Các vấn đề cử tri kiến nghị tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV liên quan đến:
tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; tháo gỡ khó khăn trong
tiếp cận vốn; giải pháp hạn chế tín dụng đen; tín dụng chính sách
1. Kiến nghị xem xét, chỉ đạo các ngân hàng thương mại giảm lãi suất vay với đối tượng là nông dân. (Cử tri tỉnh Bạc Liêu)
Để tạo điều kiện về lãi suất vay vốn, NHNN quy định trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với các lĩnh vực ưu tiên của tổ chức tín dụng (TCTD) đối với khách hàng (trong đó có lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn) ở mức 4,5%/năm và thực tế hiện nay các TCTD đang cho vay với lãi suất là 4,3%/năm, thấp hơn so với mức trần theo quy định của NHNN; đồng thời cũng triển khai nhiều chương trình, chính sách tín dụng ưu đãi lãi suất theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ như cho vay giảm tổn thất trong nông nghiệp, cho vay nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch, cho vay phát triển trồng rừng, phát triển chăn nuôi, cho vay huyện nghèo 30a,....
Đặc biệt, ngân sách nhà nước dành 40.000 tỷ để hỗ trợ 2% lãi suất trong 2 năm 2022 và 2023 cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh (trong đó có ngành nông, lâm thủy sản). NHNN đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 31/2022/NĐ-CP về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hội kinh doanh và kịp thời đầy đủ các văn bản hướng dẫn triển khai Nghị định. Tổ chức Hội nghị toàn ngành ngân hàng; Hội nghị trực tuyến toàn quốc với sự tham gia chủ trì của Phó Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương để triển khai thực hiện chính sách; Phối hợp với các bộ, ngành liên quan thực hiện các thủ tục trình cấp có thẩm quyền cho phép bổ sung dự toán chi đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước thực hiện hỗ trợ lãi suất trong năm 2022 (gần 16.035 tỷ đồng) và tổng hợp, bố trí trong dự toán ngân sách nhà nước năm 2023 (gần 23.965 tỷ đồng); đồng thời, NHNN đã có thông báo hạn mức hỗ trợ lãi suất dự kiến năm 2022 cho từng NHTM để triển khai chương trình; Ban hành các văn bản hướng dẫn, giải đáp các nội dung thuộc phạm vi, chức năng quản lý của NHNN; đồng thời phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng giải đáp các vấn đề liên quan đến đối tượng được hỗ trợ lãi suất. Ngày 26/8/2022, NHNN chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc để phổ biến, giải đáp, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai chương trình.
2. Kiến nghị về tháo gỡ khó khăn liên quan đến Nghị định 67: giải pháp xử lý nợ xấu, cơ chế khoanh nợ, giảm lãi suất lãi phạt. (Cử tri tỉnh Quảng Ngãi, Quảng Bình)
+ Về giải pháp xử lý nợ xấu: Đối với những khó khăn, vướng mắc liên quan đến ngành ngân hàng và thuộc thẩm quyền của NHNN: (i) NHNN đã có văn bản chỉ đạo 04 NHTM Nhà nước, NHNN chi nhánh 27 tỉnh, thành phố ven biển thực hiện rà soát, đánh giá, phân loại thực trạng, hiệu quả hoạt động của từng khách hàng vay vốn theo Nghị định 67; theo dõi nợ quá hạn, nợ xấu theo từng loại nguyên nhân; tích cực phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan để xác định rõ nguyên nhân chủ tàu không trả nợ vay đúng hạn để có hướng xử lý cụ thể, hiệu quả đối với từng trường hợp; (ii) Chỉ đạo các NHTM thực hiện các biện pháp hỗ trợ khách hàng trong trường hợp ngư dân gặp khó khăn chưa trả được nợ vay khi đến hạn như: cơ cấu lại thời hạn trả nợ; ưu tiên thu nợ gốc trước, nợ lãi sau; tạo điều kiện hỗ trợ ngư dân có nhu cầu chuyển đổi chủ tàu do không đủ năng lực tiếp tục đánh bắt,….
