Chính phủ nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam rất chú trọng đến hoạt động giáo dục tài chính cộng đồng để góp phần ổn định hệ thống tài chính ngân hàng. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt các Đề án như Đề án thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, Đề án tăng cường khả năng tiếp cận tài chính, Đề án thanh toán các dịch vụ công qua ngân hàng. Trong Thông báo Kết luận Hội nghị triển khai hoạt động ngành Ngân hàng năm 2018, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) cần làm tốt công tác giáo dục tài chính cộng đồng để nâng cao nhận thức và khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ tài chính ngân hàng an toàn, hiệu quả.
20180925155101732Tiền khéo tiền khôn_ảnh
Được sự chỉ đạo của NHNN và Đài Truyền hình Việt Nam, Vụ Truyền thông NHNN đã phối hợp với VTV3 triển khai một số chương trình giáo dục tài chính có sức lan tỏa trong cộng đồng như “Tiền khéo tiền khôn”, “Những đứa trẻ thông thái” phát sóng trên các kênh VTV1 và VTV3. Trong đó, “Tiền khéo tiền khôn” là gameshow truyền hình về tài chính – ngân hàng đầu tiên dành cho công chúng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và VTV phối hợp thực hiện đã trải qua hai mùa phát sóng có hiệu quả cao.
Chương trình được Ban Tuyên giáo Trung ương đánh giá cao về tính hữu ích, gần gũi với khán giả. Cho rằng chương trình đã thành công trong việc thu hút một số lượng đông đảo người xem, ông Bùi Sỹ Lợi, phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội nhận định: Cử tri và nhân dân đánh giá cao các chương trình, hình thức giáo dục tài chính cộng đồng với các nội dung và hình thức rất thiết thực và đảm bảo được hiệu quả xã hội”. Cho đến nay, chương trình đã góp phần thay đổi nhận thức và hành vi của người sử dụng dịch vụ tài chính, tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam, góp phần giảm thiểu chi phí xã hội, tránh rủi ro cho người sử dụng dịch vụ tài chính và nâng cao niềm tin công chúng đối với hệ thống ngân hàng.
Hữu ích cho người dân, hiệu ứng lan tỏa trong xã hội
Mục tiêu của chương trình hướng đến thay đổi hành vi, giảm chi phí xã hội, đảm bảo an toàn, bảo mật và giảm thiểu rủi ro cho người sử dụng dịch vụ tài chính tại Việt Nam. Nội dung chương trình cung cấp cho đông đảo khán giả các thông tin hướng dẫn về các dịch vụ thanh toán, đặc biệt là cách sử dụng thẻ, các dịch vụ tiêu dùng tài chính cá nhân, ví dụ như dịch vụ gửi tiết kiệm, gửi tiền du học, vay vốn hoặc tín dụng cho học sinh, sinh viên, phụ nữ nghèo ở các vùng nông thôn…
Sau hai mùa phát sóng với 24 chương trình truyền hình, “Tiền khéo tiền khôn” đã đảm bảo tính chính xác và hữu ích về mặt nội dung, được dư luận đánh giá cao. Nội dung dễ hiểu, dễ tiếp cận với sự tham gia của rất nhiều người nổi tiếng, chương trình đã thu hút đông đảo công chúng và có sức lan tỏa lớn trong cộng đồng.
“Tiền khéo tiền khôn” có nhiều yếu tố mới lạ, bất ngờ với những thông tin chính xác, thú vị từ Ban cố vấn chương trình.
