Trong năm qua, cải cách hành chính của NHNN đã góp phần cải thiện tích cực môi trường kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng, đóng góp quan trọng vào việc cải thiện môi trường kinh doanh nói chung, hỗ trợ doanh nghiệp, người dân trong tiếp cận vốn ngân hàng. Nhờ đó, chỉ số “Tiếp cận tín dụng” của Việt Nam năm 2018 đã được Ngân hàng Thế giới xếp hạng 29/190; Kết quả xếp hạng chỉ số CCHC (Par Index) năm 2015, 2016 NHNN được xếp vị trí thứ nhất trong số các Bộ, ngành. Để tiếp tục góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, ngày 20/4/2018, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức Hội thảo “Cải cách thủ tục hành chính - Cải thiện chỉ số tiếp cận tín dụng”.
Hội thảo “Cải cách thủ tục hành chính - Cải thiện chỉ số tiếp cận tín dụng”
Phát biểu đề dẫn, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh: Tín dụng ngân hàng năm qua đã đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế, đi cùng với đó là chất lượng tín dụng tốt, lãi suất giảm, tập trung cho vay các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nông nghiệp nông thôn, tạo động lực cho phát triển các doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp khởi nghiệp. Chính vì những nỗ lực của ngành Ngân hàng mà chỉ số tiếp cận tín dụng của Việt Nam được Ngân hàng Thế giới (WB) đánh giá là 1 trong 30 quốc gia dẫn đầu. Để các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa đứng vững được thì vấn đề đặc biệt quan trọng hiện nay vẫn là tài chính, vì vậy cần sự đột phá về tài chính để phát triển doanh nghiệp, Hội thảo hôm nay là cơ hội để NHNN và các cơ quan quản lý lắng nghe các ý kiến đánh giá, các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận hiệu quả các dịch vụ ngân hàng, cải tiến các thủ tục mang tính hành chính làm cản trở, phiền hà trong quan hệ tín dụng và các dịch vụ ngân hàng.
Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI phát biểu tại Hội thảo
Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc NHNN cho biết, năm 2017, thực hiện mục tiêu xây dựng một Chính phủ kiến tạo, phát triển, liêm chính, hành động, phục vụ người dân, doanh nghiệp theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, công tác cải cách hành chính tiếp tục thể hiện sự quyết liệt, mạnh mẽ trong hành động của NHNN thông qua việc ban hành và chỉ đạo triển khai nhiều nội dung CCHC, trọng tâm là tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, công vụ và đặc biệt là các giải pháp về cải thiện môi trường kinh doanh, hỗ trợ và thúc đẩy phát triển doanh nghiệp. Tại Kế hoạch hành động của ngành Ngân hàng triển khai Nghị quyết số 19, Nghị quyết số 35 của Chính phủ, NHNN đã định hướng mục tiêu tổng quát là cải cách thủ tục hành chính (TTHC), nâng cao Chỉ số tiếp cận tín dụng, hỗ trợ, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển.
Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc NHNN phát biểu tại Hội thảo
Kết quả cụ thể trong lĩnh vực cải cách TTHC, NHNN đã tổ chức triển khai thường xuyên, liên tục để kiểm soát chặt việc ban hành các TTHC, đảm bảo tinh thần cải cách, minh bạch. Toàn bộ quá trình giải quyết TTHC tại NHNN được quản lý và thực hiện thống nhất theo tiêu chuẩn ISO và cơ chế một cửa từ khâu nhận hồ sơ đến khi trả kết quả. Chỉ tính riêng trong hai năm 2016, 2017 NHNN đã rà soát, đơn giản hóa và ban hành theo thẩm quyền các thông tư bãi bỏ 22 TTHC, ban hành phương án sửa đổi 48 TTHC; tổng số chi phí tuân thủ cắt giảm hơn 20% chi phí tuân thủ TTHC.
