Thống kê mở đường cho quyết sách quan trọng

Thống kê mở đường cho quyết sách quan trọng

Số liệu thống kê của NHNN là đầu vào quan trọng phục vụ công tác điều hành kinh tế vĩ mô

Ngọc Khanh

Thống kê là ngành quan trọng để đo lường và đánh giá nền kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế đang chuyển đổi sang kinh tế thị trường. Lưu ý rằng số liệu sai lệch sẽ “giết chết” các quyết định, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ luôn quan tâm tới công tác thống kê tại Hội nghị Thống kê bộ, ngành năm 2018 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa tổ chức.

Chia sẻ từ thực tiễn hoạt động, Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết: “NHNN thấy rằng việc quan tâm công tác thống kê cũng như chất lượng số liệu thống kê được cải thiện là cơ sở quan trọng cho điều hành chính sách và đóng góp quan trọng cho các thành tựu kinh tế - xã hội mà nước ta đạt được thời gian qua”.

Theo Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, trong số 4 tài khoản kinh tế vĩ mô quốc gia gồm: hệ thống tài khoản quốc gia, bảng cân đối tiền tệ, cán cân thanh toán quốc tế, tài chính Chính phủ, thì NHNN là đơn vị tổ chức triển khai 2 tài khoản là bảng cân đối tiền tệ và cán cân thanh toán quốc tế. Vì vậy sự phối hợp giữa NHNN và Tổng cục Thống kê được thực hiện rất chặt chẽ.

Để triển khai thực hiện công tác thống kê, ngay từ năm 2008 NHNN đã thành lập Vụ Dự báo Thống kê gồm 6 phòng, ban với gần 50 cán bộ tổ chức triển khai công tác thống kê cho toàn ngành. Phó Thống đốc nhấn mạnh, điều hành chính sách tiền tệ đòi hỏi theo dõi diễn biến, dự báo và phản ứng rất nhanh và kịp thời, do đó công tác thông kê là vô cùng quan trọng, đặc biệt liên quan tới các chính sách điều hành hàng ngày về tiền tệ, tỷ giá.

Sau khi Luật Thống kê đi vào cuộc sống, được sự phối hợp và hướng dẫn chặt chẽ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, NHNN đã ban hành chế độ thống kê toàn hệ thống. Trong đó hệ thống chỉ tiêu rất chi tiết, cụ thể và đặc biệt hệ thống của NHNN được ứng dụng khoa học công nghệ rất cao, với số liệu đầu vào và đầu ra chặt chẽ để phục vụ cho điều hành hàng ngày. Ngoài ra, NHNN đã có các văn bản hướng dẫn và tổ chức nhiều cuộc điều tra.

Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng lý giải, hoạt động của hệ thống ngân hàng, đặc biệt chính sách tiền tệ không chỉ chịu tác động của yếu tố kinh tế mà cả vấn đề tâm lý kỳ vọng, vì vậy NHNN đã phối hợp với Tổng cục Thống kê ra các văn bản điều tra về kỳ vọng lạm phát, xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng… Đây là những thông tin đầu vào quan trọng phục vụ cho việc điều hành của NHNN. Các văn bản hướng dẫn về chế độ, các chỉ tiêu thống kê và điều tra của NHNN thường xuyên được cập nhật chỉnh sửa trong hệ thống thống kê của ngành.

Liên quan đến hoạt động thống kê của ngành Ngân hàng, Phó Thống đốc nhấn mạnh, một vấn đề khác rất được NHNN quan tâm là công khai, phổ biến số liệu tổng hợp được theo quy định. Theo đó, NHNN đã có thông tư về quy chế phổ biến thông tin, quy chế phát ngôn, định kỳ trên website có số liệu thống kê về tiền tệ và hoạt động ngân hàng. Ngoài ra NHNN còn cung cấp cho Tổng cục Thống kê để tổng hợp chung vào hệ thống chỉ tiêu quốc gia, trong đó NHNN phụ trách 8 chỉ tiêu.

“Hiện nay Việt Nam hội nhập sâu rộng quốc tế nên các tổ chức quốc tế, các đối tác nước ngoài và các công ty xếp hạng tín nhiệm quốc gia rất quan tâm cập nhật các chỉ tiêu này, vì vậy NHNN thường xuyên cung cấp thông tin để đánh giá xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam”, bà Hồng cho biết thêm.

Đối với số liệu thống kê cán cân thanh toán là tài khoản quan trọng trong kinh tế vĩ mô, NHNN đã tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định hướng dẫn các chỉ tiêu do các bộ ngành cung cấp cho NHNN, và thường xuyên tổng hợp định kỳ với các bộ ngành cũng như Tổng cục Thống kê.

Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng chỉ ra thực tế, để thống kê chính xác, đầy đủ số liệu cán cân thanh toán là rất khó vì các giao dịch kinh tế đối ngoại do các tổ chức cá nhân trên khắp cả nước thực hiện. Vì vậy, NHNN phải phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành và Tổng cục Thống kê để tiến hành điều tra. Số liệu cán cân thanh toán vừa phục vụ tốt cho Tổng cục Thống kê về hệ thống tài khoản quốc gia, còn với NHNN rất quan trọng với điều hành tỷ giá và thị trường ngoại hối.

Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng chia sẻ, hiện nay số liệu thống kê, đã được cập nhật hàng ngày để phục vụ công tác điều hành và thậm chí có hệ thống theo dõi ngay tức thì. “Ví dụ sáng nay chúng tôi có thế nắm được ở thời điểm hiện tại trên thị trường các tổ chức tín dụng nào giao dịch với nhau, khối lượng ra sao, từ đó có thể đưa ra các quyết sách hàng ngày”, bà Hồng cho biết thêm.

Đánh giá chung về hiệu quả của công tác thống kê, Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, một số hoạt động phối hợp với các bộ ngành hiện nay được thực hiện rất hữu hiệu như hoạt động của Ban chỉ đạo điều hành giá. Trong đó NHNN thường xuyên phải dự báo thống kê, tính ra lạm phát cơ bản, tính toán các nguyên nhân dẫn tới lạm phát, từ đó tham mưu cho Chính phủ có sự cân nhắc điều hành giá cả các mặt hàng nhà nước quản lý, làm sao đảm bảo mục tiêu chính sách tiền tệ và chính sách quản lý giá.

“Mấy năm nay Ban điều hành hoạt động rất hiệu quả. Dự báo của chúng tôi ngày càng nâng cao về chất lượng, không chỉ định tính mà cả định lượng, là đầu vào rất tốt cho 3 cơ quan điều hành kinh tế vĩ mô khác ngoài NHNN gồm Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công thương, Bộ Tài chính”, Phó Thống đốc chia sẻ.