Bám sát kim chỉ nam đó, chương trình “Tiền khéo tiền khôn” đã được dư luận đánh giá tốt về nội dung và sáng tạo trong hình thức thể hiện, tạo hiệu ứng tốt trong xã hội và mang lại giá trị cho cộng đồng. Sau thời gian phát sóng vừa qua, chương trình được đánh giá là một trong những gameshow truyền hình nhận được nhiều phản hồi tích cực từ phía khán giả nhất. Theo số liệu của Đài Truyền hình Việt Nam, tỷ lệ người xem vào khung giờ từ 15h00 – 16h00 trên VTV3 sau khi phát sóng chương trình “Tiền khéo tiền khôn” đã tăng lên đáng kể; thu hút lượng lớn khán giả ở khắp các vùng miền Tổ quốc. Chương trình cũng nhận được sự đánh giá cao từ phía các cơ quan quản lý báo chí, truyền thông, các đại biểu Quốc hội cũng như các tổ chức quốc tế trong lĩnh vực tài chính ngân hàng.
Đối với những cán bộ hưu trí như bà Nguyễn Thị An (Hà Nội), chương trình còn là cẩm nang rất thiết thực. Bà cho hay: “Chương trình vừa là trò chơi nhưng lại vừa là hướng dẫn rất bổ ích. Nhờ đó, chúng tôi hiểu rằng việc thanh toán điện, thanh toán nước, thanh toán online... qua ngân hàng là rất tiện lợi”.
Với giới văn nghệ sĩ, những người tưởng như xa lạ với lĩnh vực tài chính – ngân hàng khô khan, khi tham gia chương trình với vai trò là những người chơi, họ đã bày tỏ sự yêu thích đối với các câu hỏi, các trò chơi trong “Tiền khéo tiền khôn” và tin tưởng, thông qua chương trình, khán giả sẽ có cơ hội nâng cao khả năng quản lý tài chính, tiếp cận đến các dịch vụ ngân hàng và tăng cường tính bảo mật, an toàn trong giao dịch ngân hàng.
Diễn viên Lan Phương cho biết: “Tiền khéo tiền khôn” có rất nhiều thông tin bổ ích về máy cà thẻ POS, nhờ tham gia chương trình tôi mới biết rằng nếu mình không để ý thì người ta có thể gian dối để lấy tiền của mình, điều mà trước đó tôi không hề biết. Còn về các thông tin về gia hạn thẻ, các hình thức thanh toán... thì tôi cũng có biết đôi chút, nhưng không có thông tin tổng quát”. Chia sẻ về trải nghiệm cá nhân của mình, Lan Phương tiết lộ, cô từng bị giật túi xách và rất may trong túi không có tiền mặt mà chỉ có thẻ ngân hàng. Vì thế, Lan Phương nhanh chóng gọi ngay đến ngân hàng để khóa thẻ và bảo toàn được số tiền của mình. Nữ diễn viên chia sẻ: “Tôi nghĩ rằng, mọi người nên sử dụng thẻ nhiều hơn, vì nguy cơ bị mất tiền ít hơn”.
Nam diễn viên chính trong bộ phim “Người phán xử” Việt Anh vô cùng thích thú với “Tiền khéo tiền khôn” vì khi đến đây, mọi người không chỉ được chơi, mà quan trọng là có thể hiểu được các đặc thù của ngân hàng, để làm sao có được những kiến thức cơ bản nhất khi bước chân vào giao dịch với ngân hàng hoặc sử dụng thẻ ngân hàng. Anh khẳng định: “Thẻ visa hay ATM đều đã trở thành tiện ích, là trào lưu. Tham gia chương trình và xem chương trình giúp chúng ta có kiến thức cơ bản và an toàn khi giao dịch, không bị mất tiền do thiếu hiểu biết”.