Về cải cách TTHC của các tổ chức tín dụng (TCTD), mặc dù cũng là loại hình doanh nghiệp, tuy nhiên theo chỉ đạo của NHNN, hệ thống các TCTD đã chủ động rà soát, cắt giảm, bãi bỏ nhiều TTHC tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận vay vốn và sử dụng các dịch vụ. Các TCTD đã tích cực đổi mới thủ tục giao dịch; công bố công khai trên Trang tin điện tử các thông tin về hồ sơ tín dụng, dịch vụ, lãi suất, phí dịch vụ; quy định tiêu chuẩn chất lượng đối với các dịch vụ; cắt bỏ nhiều loại phí cho vay không cần thiết. Quy trình sản phẩm dịch vụ cho khách hàng được cải tiến thuận tiện, nhanh gọn, sản phẩm được đa dạng hóa thông qua việc ứng dụng công nghệ (Internet Banking, Mobile Banking...).
Quang cảnh Hội thảo
Trình bày về chỉ số tiếp cận tín dụng hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, ông Nguyễn Đức Long, Vụ trưởng Vụ Dự báo thống kê, NHNN cho biết, chỉ số tiếp cận tín dụng được hiểu là hệ thống các chỉ tiêu để đánh giá sự dễ dàng của các chủ thể kinh tế khi tiếp cận tín dụng. Theo cách tiếp cận của Ngân hàng thế giới (WB) tại Báo cáo Môi trường kinh doanh (DB-Doing Business), chỉ số tiếp cận tín dụng là một trong các chỉ số để đánh giá mức độ thuận lợi đối với môi trường kinh doanh của một quốc gia.
Việt Nam, thời gian qua nhờ việc triển khai đồng bộ các giải pháp, NHNN đã khơi thông được nguồn vốn tín dụng, hỗ trợ tích cực cho các doanh nghiệp, người dân trong việc tiếp cận vốn. Trên thực tế, các doanh nghiệp, khách hàng có nhu cầu vay vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh, có năng lực tài chính tốt, dự án, phương án sản xuất, kinh doanh hiệu quả, khả thi đã tiếp cận vốn dễ dàng với lãi suất hợp lý. Theo đó kết quả cho thấy đến 31/12/2017, tín dụng toàn hệ thống tăng 18,24% so với cuối năm trước. Doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn vay ngân hàng dễ dàng hơn thể hiện qua quy trình sản phẩm dịch vụ cho khách hàng được cải tiến thuận tiện, nhanh gọn hơn thông qua việc ứng dụng công nghệ (Internet Banking, Mobile Banking,...). Theo thống kê, thời gian, số lần giao dịch, giấy tờ cần cung cấp của khách hàng đã giảm 20-40%; một số quy trình/sản phẩm dịch vụ đã giảm 42% số lượng bản gốc mẫu biểu, giảm 45% số lượng chữ ký khách hàng và 48% số lượng chữ ký cán bộ ngân hàng trên hồ sơ; giảm 70-75% thời gian đăng ký do khách hàng thực hiện trực tuyến...
Theo đánh giá của WB và WEF, các chỉ số về tiếp cận tín dụng của Việt Nam cũng có những cải thiện đáng kể, ghi nhận những giải pháp NHNN đã tích cực triển khai trong thời gian qua. Trong Báo cáo môi trường kinh doanh của WB trong 04 kỳ báo cáo gần đây (2015, 2016, 2017, 2018), chỉ số tiếp cận tín dụng đã được cải thiện đáng kể và ổn định trong trong khoảng nhóm 30 nước có chỉ số cao nhất. Tại báo cáo năm 2018, Việt Nam xếp hạng 29/190 nước, thấp hơn Malaysia và Campuchia ở vị trí 20, nhưng ngang với Singapore, cao hơn vị trí thứ 42 của Thái Lan, 55 của Indonesia, 77 của Lào, 142 của Philippines.
Theo ông Long, để tăng khả năng tiếp cận vốn vay ngân hàng ngoài những giải pháp mà từ ngành ngân hàng tiếp tục triển khai trong thời gian tới, bản thân doanh nghiệp cần cơ cấu lại hoạt động, nâng cao khả năng tài chính, tạo niềm tin để các TCTD yên tâm cấp tín dụng. Đồng thời, cần có sự phối hợp đồng bộ của các Bộ, ngành, địa phương trong việc thực hiện các giải pháp về tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh theo chủ trương của Chính phủ, như tiếp tục đẩy mạnh triển khai kế hoạch phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa; tăng cường năng lực cho các đơn vị thực hiện trợ giúp phát triển loại hình doanh nghiệp nhỏ và vừa; rà soát, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong các lĩnh vực thuế, đất đai, đầu tư xây dựng...; thực hiện có hiệu quả các chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp để thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh...
Ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho biết thêm, bên cạnh việc triển khai đồng bộ các giải pháp như hoàn thiện khuôn khổ pháp lý hoạt động cho vay, điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng linh hoạt, NHNN cũng đã quyết liệt triển khai các giải pháp tăng khả năng tiếp cận vốn, cụ thể: (i) Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động cho vay của TCTD (ban hành Thông tư 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng, có hiệu lực thi hành từ ngày 15/3/2017) trong đó cho phép TCTD tăng thẩm quyền tự quyết cho vay, không giới hạn mục đích vay vốn, đồng thời bổ sung thêm nhiều phương thức cho vay mới phù hợp với thực tế nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng; (ii) Chỉ đạo các TCTD ưu tiên tập trung vốn cho các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên; làm việc trực tiếp với khách hàng vay vốn để tháo gỡ khó khăn, đổi mới quy trình, rút ngắn thời gian giải quyết cho vay theo hướng bãi bỏ các thủ tục hành chính không phù hợp, nâng cao khả năng thẩm định, giải quyết nhu cầu vay vốn của người dân, DN nhanh, gọn song vẫn đảm bảo an toàn vốn vay; đồng thời, cắt giảm các khoản phí, chi phí không cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi cho DN và người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng phục vụ sản xuất, kinh doanh; (iii) Tiếp tục triển khai các giải pháp giảm lãi suất cho vay như thực hiện điều chỉnh giảm mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VNĐ đối với các lĩnh vực ưu tiên; (iv) Chỉ đạo các TCTD triển khai có hiệu quả các giải pháp hỗ trợ DN theo chỉ đạo của NHNN; thực hiện các giải pháp hỗ trợ người dân, DN nhằm khắc phục khó khăn do thiên tai, bão lụt và một số nguyên nhân bất khả kháng khác; (v) Chỉ đạo các TCTD xây dựng quy trình thu thập, khai thác thông tin về đánh giá tín nhiệm, hoạt động của khách hàng để nâng cao hiệu quả thẩm định và đánh giá mức độ tín nhiệm của khách hàng vay, qua đó tăng cường khả năng cho vay không có bảo đảm bằng tài sản nhằm giải quyết khó khăn về tài sản đảm bảo cho người dân; (vi) Tiếp tục đẩy mạnh chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp và chương trình bình ổn giá nhằm kịp thời nắm bắt khó khăn, vướng mắc của từng DN, từ đó có giải pháp tháo gỡ kịp thời cho phù hợp với đặc thù hoạt động của DN, tạo điều kiện cho các DN tiếp cận nguồn vốn vay với lãi suất hợp lý phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh. Đồng thời, NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại đẩy mạnh triển khai các chương trình tín dụng nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn vay ngân hàng phục vụ sản xuất, kinh doanh (Chương trình tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn; Chính sách cho vay phát triển công nghiệp hỗ trợ, hỗ trợ nhà ở; Chính sách tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa,...)
Hội thảo được nghe nhiều ý kiến của các chuyên gia kinh tế Tiến sĩ Võ Trí Thành, Tiến sĩ Cấn Văn Lực; các ý kiến từ phía các ngân hàng thương mại (Vietcombank, Vietinbank, Quân đội,…), kiến nghị, đề xuất của các doanh nghiệp, hiệp hội; trên cơ sở đó, NHNN tổ chức xây dựng, chỉ đạo triển khai các chương trình, kế hoạch cụ thể, thiết thực về CCHC để tiếp tục cải thiện, nâng cao hơn nữa chỉ số tiếp cận tín dụng, thúc đẩy cải thiện hơn nữa quan hệ tín dụng giữa doanh nghiệp và ngân hàng.
