Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) nhận được 01 kiến nghị của cử tri tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu gửi tới sau Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV do Văn phòng Chính phủ chuyển đến theo văn bản số 8502/VPCP-QHĐP ngày 20/11/2024.
Kiến nghị của cử tri: “Hiện nay, ngư dân nước ta khai thác hải sản tại quần đảo Trường Sa - Hoàng Sa bị tàu nước ngoài tấn công, xua đuổi. Cử tri đề nghị Ban chỉ đạo Quốc gia về IUU cần tăng cường lực lượng cảnh sát biển, hải quân để bảo vệ vùng biển của Việt Nam, bảo vệ ngư dân trong quá trình khai thác hải sản, góp phần bảo vệ quyền và chủ quyền biển đảo Tổ quốc; đồng thời có chính sách hỗ trợ đối với ngư dân vươn khơi, bám biển, góp phần bảo vệ ngư trường truyền thống, bảo vệ chủ quyền biển đảo.”
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trân trọng cảm ơn Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và xin báo cáo như sau:
Thời gian qua, ngành ngân hàng đã triển khai nhiều chính sách, giải pháp hỗ trợ ngư dân vươn khơi, bám biển, góp phần bảo vệ ngư trường truyền thống, bảo vệ chủ quyền biển đảo, cụ thể:
- Về chính sách tín dụng, NHNN đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn và Nghị định 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2018 sửa đổi bổ sung Nghị định 55/2015/NĐ-CP với các cơ chế ưu đãi đối với khách hàng thuộc lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, trong đó có nông dân, như: được vay không tài sản bảo đảm, cơ chế xử lý rủi ro đặc thù (cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ, khoanh nợ), giảm lãi suất khi mua bảo hiểm trong nông nghiệp…
Bên cạnh đó, NHNN đã phối hợp với Bộ NN&PTNT xây dựng Nghị định thay thế Nghị định 67/2014/NĐ-CP về một số chính sách phát triển thủy sản theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ1. Hiện, Bộ NN&PTNT đang tiếp thu ý kiến các Thành viên Chính phủ để hoàn thiện dự thảo Nghị định.
- Về lãi suất vay vốn, NHNN đã có chính sách trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VNĐ đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, bao gồm cả cho vay đối với ngư dân (hiện nay là 4,0%/năm), thấp hơn mức lãi suất cho vay ngắn hạn phổ biến các tổ chức tín dụng áp dụng đối với khách hàng.
Đến cuối tháng 10/2024, dư nợ đối với lĩnh vực thủy sản đạt 253.877 tỷ đồng, tăng 7,46% so với cuối năm 2023; trong đó, dư nợ cho vay khai thác, nuôi trồng thủy sản (bao gồm cả nuôi trồng trên biển) đạt trên 108.000 tỷ đồng, tăng 6% so với cuối năm 2023, chiếm 42,5% tổng dư nợ cho vay thủy sản.
Mặc dù đạt kết quả tích cực, tuy nhiên đầu tư tín dụng đối với lĩnh vực thủy sản (bao gồm cả ngư dân khai thác hải sản xa bờ) còn gặp một số khó khăn, vướng mắc, do: đặc thù lĩnh vực này còn tiềm ẩn rủi ro, thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai trong khi các biện pháp, công cụ phòng ngừa để hạn chế rủi ro (trong đó có bảo hiểm nông nghiệp) chưa phát huy hiệu quả; việc triển khai chính sách tín dụng đóng mới, nâng cấp tàu theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP chưa hiệu quả, phát sinh nợ xấu do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan; bản thân ngư dân chưa xây dựng được phương án sản xuất kinh doanh khả thi, chưa chứng minh được tài chính và khả năng trả nợ dẫn tới khó khăn cho tổ chức tín dụng trong quyết định cấp tín dụng.
Do đó, bên cạnh các giải pháp của NHNN, ngành ngân hàng, để tiếp tục hỗ trợ ngư dân yên tâm vươn khơi bám biển và xử lý được những tồn tại, vướng mắc hiện nay, hỗ trợ ngư dân khai thác thủy sản có hiệu quả hơn, tạo nguồn thu trả nợ ngân hàng, cần triển khai đồng bộ các giải pháp và thuộc trách nhiệm của nhiều Bộ, ngành, địa phương, như: (i) Rà soát lại nguồn lợi thủy sản, ngư trường, quy hoạch phát triển tàu cá, hướng dẫn ngư dân tổ chức lại sản xuất để phát triển bền vững; (ii) Đẩy mạnh triển khai có hiệu quả Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo Quyết định số 1664/QĐ-TTg ngày 04/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, bản thân ngư dân cũng cần xây dựng các phương án khả thi, hiệu quả, chứng minh được khả năng trả nợ, đáp ứng các điều kiện vay vốn để các tổ chức tín dụng có cơ sở thẩm định, quyết định cho vay.
Trên đây là ý kiến trả lời của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về nội dung kiến nghị của cử tri tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trân trọng cảm ơn và rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm của cử tri đối với hoạt động ngân hàng./.