Xu hướng chuyển đổi số ngân hàng trong năm 2023

Chuyển đổi số được coi là ưu tiên hàng đầu trong ngành ngân hàng vì một số lý do. Chuyển đổi số có thể giúp các ngân hàng nâng cao hiệu quả hoạt động bằng cách hợp lý hóa và tự động hóa các quy trình, các tổ chức tài chính có thể cải thiện khả năng sẵn sàng cho tương lai cũng như nâng cao trải nghiệm của khách hàng. Ngoài ra, chuyển đổi số có thể giúp các ngân hàng và TCTD cạnh tranh tốt hơn trong một hệ sinh thái đang thay đổi nhanh chóng. Cụ thể, trong những năm gần đây, ngành ngân hàng phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các công ty fintech và những “người chơi” truyền thống khác, bao gồm các công ty công nghệ lớn; bằng cách nắm bắt các công nghệ và quy trình số hóa, các tổ chức tài chính có thể cải thiện chất lượng dịch vụ và cách thức họ cung cấp các sản phẩm, dịch vụ. Bên cạnh đó, chuyển đổi số giúp các tổ chức tài chính tiết giảm chi phí và gia tăng lợi nhuận. Bằng cách tự động hoá các quy trình và khai thác các tính năng ưu việt của công nghệ hiện đại, bao gồm tự động hóa, các ngân hàng có thể giảm sự phụ thuộc vào hoạt động thủ công và giảm chi phí vận hành. Điều này giúp duy trì tỷ suất lợi nhuận tốt, tái tạo tài sản con người và tiền tệ, đồng thời duy trì tính cạnh tranh trong một thị trường đầy thách thức.

Trưởng thành chuyển đổi số ngân hàng

Các tổ chức tài chính đã đạt được thành công đáng kể trong hành trình chuyển đổi số ngân hàng nhưng có mức độ trưởng thành khác nhau. Một số tổ chức đã nắm bắt, làm chủ hoàn toàn các công nghệ số và đã triển khai một loạt các giải pháp kỹ thuật số, trong khi một số khác vẫn đang ở giai đoạn chuyển đổi ban đầu. Cũng giống như nhiều thay đổi đang diễn ra trong ngành dịch vụ tài chính - ngân hàng, các tổ chức tài chính lớn nhất đã gặt hái được kết quả tốt nhất với mức độ trưởng thành cao nhất. Thành công khiêm tốn cũng đã được nhìn thấy ở các ngân hàng và TCTD quy mô nhỏ, trong khi các tổ chức quy mô trung bình đã bị tụt hậu so với toàn ngành.

Có một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến mức độ trưởng thành của các tổ chức tài chính trong hành trình chuyển đổi số ngân hàng của họ, bao gồm quy mô và tính phức tạp của tổ chức, mức độ đầu tư vào công nghệ kỹ thuật số, việc tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành và nhu cầu của khách hàng đối với năng lực ngân hàng số. Điều thuận lợi là có vô số tùy chọn có sẵn để làm việc với các nhà cung cấp dịch vụ bên thứ ba triển khai các giải pháp chuyển đổi số ngân hàng nhanh hơn thay vì độc lập phát triển giải pháp. Các ngân hàng cũng có thể hợp tác với các công ty fintech và các đối thủ công nghệ lớn đồng thời hiện đại hóa hệ thống và quy trình của họ.

Khảo sát trong Báo cáo Ngân hàng số năm 2022 đối với các tổ chức tài chính trên toàn thế giới về mức độ trưởng thành của quá trình chuyển đổi số ngân hàng, kết quả khảo sát cho thấy rằng 18% tổ chức tin rằng các giải pháp của họ đã được triển khai trên quy mô lớn, trong khi 61% trả lời rằng các giải pháp của họ đã được triển khai một phần. Tuy nhiên, điều quan ngại là 38% tổ chức cho rằng họ đã triển khai các giải pháp chuyển đổi số ngân hàng trên quy mô lớn và 31% tổ chức triển khai chuyển đối số một phần phản hồi rằng họ không đạt được kết quả như kỳ vọng.

Ở mọi cấp độ trưởng thành của quá trình chuyển đổi số ngân hàng, các tổ chức tài chính ngày càng nhận ra tầm quan trọng của các chiến lược chuyển đổi số ngân hàng để sẵn sàng cho tương lai. Nhiều tổ chức tài chính đã đầu tư mạnh vào công nghệ kỹ thuật số trong những năm gần đây và đang tích cực cải thiện trải nghiệm của khách hàng thông qua việc sử dụng các kênh số an toàn, tiện lợi, chi phí hợp lý. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn rất nhiều việc phải làm để nhận ra đầy đủ lợi ích cốt lõi của chuyển đổi số.

