Tăng khả năng tiếp cận vốn cho DNVVN

Tăng khả năng tiếp cận vốn cho DNVVN

Quỳnh Trang

Đẩy mạnh cho vay DNNVV

Phát biểu tại Hội nghị “Các giải pháp tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phục hồi, phát triển sản xuất kinh doanh”, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định, trong nhiều năm qua, NHNN đã góp phần quan trọng ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo hoạt động của thị trường tiền tệ, ngoại hối, từ đó tạo lập một môi trường kinh doanh ổn định cho doanh nghiệp phát triển, trong đó có DNNVV.

Xác định được vị trí, vai trò của cộng đồng DNNVV - lực lượng chiếm trên 90% số lượng doanh nghiệp, NHNN đã ban hành, triển khai nhiều chính sách về tiền tệ, tín dụng và hoạt động ngân hàng tạo điều kiện thuận lợi cho nhóm doanh nghiệp này tiếp cận vốn.

Thông tin về tình hình cấp tín dụng cho DNNVV, bà Hà Thu Giang - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN cho biết, trong thời gian qua, các TCTD đã chủ động tiếp cận DNNVV, triển khai đa dạng các gói sản phẩm, phát triển nhiều dịch vụ ngân hàng dành riêng cho DNNVV... Quy trình, thủ tục cấp tín dụng đối với doanh nghiệp ngày càng đơn giản, phù hợp. Nhiều TCTD đã xây dựng thành công các mô hình xếp hạng tín dụng nội bộ, tối ưu hóa việc phân tích, đánh giá, xếp hạng tín dụng doanh nghiệp trước khi ra quyết định cho vay; thành lập riêng bộ phận chuyên quản lý về hoạt động cho vay đối với DNNVV; đồng thời, cho phép áp dụng đa dạng, linh hoạt các biện pháp về tài sản bảo đảm để tháo gỡ khó khăn về việc thiếu tài sản bảo đảm của DNNVV.

Kết quả, bình quân giai đoạn 2018-2022, dư nợ tín dụng đối với DNNVV tăng 14,17%, cao hơn bình quân chung toàn nền kinh tế. Đến cuối năm 2022, dư nợ tín dụng đối với DNNVV tăng 8,28% so với cuối năm 2021, chiếm gần 19% tổng dư nợ tín dụng chung toàn nền kinh tế.

Chia sẻ cụ thể hơn về những giải pháp mà các ngân hàng đã triển khai, ông Trần Phương - Phó Tổng Giám đốc BIDV cho biết, trong năm 2022, ngay sau thời điểm dịch Covid-19 hạ nhiệt, để giúp DNNVV phục hồi sản xuất kinh doanh, BIDV đã triển khai 16 gói tín dụng với tổng quy mô khoảng 700.000 tỷ đồng để giảm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng phục hồi phát triển kinh tế theo tinh thần Nghị quyết 43/2022/QH15, tổng thu nhập đã giảm của BIDV trong năm 2022 là 5.516 tỷ đồng khi hỗ trợ giảm lãi suất cho khách hàng từ 0,5%-2,5%/năm. Ngay từ đầu năm 2023, BIDV đã triển khai các chương trình tín dụng ưu đãi dành cho doanh nghiệp với tổng quy mô khoảng 180 nghìn tỷ đồng và mức giảm lãi suất từ 0,5-1,5%/năm; trong đó ưu tiên DNNVV, doanh nghiệp vay vốn phục vụ sản xuất kinh doanh trong nước và xuất khẩu. Cùng với đó, ngân hàng cũng tích cực nghiên cứu, cắt giảm 20-30% thời gian xử lý cấp tín dụng cho DNNVV.

Xác định vai trò của DNNVV trong nền kinh tế nói chung và đối với ngân hàng nói riêng, ông Nguyễn Quang Hùng - Phó Tổng giám đốc Agribank cho biết, nhiều năm nay Agribank đã đẩy mạnh cho vay đối tượng khách hàng này với dư nợ tăng dần qua các năm, mức tăng trưởng trung bình 5 năm vừa qua là 10,36%/năm. Đến nay, dư nợ cho vay khách hàng pháp nhân là DNNVV đạt trên 325 nghìn tỷ đồng. Ông Hùng cho biết, Agribank có một bộ phận riêng để hỗ trợ tối đa cho DNNVV trong quá trình vay vốn tại ngân hàng.

Còn nhiều vướng mắc cần tháo gỡ

Mặc dù DNNVV là một trong 5 lĩnh vực ưu tiên cấp tín dụng, tuy nhiên, việc cho vay DNNVV vẫn còn khó khăn, vướng mắc.