Đối với những khó khăn vướng mắc thuộc thẩm quyền xử lý của các Bộ, ngành, đơn vị khác làm ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của ngư dân (như tàu đóng mới kém chất lượng, năng lực khai thác yếu kém, ngư trường khai thác không thuận lợi, chính sách bảo hiểm chưa hiệu quả, chuyển đổi nghề khai thác,…), NHNN đã kịp thời nắm bắt và nhiều lần báo cáo Thủ tướng Chính phủ, tổng hợp gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT), Bộ Tài chính để xem xét xử lý, đồng thời đề xuất giải pháp hoàn thiện cơ chế, chính sách để đảm bảo hiệu quả triển khai chương trình.
Để xử lý những tồn tại, vướng mắc hiện nay, hỗ trợ ngư dân khai thác thủy sản có hiệu quả hơn tạo nguồn thu trả nợ ngân hàng, giảm nợ xấu, ổn định đời sống ngư dân, cần triển khai đồng bộ các giải pháp và thuộc trách nhiệm của nhiều Bộ, ngành, địa phương.
+ Đối với kiến nghị xem xét giảm lãi suất phạt: Tại Thông tư 22/2014/TT-NHNN hướng dẫn triển khai Nghị định 67/2014/NĐ-CP quy định: lãi suất nợ quá hạn do NHTM và chủ tàu thỏa thuận theo quy định của pháp luật và được quy định trong hợp đồng tín dụng. Do vậy, việc kiến nghị giảm lãi suất phạt đề nghị chủ tàu làm việc với các NHTM để được xử lý theo đúng thẩm quyền.
+ Đối với kiến nghị xem xét thực hiện cơ chế khoanh nợ: Nghị định 67 và các văn bản sửa đổi không có quy định về chính sách khoanh nợ. Hiện, Bộ NN&PTNT (đơn vị chủ trì) đang phối hợp với các đơn vị liên quan sửa đổi, bổ sung Nghị định 67 để tháo gỡ khó khăn trong triển khai chính sách. NHNN sẽ tích cực phối hợp trong quá trình sửa đổi. Tuy nhiên, trong trường hợp đặt ra cơ chế khoanh nợ, phải sử dụng đến nguồn ngân sách cấp bù lãi suất cho các ngân hàng trong thời gian khoanh nợ, đồng thời, cũng cần đánh giá khả năng trả nợ của ngư dân sau khi hết thời gian khoanh nợ,...
3. Về đề nghị nghiên cứu lại việc quy định mức tối đa được vay vốn ngân hàng qua tín chấp của các tổ chức đoàn thể ở mức 200 triệu đồng/hộ là quá thấp, các hộ gia đình ở những khu vực nông thôn, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn với mức vay này không đủ để đầu tư vào sản xuất. (Cử tri tỉnh Bình Thuận)
* Theo quy định tại Luật các tổ chức tín dụng và các quy định hiện hành về hoạt động cho vay của TCTD đối với khách hàng, TCTD căn cứ vào phương án sử dụng vốn, khả năng tài chính của khách hàng, các giới hạn cấp tín dụng đối với khách hàng và khả năng nguồn vốn của TCTD để thỏa thuận với khách hàng về mức cho vay, hình thức cho vay.
Riêng đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, để phù hợp với thực tế nhu cầu vốn phục vụ sản xuất nông nghiệp, NHNN đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2018 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 55/2015/NĐ-CP về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn, theo đó đã nâng mức cho vay tối đa không có tài sản đảm bảo của một số đối tượng khách hàng lên gấp 02 lần mức cho vay tối đa cũ. Như vậy, theo quy định hiện hành, cá nhân, hộ gia đình được tổ chức tín dụng cho vay không có tài sản bảo đảm theo các mức sau: (i) Tối đa 100 triệu đồng (nâng từ mức 50 triệu đồng) đối với cá nhân, hộ gia đình cư trú ngoài khu vực nông thôn có sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp; (ii) Tối đa 200 triệu đồng (nâng từ mức 100 triệu đồng) đối với cá nhân, hộ gia đình cư trú tại địa bàn nông thôn; (iii) Tối đa 200 triệu đồng đối với cá nhân, hộ gia đình đầu tư cây công nghiệp, cây ăn quả lâu năm; (iv) Tối đa 500 triệu đồng đối với hộ nuôi trồng thủy sản, hộ khai thác hải sản xa bờ có ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với tổ chức chế biến và xuất khẩu trực tiếp.