Xu hướng chuyển đổi số ngân hàng

Năm 2023 có một số xu hướng cơ bản ảnh hưởng đến việc ưu tiên đầu tư và tiến trình chuyển đổi số ngân hàng. Một trong những xu hướng cơ bản lớn nhất là sự tăng trưởng liên tục trong việc sử dụng và kỳ vọng của khách hàng về ngân hàng số. Khi ngày càng có nhiều người tiêu dùng sử dụng điện thoại thông minh và các thiết bị di động khác, các ngân hàng đang ngày chú trọng vào việc phát triển các chiến lược ưu tiên dựa trên thiết bị di động và cung cấp các dịch vụ được tối ưu hóa cho người dùng. Điều này bao gồm các tính năng như thanh toán di động, tiền gửi di động, và các tính năng khách giúp khách hàng quản lý tài chính dễ dàng, thuận tiện hơn khi di chuyển.

Một xu hướng khác đang nhận được sự quan tâm, song vẫn còn rất nhiều thách thức đối với các tổ chức để nắm bắt và triển khai, đó là việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (ML). Ngoài việc sử dụng AI và ML để tăng cường an ninh mạng và giảm thiểu gian lận, các ngân hàng các tổ chức tín dụng (TCTD) đang sử dụng các phân tích nâng cao để cải thiện độ chính xác và hiệu quả của hoạt động cũng như cung cấp trải nghiệm cá nhân hóa cho khách hàng, bao gồm việc cung cấp các sản phẩm, dịch vụ được cá nhân hóa phù hợp với thời gian cho khách hàng để cải thiện sức khỏe tài chính.

Báo cáo Ngân hàng số đã thực hiện khảo sát các giám đốc điều hành ngân hàng toàn cầu về tiến độ chuyển đổi số ngân hàng của họ trong những năm qua cho thấy thành công lớn nhất là sự quan tâm, hỗ trợ của lãnh đạo đối với các nỗ lực chuyển đổi số (34%) và cải thiện trải nghiệm, mức độ tương tác của khách hàng (24%). Có một điều thú vị là mức độ thành công thấp nhất là trong lĩnh vực chuyển đổi các hệ thống cũ (legacy systems) với 60% có tiến độ vừa phải (43%) hoặc đáng kể (17%). Trong khi sự cải thiện trong việc sử dụng dữ liệu, phân tích và AI không cao như mong đợi, 75% tổ chức cho biết họ đạt được tiến bộ ở mức độ vừa phải hoặc đáng kể.

Khi được hỏi về lĩnh vực chuyển đổi số ngân hàng nào sẽ cực kỳ hoặc rất quan trọng trong 3 đến 5 năm tới, các nhà lãnh đạo tổ chức tài chính chính toàn cầu đã phản hồi rằng an ninh mạng (96%), trải nghiệm di động (95%), kênh di động (87%) và dữ liệu, phân tích (83%) là những ưu tiên hàng đầu. Điều này cho thấy khi ngày càng có nhiều giao dịch tài chính được thực hiện bằng kênh số, việc các ngân hàng ưu tiên, chú trọng vấn đề bảo mật và bảo vệ dữ liệu cá nhân khỏi các mối đe dọa trên môi trường mạng ngày càng trở lên quan trọng và cấp thiết. Do đó, các tổ chức tài chính đang chuyển hướng đầu tư vào các công nghệ bảo mật tiên tiến (như mã hóa, xác thực sinh trắc học,…) để bảo đảm dữ liệu khách hàng được an toàn và bảo mật.

Một lĩnh vực trọng tâm khác là ngân hàng mở (open banking) cho phép các ngân hàng cung cấp các sản phẩm, dịch vụ sáng tạo hơn cho khách hàng của họ, cũng như cạnh tranh tốt hơn với các công ty fintech và những người chơi phi truyền thống khác trên thị trường. Khi được hỏi về sự thành công của các nỗ lực chuyển đổi số của mình, các giám đốc điều hành của các tổ chức tài chính đã trả lời rằng các tổ chức đều tin tưởng tuyệt đối rằng nỗ lực của họ trong lĩnh vực an ninh mạng và hỗ trợ các kênh số là hiệu quả nhất. Có sự đồng thuận thấp hơn đáng kể về thanh công đạt được trong việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội, triển khai điện toán đám mây, AI và phân tích nâng cao cũng như thành công với API ngân hàng mở.

