Đến ngày 31/12/2021, 100% thẻ thanh toán đang lưu hành của các tổ chức phát hành thẻ Việt Nam sẽ phải tuân thủ tiêu chuẩn cơ sở của thẻ chip nội địa. Đây là lộ trình chuyển đổi được đưa ra tại Thông ty 41/2018/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước ban hành ngày 28/12/2018 về quy định hoạt động thẻ ngân hàng. Tính đến 30/6/2021, tổng số lượng thẻ chip chuyển đổi đạt 18,4 triệu thẻ, tổng số ATM và POS chuyển đổi tương ứng đạt hơn 15,5 nghìn ATM và 170 nghìn POS.
Đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế
Chuyển đổi thẻ thanh toán nội địa từ thẻ từ sang thẻ chip là một trong những giải pháp trọng tâm của ngành ngân hàng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2016-2020 (Quyết định 2545/QĐ-TTg). Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, căn cứ các quy định pháp luật hiện hành về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, ngày 05/10/2018, Thống đốc NHNN đã ký Quyết định số 1927/QĐ-NHNN công bố Bộ tiêu chuẩn cơ sở về thẻ chip nội địa; trong đó quy định chi tiết về các yêu cầu kỹ thuật thẻ thanh toán nội địa tại Việt Nam theo công nghệ chip tiếp xúc và không tiếp xúc, tương thích với chuẩn EMV của quốc tế. Tiếp đó, Thống đốc NHNN đã ban hành Thông tư số 41/2018/TT-NHNN ngày 28/12/2018 quy định về lộ trình chuyển đổi thẻ ngân hàng sang thẻ tuân thủ tiêu chuẩn cơ sở về thẻ chip nội địa; theo đó, lộ trình chuyển đổi đối với tổ chức thanh toán thẻ là đến ngày 31/12/2020 và đối với tổ chức phát hành thẻ là ngày 31/12/2021
Thẻ chip nội địa đáp ứng đầy đủ các yếu tố kỹ thuật về an toàn, bảo mật theo Tiêu chuẩn quốc tế EMV, hạn chế các rủi ro về gian lận giả mạo trong thanh toán thẻ, đảm bảo an ninh an toàn thanh toán cho khách hàng; làm nền tảng quan trọng để tích hợp, ứng dụng cho các dịch vụ cũng như phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt cho các dịch vụ như y tế, giáo dục, giao thông, bảo hiểm và các dịch công. Việc sử dụng thanh toán bằng thẻ chip nội địa với công nghệ không tiếp xúc cho các giao dịch giá trị nhỏ sẽ mang lại trải nghiệm mới cho khách hàng khi chỉ cần thực hiện 1 thao tác chạm thẻ vào máy POS là có thể hoàn thành giao dịch. Các ngân hàng phát hành sẽ quy định ngưỡng giá trị thanh toán không cần xác thực khách hàng dành cho các giao dịch giá trị nhỏ.
Cách mạng công nghiệp 4.0 và đại dịch Covid-19 đã và đang ảnh hưởng đến hầu hết các lĩnh vực của cuộc sống trong đó có ngành công nghiệp thanh toán, thúc đẩy sự thay đổi thói quen thanh toán bằng tiền mặt sang các hình thức thanh toán kỹ thuật số và đẩy nhanh xu hướng hiện đại hóa hệ thống thanh toán của các ngân hàng.
Qua ghi nhận, trong thời gian qua, các ngân hàng đều đã tích cực thực hiện nhiều hoạt động truyền thông rộng rãi về chương trình chuyển đổi thẻ chip nội địa tới khách hàng. Một số ngân hàng đã áp dụng chính sách xuống các chi nhánh thông qua việc hợp tác với các doanh nghiệp chuyển đổi đồng loạt thẻ chip nội địa trả lương cho cán bộ, nhân viên như Vietinbank, BIDV, MB. Một số ngân hàng đã triển khai miễn phí chuyển đổi thẻ chip cho khách hàng như VCB, MSB, MB, Indovina Bank (IVB), Sacombank, Kienlong Bank, VietA Bank, OCB, Shinhan Bank, NCB, Pvcombank, VIB, SHB, Ngân hàng Việt Nga (VRB). Một số ngân hàng kết hợp với các chương trình mở tài khoản số đẹp và phát hành thẻ chip nội địa mới; tặng quà hấp dẫn cho khách hàng như BaoViet Bank, MB, công ty tài chính VietCredit.
Nhằm thúc đẩy và hỗ trợ các tổ chức thành viên (TCTV) hoàn thành công tác chuyển đổi thẻ chip, Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia (NAPAS) mới đây đã triển khai chương trình hỗ trợ chuyển đổi thẻ chip năm 2021 đối với các TCTV mục tiêu chuyển đổi 6,7 triệu thẻ và 32 nghìn máy POS.
