Theo Nghị định số 94/2017/NĐ-CP ngày 10/8/2017, có 20 hàng hóa, dịch vụ thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại. Trong đó, sản xuất vàng miếng; xuất, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng; in, đúc tiền thuộc hàng hóa, dịch vụ thực hiện độc quyền Nhà nước.
Nghị định quy định rõ, chỉ thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại đối với các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu mà Nhà nước cần phải độc quyền liên quan đến quốc phòng, an ninh, đảm bảo lợi ích quốc gia hoặc các thành phần kinh tế khác không có nhu cầu và khả năng tham gia.
Cơ quan nhà nước có quyền thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại thông qua hình thức trực tiếp thực hiện hoặc chỉ định cho tổ chức, cá nhân thực hiện. Việc chỉ định phải do Thủ trưởng cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định bằng văn bản.
Hoạt động thương mại độc quyền nhà nước phải được thực hiện dưới sự giám sát của cơ quan quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật.
Bộ, cơ quan ngang bộ, chính quyền các cấp không được quy định hoạt động, hàng hóa, dịch vụ, địa bàn thực hiện hoạt động thương mại độc quyền nhà nước. Đối với hàng hóa, dịch vụ, địa bàn phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại theo hướng dẫn của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an.
Hàng hóa, dịch vụ, địa bàn thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện độc quyền nhà nước được sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ trên cơ sở xem xét yêu cầu quản lý nhà nước do Bộ, cơ quan ngang Bộ hoặc UBND các tỉnh đề xuất hoặc theo đề nghị bằng văn bản thể hiện nhu cầu và khả năng tham gia của doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế vào các hoạt động thương mại đối với hàng hóa, dịch vụ độc quyền nhà nước thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện độc quyền nhà nước.
Bộ, cơ quan ngang Bộ có trách nhiệm xem xét các đề nghị của các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế để đánh giá khả năng của doanh nghiệp trong việc áp dụng các điều kiện đầu tư kinh doanh, các điều kiện đảm bảo an ninh quốc phòng, lợi ích quốc gia và các điều kiện khác theo quy định của pháp luật có liên quan.
Bộ Công thương chịu trách nhiệm tiếp nhận, tổng hợp các đề xuất và phối hợp với Bộ, cơ quan ngang Bộ có liên quan xem xét, đánh giá các đề xuất, báo cáo Chính phủ quyết định việc sửa đổi, bổ sung danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện độc quyền nhà nước.
Các tổ chức, cá nhân, các cơ quan nhà nước hoạt động thương mại trong lĩnh vực độc quyền nhà nước chịu các biện pháp kiểm soát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật cạnh tranh, pháp luật về giá và quy định của pháp luật có liên quan; Các cơ quan nhà nước thực hiện hoạt động dự trữ quốc gia phải tuân thủ theo quy định của pháp luật về dự trữ quốc gia; Việc sử dụng vốn nhà nước của các doanh nghiệp nhà nước vào kinh doanh các hoàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện độc quyền nhà nước phải tuân thủ theo pháp luật về quản lý và sử dụng vốn nhà nước.
Các cơ quan nhà nước quản lý các chủ thể trực tiếp thực hiện hoạt động thương mại độc quyền nhà nước có trách nhiệm kiểm tra, giám sát hoạt động thương mại độc quyền nhà nước của các chủ thể này.
Nghị định có hiệu lực thi hành từ ngày 1/10/2017.
CKH