Theo bà Bùi Thu Thủy - Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch - Đầu tư, trên 65% doanh nghiệp cả nước hiện nay là doanh nghiệp siêu nhỏ. Quy mô vốn, vốn chủ sở hữu, năng lực tài chính, trình độ quản trị của những doanh nghiệp này còn hạn chế. Đáng nói hơn cả, nhiều doanh nghiệp thiếu minh bạch về số liệu tài chính, thiếu tài sản bảo đảm nên ngân hàng khó xem xét cấp tín dụng.

Ngoài ra, đa số những DNNVV khó khăn trong việc tiếp cận vốn tín dụng là doanh nghiệp mới thành lập, mới gia nhập các ngành, lĩnh vực kinh tế mới. Do đó, TCTD không có dữ liệu lịch sử hoạt động, không thể thực hiện xếp hạng tín nhiệm khi thẩm định, đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Các TCTD khó khăn trong việc quản lý dòng tiền do nhiều DNNVV chưa có sự hợp tác chặt chẽ với ngân hàng.

Đồng quan điểm, bà Trịnh Thị Ngân - Trưởng ban cố vấn Hiệp hội DNNVV Hà Nội cho biết, các doanh nghiệp kinh doanh có uy tín thì việc vay vốn không có gì vướng mắc. Tuy nhiên, nhiều DNNVV không đủ tiêu chuẩn, thiếu minh bạch tài chính, phương án kinh doanh không khả thi nên khó tiếp cận vốn ngân hàng. Đây là những hạn chế và họ cần phải có thời gian khắc phục, bởi đa phần các doanh nghiệp này bắt nguồn từ hộ sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ, kiến thức về nghiệp vụ tài chính còn hạn chế.

Một thực tế nữa được ông Trần Phương chỉ ra đó là, mặc dù Chính phủ đã có cơ chế bảo lãnh tín dụng cho DNNVV tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) và các Quỹ bảo lãnh tín dụng địa phương, nhưng việc triển khai các cơ chế bảo lãnh tín dụng cho DNNVV còn kém hiệu quả, rất ít doanh nghiệp có thể tiếp cận được.

Phát biểu kết luận hội nghị, trước những vướng mắc mà cộng đồng DNNVV đang gặp phải trong việc tiếp cận tín dụng cũng như những chia sẻ thực tế từ các ngân hàng, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, NHNN tiếp tục quy định trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND đối với các lĩnh vực ưu tiên phát triển, trong đó có DNNVV, thấp hơn 1-2%/năm so với các lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường. Mới đây nhất, NHNN đã điều chỉnh giảm 0,5%/năm mức lãi suất này để hỗ trợ giảm chi phí vay vốn cho khách hàng (hiện còn 5%/năm). NHNN sẽ tiếp tục rà soát, hoàn thiện cơ chế chính sách tín dụng ngân hàng; nghiên cứu sửa Thông tư 39/2016/TT-NHNN, trong đó tháo gỡ việc tiếp cận vốn của các doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo kiểm soát rủi ro, an toàn của các TCTD. NHNN cũng sẽ tiếp tục khuyến khích các TCTD mở rộng mạng lưới hoạt động ở vùng sâu, vùng xa nhằm tăng khả năng tiếp cận vốn ngân hàng của người dân, doanh nghiệp.

Song song với đó, NHNN tiếp tục triển khai tốt các chương trình tín dụng ưu đãi của Chính phủ, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan trong việc tháo gỡ vướng mắc tiếp cận tín dụng ưu đãi của các đối tượng thụ hưởng trên toàn quốc, trước mắt là gói hỗ trợ lãi suất 2% theo Nghị định 31. “Doanh nghiệp thuộc đối tượng vay ưu đãi thì phải được vay ưu đãi. Các NHTM cần phải quan tâm nhiều hơn, trách nhiệm nhiều hơn tới DNNVV. Những khó khăn của DNNVV không phải một sớm một chiều giải quyết hết, vì vậy bản thân ngân hàng cũng phải thích ứng với vướng mắc hiện nay của DNNVV, tiếp tục đồng hành, có chính sách hỗ trợ phù hợp cho các doanh nghiệp này”, Phó Thống đốc nhấn mạnh và yêu cầu các NHTM không ngừng rà soát, cải tiến quy trình cho vay, thủ tục vay vốn, nâng cao khả năng thẩm định để rút ngắn thời gian giải quyết cho vay, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận vốn nhưng vẫn đảm bảo an toàn vốn vay.