Theo đó, NAPAS sẽ hỗ trợ các TCTV đầu tư, nâng cấp thiết bị chấp nhận thẻ (POS) và phát hành thẻ chip theo tiêu chuẩn cơ sở do NHNN ban hành, bao gồm hỗ trợ chuyển đổi cho thẻ chip tiếp xúc (thẻ contact) và thẻ chip không tiếp xúc (thẻ contactless), POS cho thẻ chip tiếp xúc và POS cho thẻ dual (thẻ chip được tích hợp hai tính năng ghi nợ và tín dụng trên cùng một phôi thẻ). Chương trình đã nhận được sự hưởng ứng của 41 TCTV thực hiện trong năm 2021.
18,4 triệu thẻ từ đã được thay thế bằng thẻ chip bảo mật tốt hơn
Chia sẻ về kết quả đạt được khi hỗ trợ chuyển đổi chip nội địa trong thời gian qua, ông Nguyễn Đăng Hùng – Phó Tổng Giám đốc phụ trách kinh doanh của NAPAS cho biết: “Các ngân hàng đều đang nỗ lực triển khai kế hoạch chuyển đổi chip nội địa nhằm đạt được lộ trình theo quy định đã đặt ra của NHNN vào 31/12/2021. Tuy nhiên, do diễn biến phức tạp của dịch bệnh dẫn tới nhiều tỉnh thành áp dụng giãn cách xã hội nghiêm ngặt nên công tác chuyển đổi thẻ của các ngân hàng cũng gặp nhiều khó khăn, trở ngại. NAPAS sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ các ngân hàng xem xét, đánh giá các phương án tăng cường hiệu quả triển khai trong thời gian tới.”
Hiện tại, 43/50 TCTV Napas đã hoàn thành việc chứng thực đáp ứng tiêu chuẩn VCCS, trong đó 7 ngân hàng đầu tiên đã hoàn thành 100% công tác chuyển đổi VCCS theo quy định của NHNN là MB, LienVietPostBank, VietBank, Standard Chartered, Hongleongbank, IBK Hồ Chí Minh, IBK Hà Nội. Tính đến 30/6/2021, tổng số lượng thẻ chip chuyển đổi đạt 18,4 triệu thẻ, tổng số ATM và POS chuyển đổi tương ứng đạt hơn 15,5 nghìn ATM và 170 nghìn POS.
Thẻ chip nội địa do các ngân hàng phát hành từ tháng 5/2019 tuân thủ Tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) về thẻ chip do NHNN ban hành và Tiêu chuẩn quốc tế EMV. Thẻ chip nội địa đáp ứng đầy đủ các yếu tố kỹ thuật về an toàn, bảo mật, hạn chế các rủi ro về gian lận giả mạo trong thanh toán thẻ, đảm bảo an ninh an toàn thanh toán cho khách hàng.
Thẻ chip nội địa gồm có thẻ ghi nợ, thẻ tín dụng, thẻ trả trước. Hiện tại đã 41 Ngân hàng phát hành thẻ ghi nợ nội địa; 07 Ngân hàng/Tổ chức tài chính triển khai phát hành thẻ tín dụng nội địa bao gồm Vietinbank, Sacombank, ACB, HDBank, Bản Việt, Bảo Việt, VietCredit; 03 ngân hàng thẻ triển khai trả trước nội địa gồm Vietcombank, BIDV, Vietinbank. Tháng 4/2020, Napas và Vietbank đã phối hợp tích hợp thẻ Ngân hàng trong thanh toán giao thông tại TP HCM. Tháng 4/2021, NAPAS đã phối hợp VietinBank triển khai sản phẩm thẻ chip nội địa 2Card, đánh dấu lần đầu tiên thị trường thẻ nội đia Việt Nam xuất hiện dòng sản phẩm thẻ kép (Dual Card) - loại thẻ có 02 chip độc lập trên cùng một mặt phôi thẻ vật lý, trong đó 01 chip của thẻ ghi nợ nội địa và 01 chip của thẻ tín dụng nội địa.
Thẻ chip khác thẻ từ là thông tin nằm trong chip được mã hóa, được khóa, chỉ có ngân hàng phát hành mới đọc được. Và khi không đọc được dữ liệu trong thẻ nên không thể làm thẻ giả được. Đặc biệt, thẻ chip không tiếp xúc (contactless) sẽ tiện dụng hơn so với thanh toán tiền mặt ở tốc độ giao dịch nhanh chỉ 0,2-0,3 giây là xử lý xong giao dịch, khách hàng khi đưa thẻ thanh toán chạm vào máy POS cũng không cần nhập mã PIN hay ký xác nhận với các giao dịch giá trị nhỏ.
NN