Nhờ sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các giải pháp hỗ trợ của NHNN, đến cuối tháng 7/2022, dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn theo Nghị định số 55/2015/NĐ-CP đạt 2.836.626 tỷ đồng, tăng 8,42% so với cuối năm 2021, chiếm khoảng 25% so với dư nợ toàn nền kinh tế; trong đó, dư nợ cho vay không có tài sản bảo đảm đạt 616.941 tỷ đồng, tăng khoảng 4,87% so với cuối năm 2021, chiếm 21,7% tổng dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn.
* Bên cạnh việc tiếp cận vốn vay không có tài sản bảo đảm tại các tổ chức tín dụng nêu trên, các cá nhân, hộ gia đình có thể vay vốn tín dụng chính sách tại ngân hàng chính sách xã hội (NHCSXH). Hiện nay, NHCSXH đang triển khai: (i) 23 chương trình tín dụng chính sách để đáp ứng nhu cầu vốn sản xuất kinh doanh, tiêu dùng chính đáng và trang trải chi phí sinh hoạt, chi phí việc làm với lãi suất ưu đãi1 và không cần tài sản bảo đảm; (ii) 03 chương trình tín dụng chính sách mới theo Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội2.
Kết quả: Đến cuối tháng 7/2022, tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách đạt 273.458 tỷ đồng, tăng 10,28% so với cuối năm 2021, với hơn 6,4 triệu khách hàng còn dư nợ. Đối với các chính sách tín dụng được giao tại Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, đến 15/8/2022, NHCSXH đã thực hiện giải ngân đạt 9.706 tỷ đồng.
4. Kiến nghị có nhiều biện pháp nhằm ngăn chặn và đẩy lùi tín dụng đen, cho vay nặng lãi. (Cử tri TP Hồ Chí Minh)
Ngày 25/4/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 12/CT-TTg về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động "tín dụng đen", giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, trong đó Bộ Công an là đầu mối tham mưu, triển khai các nhiệm vụ tại Chỉ thị. Về phía NHNN, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về tiền tệ và hoạt động ngân hàng, có trách nhiệm hoàn thiện cơ sở pháp lý, chỉ đạo điều hành, triển khai các giải pháp nhằm tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng chính thức và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp khi vay vốn tổ chức tín dụng (TCTD), qua đó góp phần hạn chế, đẩy lùi “tín dụng đen”.
Với trách nhiệm của mình, thời gian qua, NHNN đã chủ động triển khai nhiều giải pháp nhằm tăng cường khả năng cung ứng vốn của cả TCTD, cũng như khả năng tiếp cận tín dụng chính thức của người dân, đặc biệt là phục vụ các nhu cầu vay vốn tiêu dùng chính đáng, nhu cầu vốn của người nghèo, người thu nhập thấp. Cụ thể như:
- Hoàn thiện khung khổ pháp lý về hoạt động cho vay, đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, phát triển các dịch vụ trực tuyến hỗ trợ hoạt động vay vốn của người dân, doanh nghiệp: Từ đầu năm 2019 đến nay, NHNN đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực ngân hàng, trong đó, đã sửa đổi, bổ sung, ban hành mới nhiều quy định để tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng chính thức, hỗ trợ hoạt động vay vốn của người dân, doanh nghiệp3.
- Điều hành tín dụng theo hướng mở rộng tín dụng hiệu quả, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên, nhất là lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn (là nơi dễ phát sinh hoạt động “tín dụng đen”). Đến ngày 24/8/2022, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt trên 11,47 triệu tỷ đồng, tăng 9,87% so với cuối năm 2021; trong đó, dư nợ cho vay nông nghiệp nông thôn chiếm 25% tổng dư nợ tín dụng nền kinh tế, với hơn 14 triệu khách hàng, tăng 8,42% so với cuối năm 2021. Cho vay phục vụ đời sống, tiêu dùng với dư nợ đạt gần 2,4 triệu tỷ đồng, chiếm trên 22,22% dư nợ nền kinh tế, tăng 14,99% so với cuối năm 2021.
- Triển khai Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia năm 2025, định hướng đến năm 2030 với mục tiêu nhằm tăng khả năng tiếp cận tài chính tới mọi người dân và doanh nghiệp, trong đó đặc biệt chú trọng tới nhóm đối tượng mục tiêu là những người chưa được tiếp cận hoặc ít được tiếp cận với các sản phẩm, dịch vụ tài chính.