Sau hai mùa phát sóng, hiệu quả chương trình không chỉ được đo đếm bằng lượng rating phát sóng của nhà Đài, hiệu ứng lan tỏa trong xã hội, mà còn được ghi nhận ngay trong giao dịch hàng ngày tại các ngân hàng thương mại. Khẳng định, chương trình đã giúp phía ngân hàng tiếp cận và làm việc với khách hàng thuận lợi hơn, ông Vũ Khắc Trường – Phó Trưởng phòng chính sách sản phẩm bán lẻ - Ngân hàng TMCP Ngoại thương nhận định: “Tiền khéo tiền khôn” là một chương trình thiết thực, rất có ý nghĩa, cung cấp đến cho khán giả, người dân Việt Nam những kiến thức cơ bản, những thông tin cần thiết để họ sử dụng những dịch vụ cần thiết của tài chính ngân hàng. Chương trình được chuẩn bị chu đáo, cẩn thận khi BTC chương trình, đơn vị chuẩn bị nội dung đã phối hợp cùng với ngân hàng và đưa các cán bộ ngân hàng vào trong Ban Cố vấn cung cấp những tình tiết thiết thực, hữu ích. Khi thực hiện các hoạt động của ngân hàng bán lẻ, chúng tôi luôn luôn mong muốn mở rộng các dịch vụ của mình đến đông đảo người dân Việt Nam. Tuy nhiên, với điều kiện ở Việt Nam, mọi người đều cần được nâng cao hơn kiến thức cơ bản về các dịch vụ tài chính, nên tổ chức các chương trình như thế này để chúng ta cung cấp thông tin, hướng dẫn để người dân, khách hàng của các ngân hàng hiểu biết hơn về dịch vụ, qua đó, khi sử dụng dịch vụ, họ sẽ chủ động biết được mình cần phải làm gì cũng như quyền lợi và nghĩa vụ của mình đến đâu. Chúng tôi mong muốn, trong các mùa sau, “Tiền khéo tiền khôn” sẽ tiếp tục được triển khai để ngày càng cung cấp cho khách hàng những thông tin gắn đến các dịch vụ ngân hàng hiện đại theo hướng cung cấp dịch vụ ngân hàng số, ngân hàng điện tử vì hiện nay, nhu cầu nắm bắt các thông tin đảm bảo an toàn và thực hiện các giao dịch an toàn nên dịch vụ ngân hàng điện tử rất quan trọng, điều đó rất tốt cho cả khách hàng và ngân hàng.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mỗi người dân cần phải có kiến thức để bảo vệ, quản lý, chi tiêu đồng tiền một cách hiệu quả nhất, bà Lê Thị Mỹ Linh – Giám đốc Trung tâm huy động vốn và phí – Khối bán lẻ - Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam lấy ví dụ: Người dân đôi khi vì để tiện cho cá nhân mình mà nhờ người khác đến ngân hàng gửi hộ tiền hoặc ký sẵn hồ sơ giấy tờ cho nhân viên của ngân hàng mà đó lại chính là những rủi ro cho họ, bởi lẽ có thể có những trường hợp nhân viên ngân hàng lợi dụng hoặc sai sót dẫn đến rủi ro và mất tiền cho chính bản thân người dân. Do đó, chương trình Tiền khéo tiền khôn cung cấp những kiến thức rất cơ bản cho người dân những kiến thức về tài chính cũng như hoạt động ngân hàng, khi đó người dân sẽ hiểu biết, tự tin quản lý dòng tiền của mình một cách hiệu quả, bảo vệ mình tránh khỏi những rủi ro, có thông tin để tiếp xúc với những sản phẩm, dịch vụ tiện ích, mang lại hiệu quả hơn, ví dụ như dịch vụ thanh toán hóa đơn thông qua mobile internet, gửi tiền tiết kiệm tích lũy…những điều ngân hàng tạo ra với mong muốn hỗ trợ cho nguời dân quản lý tiền, chi tiêu trong sinh hoạt hàng ngày.