Bà Nguyễn Thu Hà, Tổng Giám đốc Công ty TNHH LEXIM
Ông Nguyễn Du, Chủ tịch Công ty cổ phần Xây dựng và Lắp đặt Viễn thông COMAS
Ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch - Tổng thư Ký Hiệp Hội Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa TP. Hà Nội
Để nâng cao hiệu quả của các chương trình tín dụng đặc thù nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, kịp thời tháo gỡ khó khăn và đáp ứng nhu cầu vốn vay cho sản xuất kinh doanh, ngành Ngân hàng tiếp tục tập trung thực hiện một số giải pháp sau:
Một là, điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt góp phần kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các DN; tiếp tục triển khai quyết liệt các nhiệm vụ và giải pháp tại Kế hoạch hành động của ngành Ngân hàng góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia theo Nghị quyết 19/NQ-CP và Nghị quyết 33/NQ-CP, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và DN tiếp cận nguồn vốn ngân hàng.
Hai là, thực hiện các giải pháp hỗ trợ TCTD mở rộng tín dụng có hiệu quả, chú trọng vào các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên; kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng.
Ba là, tiếp tục thường xuyên phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương các tỉnh, thành phố trong việc triển khai các chương trình cho vay; tích cực triển khai chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp để cùng với chính quyền các địa phương trực tiếp tháo gỡ đồng bộ những khó khăn, vướng mắc trong quan hệ tín dụng với khách hàng.
Bốn là, chỉ đạo các TCTD đẩy mạnh triển khai các chương trình, chính sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, NHNN; tiếp tục rà soát, cải tiến quy trình cho vay, thủ tục vay vốn, nâng cao khả năng thẩm định để rút ngắn thời gian giải quyết cho vay, tạo điều kiện cho người dân, DN tiếp cận vốn nhưng vẫn đảm bảo an toàn vốn vay; đồng thời, khuyến khích các TCTD phát triển và đa dạng hóa các sản phẩm tín dụng cũng như các sản phẩm dịch vụ ngân hàng, các sản phẩm phòng ngừa rủi ro lãi suất và tỷ giá nhằm giúp người dân, DN chủ động về vốn, tăng cường khả năng phòng ngừa rủi ro.
Năm là, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương trong: (i) xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách và triển khai có hiệu quả các chương trình tín dụng đối với ngành, lĩnh vực, tín dụng chính sách theo chủ trương của Chính phủ; (ii) hoàn thiện và triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ DNNVV vừa đã được quy định trong Luật hỗ trợ DNNVV và các văn bản hướng dẫn Luật, đặc biệt là chính sách về bảo lãnh tín dụng cho DNNVV vay vốn TCTD, hỗ trợ vốn thông qua Quỹ phát triển DNNVV.
Để các giải pháp, chương trình tín dụng tiếp tục phát huy hiệu quả trong việc hỗ trợ người dân và DN, NHNN đề nghị các Bộ, ngành liên quan triển khai đồng bộ các quy định tại Luật hỗ trợ DNNVV và các văn hướng dẫn Luật, đặc biệt là chính sách bảo lãnh tín dụng cho DNNVV vay vốn TCTD thông qua Quỹ bảo lãnh tín dụng theo quy định tại Nghị định 34/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018 của Chính phủ; Căn cứ chức năng nhiệm vụ được giao, xây dựng các công cụ phòng ngừa rủi ro trong nông nghiệp, quy định rõ ràng tiêu chí xác định dự án nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch…; UBND các tỉnh, thành phố cần đẩy nhanh tiến độ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản trên đất, thủ tục giao dịch bảo đảm và các thủ tục hành chính liên quan nhằm tạo điều kiện cho DN nhanh chóng hoàn tất hồ sơ vay vốn ngân hàng; Tích cực triển khai có hiệu quả các chính sách hỗ trợ DNNVV quy định tại Luật hỗ trợ DNNVV và hướng dẫn của các Bộ, ngành trung ương; Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ thi hành án và quá trình xử lý tài sản đảm bảo đối với các tài sản đã có quyết định thi hành án, hỗ trợ các TCTD trong việc thu hồi vốn.
NA, ảnh ĐK