- Phát triển mạng lưới TCTD, các công ty tài chính, tổ chức tài chính vi mô phủ khắp các vùng miền nhằm đáp ứng nhu cầu vay vốn chính đáng của người dân.
- Đối với các đối tượng chính sách, người nghèo, người không có tài sản bảo đảm, người lao động có thu nhập thấp: hiện Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đã và đang triển khai 26 chương trình tín dụng chính sách (trong đó, 03 chương trình tín dụng chính sách mới theo Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội4). Tổng dư nợ các chương trình tín dụng tại NHCSXH đến cuối tháng 7/2022 đạt 273.458 tỷ đồng, tăng 10,28% so với cuối năm 2021, với gần 6,4 triệu khách hàng còn dư nợ.
- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát các TCTD, chỉ đạo hệ thống ngân hàng quản lý cán bộ, nhân viên chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, không tham gia các hoạt động liên quan đến “tín dụng đen”.
- Tăng cường hoạt động truyền thông về cơ chế, chính sách cho vay, dịch vụ ngân hàng đến đông đảo người dân.
Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng chính thức của người dân, doanh nghiệp góp phần hạn chế “tín dụng đen”, trong đó đặc biệt tập trung: (i) Rà soát, hoàn thiện các văn bản quy định về hoạt động cho vay phục vụ nhu cầu đời sống, tiêu dùng; (ii) Khuyến khích các TCTD phát triển mạng lưới chi nhánh và phòng giao dịch ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa; (iii) Chỉ đạo TCTD tập trung nguồn vốn, đáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, nhu cầu đời sống, tiêu dùng chính đáng của người dân; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, phát triển các dịch vụ cho vay, thanh toán trực tuyến, gắn với cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục vay vốn; (iv) Triển khai đồng bộ các giải pháp, nhiệm vụ được giao của ngành ngân hàng tại Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; (v) Triển khai giải pháp thúc đẩy tài chính toàn diện, chuyển đổi số ngành ngân hàng, tạo điều kiện cho các TCTD phát triển các sản phẩm cho vay phục vụ đời sống, tín dụng tiêu dùng an toàn, hiệu quả; (vi) Tiếp tục hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho Ngân hàng Chính sách xã hội trong hoạt động tín dụng chính sách xã hội để đáp ứng tốt hơn nhu cầu vay vốn của hộ nghèo, các đối tượng chính sách; (vii) Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; chỉ đạo các công ty tài chính tiêu dùng tập trung chấn chỉnh lại hoạt động cho vay, có chính sách lãi suất phù hợp, thu nợ bảo đảm minh bạch, đúng quy định pháp luật; (viii) Tăng cường công tác truyền thông về các cơ chế, chính sách tín dụng ngân hàng đến mọi tầng lớp nhân dân; (ix) Tiếp tục triển khai chương trình tín dụng tiêu dùng cho công nhân tại khu công nghiệp của công ty tài chính.
5. Kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành Trung ương tập trung tháo gỡ, để doanh nghiệp tiếp cận gói hỗ trợ 350 ngàn tỷ đồng. (Cử tri TP Hồ Chí Minh)
Thời gian qua, triển khai Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Bám sát chủ trương của Quốc hội và Chính phủ, NHNN với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về tiền tệ và hoạt động ngân hàng cũng đã khẩn trương triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trong toàn ngành nhằm duy trì môi trường kinh doanh ổn định góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp (DN) khôi phục và phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh (trong đó có các DN trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh), cụ thể:
- NHNN đã: (i) Điều hành linh hoạt, chủ động, đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác; (ii) Tái cấp vốn đối với Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) để cho người sử dụng lao động vay trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất cho người lao động; (iii) Chỉ đạo TCTD tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, hướng dòng vốn tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; tiếp tục tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19; (iv) Tiếp tục triển khai mạnh mẽ, sâu rộng chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp; (v) Chỉ đạo các TCTD thực hiện các giải pháp tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng trong tiếp cận vốn tín dụng; đa dạng sản phẩm dịch vụ ngân hàng, đơn giản hóa thủ tục cho vay, niêm yết công khai, minh bạch các thủ tục, quy trình vay vốn; miễn, giảm phí dịch vụ thanh toán...