Dễ hiểu, dễ tiếp cận
Đây là tiêu chí quan trọng khi triển khai các chương trình giáo dục tài chính và Tiền khéo tiền khôn đã đáp ứng được yêu cầu đó. Diễn viên Lan Phương nhận xét: “Chương trình thực sự rất vui và không khó quá như Lan Phương nghĩ khi nhận lời mời. Ban đầu, tôi rất lo, nhưng khi vào cuộc chơi, các câu hỏi đưa ra đều rất thú vị khiến chúng tôi nỗ lực chơi hết mình, tạo nên kịch tính cho chương trình. Tôi nghĩ không có gameshow nào lại có người chơi tuy thua cuộc như tôi nhưng lại vui mừng như thể là mình chiến thắng vậy”.
Gameshow nhận được sự quan tâm, yêu thích của đông đảo giới nghệ sĩ và các bạn trẻ.
Trong khi đó, nhạc sĩ Châu Đăng Khoa đánh giá cao bộ câu hỏi đã giúp người xem tiếp nhận thoải mái hơn, thông tin được lưu giữ lâu hơn trong trí nhớ. “Format chương trình thú vị, mới lạ, nội dung dễ hiểu, cách truyền đạt thông tin với nhiều tiểu phẩm hài hước với mục đích hướng dẫn cho người dân hiểu biết về đồng tiền và cách sử dụng đồng tiền đúng cách bởi thực ra, không phải ai cũng biết cách sử dụng các dịch vụ thanh toán”, anh khẳng định.
Gửi lời cảm ơn đến NHNN và Đài truyền hình Việt Nam, ca sĩ Sao Mai Lê Việt Anh cho rằng đây là một cơ hội để các nghệ sĩ được tham dự một sân chơi vừa vui, vừa có kiến thức bổ ích với kiến thức về tài chính, hiểu biết về thẻ và các dịch vụ thẻ, lại đan xen với chơi các trò chơi vận động thú vị. “Bản thân Việt Anh hiện đang dùng thẻ tín dụng, cũng thường xuyên làm việc với ngân hàng, thời đại hiện nay, công nghệ phát triển rất nhanh, do đó việc cung cấp những thông tin như trong gameshow đã làm được là vô cùng cần thiết. Các thông tin này vô cùng gần gũi, các câu hỏi không quá khó, nhưng đòi hỏi người chơi, người sử dụng phải suy nghĩ để tìm ra phương án trả lời chính xác nhất”, nam ca sĩ nhận xét.
Nhờ tham gia chương trình mà ca sĩ Tạ Quang Thắng đã có thêm nhiều kiến thức bổ ích, lại có thêm nhiều phút giây vui vẻ và thoải mái. “Tôi là một người làm nghệ thuật, cũng có lúc giao dịch ngân hàng nhưng thú thật không thể nào có được kiến thức về chuyên môn, đặc biệt là cách quản lý tiền bạc cũng như cách làm việc với ngân hàng. Chương trình rất bổ ích với tôi, đồng thời đây cũng là một kỷ niệm của tôi và người chơi cùng - một người bạn lớn lên cùng nhau, có tuổi thơ bên nhau, giờ lại được cùng tham gia gameshow này”, anh nói.
Cũng trong tâm trạng bất ngờ khi đến với gameshow này, diễn viên Việt Anh thổ lộ: “Rõ ràng ai cũng quan niệm lĩnh vực tài chính ngân hàng rất khô khan và rất khó để tạo được ấn tượng khi làm gameshow, nhưng khi tham dự chương trình này, Việt Anh cùng các nghệ sĩ và những người chơi đều bất ngờ vì format rất lạ, rất độc đáo và không khí thực sự của một gameshow, rất vui chứ không hề cứng nhắc như mình hình dung.
Bà Lê Thị Thúy Sen, Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông NHNN cho biết: Trong thời gian tới, chương trình giáo dục tài chính sẽ tập trung vào nội dung cung cấp thông tin về các dịch vụ ngân hàng như thanh toán, tiết kiệm, vay vốn… và hướng tới công chúng ở vùng sâu, vùng xa, giới trẻ và các nhóm ít thông tin về tài chính để góp phần tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam.
Nguyễn Giang
Ảnh: Mạnh Thắng