định kéo dài khiến người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, đặc biệt là với các mặt hàng không thiết yếu, trong khi các doanh nghiệp trì hoãn các kế hoạch đầu tư quy mô lớn.
Ước tính sơ bộ từ Cơ quan Thống kê Canada cho thấy GDP ngành công nghiệp trong tháng 4/2025 tăng nhẹ 0,1% so với tháng trước. Mức tăng nhẹ này phản ánh sự cải thiện trong các ngành khai thác mỏ, dầu khí, tài chính và bảo hiểm, bù đắp một phần cho sự suy giảm trong ngành chế tạo.
Trước đó, trong tháng 3/2025, GDP ngành cũng tăng 0,1% sau khi giảm 0,2% trong tháng 2/2025. Các ngành sản xuất hàng hóa đóng vai trò dẫn dắt đà tăng trong tháng, nhờ sự phục hồi trong khai khoáng và khai thác dầu khí. Tuy nhiên, hoạt động sản xuất chế tạo đã thu hẹp trở lại, đánh dấu tháng sụt giảm đầu tiên trong vòng ba tháng qua.
Chuyên gia Charles St-Arnaud từ Alberta Central đánh giá đây là thời điểm nhạy cảm cho các quyết định chính sách và quyết định lãi suất của BoC trong cuộc họp tuần tới sẽ là một lựa chọn khó khăn. Ông cho rằng, mặc dù tăng trưởng không ở trạng thái suy giảm, nhưng vẫn ở mức yếu, trong khi thị trường lao động trì trệ có thể tiếp tục đẩy tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, kéo theo hệ lụy lan rộng tới toàn nền kinh tế.
Dự báo của ông St-Arnaud thiên về khả năng BoC sẽ áp dụng cách tiếp cận chủ động, với một đợt cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận mức độ chắc chắn cho kịch bản này vẫn còn thấp, và không loại trừ khả năng BoC sẽ tạm hoãn động thái đến tháng 7/2025 để có thêm dữ liệu củng cố quyết định.
HY (Theo The Wall Street Journal)