- Về chính sách hỗ trợ 2% lãi suất từ ngân sách nhà nước (NSNN) thực hiện thông qua hệ thống NHTM đối với khoản vay của DN, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong một số ngành, lĩnh vực. (Như đã trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Bạc Liêu)
- Về nhóm chính sách cho vay ưu đãi qua NHCSXH: NHNN đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 28/2022/NĐ-CP ngày 26/4/2022 về chính sách tín dụng ưu đãi thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Đến nay, các bộ, ngành đang khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn làm cơ sở để NHCSXH triển khai cho vay theo thẩm quyền; Tại Quyết định số 448/QĐ-TTg Thủ tướng Chính phủ5 đã phê duyệt hạn mức bảo lãnh phát hành trái phiếu cho NHCSXH để thực hiện các chính sách cho vay ưu đãi quy định tại Nghị quyết 43/2022/QH15 tối đa là 19.000 tỷ đồng trong năm 2022. Đến nay, NHCSXH đã tổ chức phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh được 5.000 tỷ đồng.
Kết quả giải ngân các chính sách cho vay ưu đãi của NHCSXH đến ngày 15/8/2022 là 9.706 tỷ đồng, cụ thể: (i) Chương trình cho vay Hỗ trợ việc làm đạt 7.000 tỷ đồng, với gần 147,8 nghìn lượt khách hàng được vay vốn giải quyết tạo việc làm; (ii) Chương trình cho vay học sinh sinh viên mua máy tính 720 tỷ đồng, cho hơn 73,2 nghìn lượt khách hàng mua máy vi tính và thiết bị học tập trực tuyến cho con em; (iii) Cho vay mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở theo Nghị định số 100/2015/NĐ-CP là 1.816 tỷ đồng, hỗ trợ xây dựng hơn 5,5 nghìn căn nhà ở xã hội; (iv) Cho vay cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học ngoài công lập bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 là 170 tỷ đồng cho hơn 2.000 cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học ngoài công lập vay vốn.
Ngành ngân hàng trên địa bàn đã triển khai các giải pháp hỗ trợ DN như: các chương trình tín dụng tín dụng đối với các lĩnh vực ưu tiên, chương trình tháo gỡ khó khăn cho DN chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19; thường xuyên nắm bắt các thông tin phản ánh và hỗ trợ DN qua đường dây nóng/thư điện tử/mạng đối thoại DN của chính quyền Thành phố với DN và tham gia các Hội nghị đối thoại do quận/huyện tổ chức, đảm bảo tính minh bạch và giám sát thực hiện có hiệu quả trong thực hiện cơ chế chính sách của các TCTD đối với người dân, DN.
6. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành có liên quan nghiên cứu cắt giảm các thủ tục hành chính không cần thiết nhằm tạo điều kiện cho người dân (đặc biệt là các hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo) tiếp cận vốn để sản xuất. (Cử tri tỉnh Khánh Hòa)
Nhằm tạo điều kiện cho người dân (trong đó có các hộ đồng bào dân tộc thiểu số) tiếp cận được nhiều hơn nguồn vốn tín dụng ngân hàng, Chính phủ và NHNN đã ban hành và triển khai đồng bộ nhiều cơ chế, chính sách ưu đãi hỗ trợ về nguồn vốn, lãi suất và thủ tục, hồ sơ vay vốn. Cụ thể:
- NHNN thường xuyên có văn bản chỉ đạo6 các tổ chức tín dụng (TCTD) tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng vay vốn theo đúng các quy định của pháp luật; đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi mô hình kinh doanh theo hướng ứng dụng công nghệ hiện đại, đa dịch vụ; các hoạt động, nghiệp vụ ngân hàng số, hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp và người dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ ngân hàng hiện đại một cách an toàn, thuận lợi.
Theo đó, các TCTD đã đơn giản hóa thủ tục, hồ sơ vay vốn, triển khai mạnh mẽ các giải pháp tạo điều kiện thuận lợi để người dân, đặc biệt là các hộ đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tiếp cận vốn vay để sản xuất. Ngoài ra, đối với lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, các TCTD đã đẩy mạnh phát triển các sản phẩm tín dụng, hình thức cấp tín dụng (như cho vay lưu vụ, cho vay thông qua các tổ, nhóm của tổ chức chính trị xã hội…) với quy trình thủ tục ngày càng đơn giản để tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp thuận tiện trong tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.