Nhìn chung, các lĩnh vực trọng tâm và thành phần thành công này cho thấy rằng dư địa ngân hàng số sẽ tiếp tục phát triển và thay đổi trong những năm tới. Các ngân hàng có khả năng thích ứng với những thay đổi này và khai thác các công nghệ mới nổi sẽ có vị thế tốt nhất để thành công trong thị trường ngày càng cạnh tranh như hiện nay.

Một số thách thức trong chuyển đổi số ngân hàng

Theo Báo cáo ngân hàng số và nghiên cứu của The Financial Brand, một số thách thức mà các tổ chức tài chính phải đối mặt khi họ bắt tay vào hành trình chuyển đổi số ngân hàng của mình, đó là:

- Chống lại sự thay đổi về văn hóa: Quá trình chuyển đổi số ngân hàng đòi hỏi những thay đổi đáng kể đối với cách thức hoạt động của một tổ chức, điều mà ban lãnh đạo và nhân viên hiện tại khó có thể chấp nhận ngay. Tuy vậy, nghiên cứu của tổ chức The Financial Brand và trong các cuộc phỏng vấn được thực hiện cho tập tin âm tanh (postcast) về Chuyển đổi số ngân hàng chỉ ra rằng việc thuyết phục mọi người cùng tham gia với những thay đổi cần thiết cho tương lai và đảm bảo rằng toàn bộ tổ chức phù hợp với chiến lược chuyển đổi số có thể là một thách thức.

­- Nguồn lực hạn chế: Các tổ chức tài chính có thể gặp khó khăn trong việc phân bổ các nguồn lực cần thiết để hỗ trợ các sáng kiến chuyển đổi số, đặc biệt là trong thời kỳ kình tế bất ổn. Điều này trở lên khó khăn hơn khi tổ chức cần đầu tư đáng kể vào công nghệ hoặc đào tạo.

- Tính phức tạp: Các tổ chức tài chính thường có các hệ thống cũ bị “sa lầy” trong các chiến lược kinh doanh trước đây vốn khó thích hợp với các công nghệ số hiện đại. Điều này có thể gây khó khăn cho việc triển khai các giải pháp số hóa mới trừ khi các giải pháp được tích hợp dần dần, do đó gây ra những phức tạp mới.

- Mối quan tâm về dữ liệu và bảo mật: Khi các ngân hàng và TCTD quản lý ngày càng nhiều dữ liệu hơn thì mối quan ngại về quyền riêng tư và an toàn, bảo mật dữ liệu ngày càng tăng. Vì vậy, việc đảm bảo tính bảo mật của dữ liệu là bắt buộc, nhưng cũng là một thử thách khi các tổ chức triển khai các công nghệ kỹ thuật số mới.

- Tuân thủ quy định: Các tổ chức tài chính phải tuân thủ các quy tắc phức tạp và luôn thay đổi. Điều này khiến các tổ chức gặp khó khăn khi triển khai các công nghệ kỹ thuật số mới.

Cuối cùng, The Financial Brand chốt lại rằng để chuyển đổi số ngân hàng thành công trong bối cảnh thị trường tài chính-ngnaa hàng cạnh tranh như hiện nay, các tổ chức tài chính phải có chiến lược và chủ động trong việc giải quyết những thách thức này khi họ nỗ lực chuyển đổi các hoạt động bên trong và bên ngoài thông qua các công nghệ kỹ thuật số hiện đại. Đồng thời, khi ưu tiên các sáng kiến chuyển đổi số, các tổ chức tài chính phải tính đến việc tích hợp các xu hướng sau: (i) Tầm quan trọng ngày càng tăng của các thiết bị di động và ứng dụng thương mại điện tử; (ii) Vai trò và tầm quan trọng của phương tiện truyền thông xã hội trong tiếp thị và thu hút khách hàng; (iii) Mối đe dọa của tội phạm mạng và tầm quan trọng của an ninh mạng; (iv) Lợi ích của dữ liệu lớn, AI và học máy cũng như giá trị của việc dân chủ hóa những hiểu biết sâu sắc; (v) Tiềm năng của điện toán đám mây để cải thiện tốc độ, khả năng mở rộng và tính hiệu quả; (vi) Bản chất công việc thay đổi của cả nhân viên và khách hàng; và (vii) Tương lai của các công nghệ mới nổi như Internet vạn bật, thực tế ảo và tăng cường, và Web3 và tầm nhìn về siêu vũ trụ (metaverse)./.

NMĐ (Theo The Financial Brand)