- Riêng đối với hộ đồng bào dân tộc thiểu số, NHNN đã tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị định số 28/2022/NĐ-CP ngày 26/4/2022, về chính sách tín dụng ưu đãi thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2030, giai đoạn 1: từ năm 2021 đến năm 2025, với 06 nhóm chính sách tín dụng ưu đãi được triển khai tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH); trong đó có các nhóm chính sách về hỗ trợ sản xuất như: cho vay hỗ trợ đất sản xuất, chuyển đổi nghề; cho vay đầu tư, hỗ trợ phát triển vùng trồng dược liệu quý; cho vay hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị. Người dân khi vay vốn chương trình này sẽ được NHCSXH hướng dẫn hồ sơ, quy trình và thủ tục vay vốn, đảm bảo đơn giản, rõ ràng, dễ thực hiện.
- Ngoài ra, hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo có thể được vay vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh từ các chương trình tín dụng chính sách nhà nước được triển khai tại NHCSXH như: cho vay hộ nghèo, cho vay hộ cận nghèo, cho vay hộ mới thoát nghèo... Đến 31/7/2022, dư nợ các chương trình tín dụng phục vụ nhu cầu sản xuất kinh doanh tạo sinh kế và việc làm đạt 200.979 tỷ đồng, chiếm 73,5% tổng dư nợ tại NHCSXH. Trong đó, đã có trên 1,4 triệu khách hàng là hộ đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đang thụ hưởng hầu hết các chương trình tín dụng tại NHCSXH với tổng dư nợ đạt 66.946 tỷ đồng, chiếm 24,5% tổng dư nợ tại NHCSXH.
Để người dân thuận lợi tiếp cận vốn tín dụng phục vụ sản xuất, bên cạnh nỗ lực của ngành ngân hàng, đối với các thủ tục liên quan đến hoạt động cho vay thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan khác, được điều chỉnh bởi những quy định khác của pháp luật như: việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, gắn liền trên đất, đăng ký giao dịch bảo đảm, kiểm toán báo cáo tài chính… cần có sự phối hợp tích cực hơn từ các Bộ, ngành, địa phương, để tạo điều kiện các TCTD rút ngắn thời gian xem xét, quyết định cho vay./.
1 Chỉ từ 3,3%-6,6%, thấp hơn so với lãi suất cho vay thương mại của các NHTM, công ty tài chính.
2 Chính sách tín dụng ưu đãi thực hiện Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Chính sách tín dụng đối với học sinh, sinh viên có hoàn cảnh gia đình khó khăn để mua máy tính, thiết bị phục vụ học tập trực tuyến; Tín dụng đối với cơ sở mầm non, tiểu học ngoài công lập bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid – 19.
3 (i) Sửa đổi, bổ sung quy định về hoạt động cho vay tiêu dùng của công ty tài chính theo hướng mở rộng mục đích vay vốn, đáp ứng tốt hơn nhu cầu vay vốn tiêu dùng của người dân, tăng cường quản lý Nhà nước đối với hoạt động cho vay, thu hồi nợ; (ii) Ban hành Thông tư về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19; Ban hành Thông tư tái cấp vốn đối với NHCSXH để cho vay trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất đối với người lao động; (iii) Hoàn thiện cơ chế hỗ trợ các đối tượng chính sách tiếp cận vốn, gia hạn chính sách tín dụng đối với hộ mới thoát nghèo, nâng mức cho vay; NHCSXH thực hiện giảm lãi suất cho vay các chương trình tín dụng chính sách; (iv) Tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh và ban hành theo thẩm quyền Thông tư hướng dẫn.
4 Chính sách tín dụng ưu đãi thực hiện Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Chính sách tín dụng đối với học sinh, sinh viên có hoàn cảnh gia đình khó khăn để mua máy tính, thiết bị phục vụ học tập trực tuyến; Tín dụng đối với cơ sở mầm non, tiểu học ngoài công lập bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid – 19.
5 phê duyệt Chương trình quản lý nợ công 3 năm giai đoạn 2022-2024 và Kế hoạch vay trả nợ công năm 2022.
6 tại Chỉ thị hàng năm về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của ngành ngân hàng.