Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) nhận được 01 kiến nghị của cử tri tỉnh Khánh Hòa gửi tới sau Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV do Ban Dân nguyện chuyển đến theo văn bản số 18/BDN ngày 14/01/2025.
Kiến nghị của cử tri: “Đề nghị tăng cường kiểm tra việc cho vay mua nhà ở xã hội (NOXH) đảm bảo đúng đối tượng theo quy định của pháp luật”
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trân trọng cảm ơn Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa và xin báo cáo như sau:
1. Về đối tượng được mua nhà ở xã hội:
Theo quy định hiện nay, để được xem xét cho vay vốn mua NOXH thì trước hết các cá nhân, hộ gia đình phải được mua NOXH. Để được mua NOXH thì các cá nhân, hộ gia đình phải đáp ứng các điều kiện theo Nghị định số 100/2024/NĐ-CP ngày 26/7/2024 của Chính phủ gồm điều kiện khó khăn về nhà ở, thu nhập thấp[1]... Chủ đầu tư có trách nhiệm đối chiếu với các quy định để lập Danh sách đối tượng được mua NOXH. Sau đó, Sở Xây dựng địa phương sẽ tổ chức kiểm tra nhằm xác định đúng đối tượng được mua NOXH. Trường hợp tổng số hồ sơ đăng ký hợp lệ nhiều hơn tổng số căn hộ do chủ đầu tư công bố thì việc xét duyệt, lựa chọn đối tượng thực hiện theo hình thức bốc thăm (trực tiếp hoặc trực tuyến) do chủ đầu tư tổ chức, có đại diện Sở Xây dựng tham gia giám sát. Như vậy, việc lựa chọn đúng đối tượng được mua NOXH thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư và Sở xây dựng địa phương. Sau khi đã được chọn để mua NOXH, nếu có nhu cầu vay vốn thì người mua NOXH sẽ lựa chọn TCTD để đề nghị được xem xét cho vay theo quy định của pháp luật.
2. Đối với việc kiểm tra sử dụng vốn vay tại TCTD:
2.1. Theo quy định tại Luật các Tổ chức tín dụng 2024 thì TCTD có quyền, nghĩa vụ kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay của khách hàng, có quyền yêu cầu khách hàng báo cáo việc sử dụng vốn và cung cấp tài liệu, dữ liệu chứng minh vốn vay được sử dụng đúng mục đích.
Theo đó, việc kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay, đảm bảo vốn vay được sử dụng đúng mục đích là trách nhiệm của các TCTD, trong đó có kiểm tra việc cho vay mua NOXH. Về phía NHNN, tại các Chỉ thị 01/CT-NHNN hàng năm cũng chỉ đạo các TCTD thường xuyên kiểm tra, giám sát và đánh giá việc sử dụng vốn vay, khả năng trả nợ của khách hàng.
2.2. Đối với công tác kiểm tra cho vay các chương trình tín dụng chính sách tại NHCSXH, trong đó có chương trình cho vay mua NOXH, hằng năm NHCSXH đều xây dựng chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát của các Thành viên Hội đồng quản trị đồng thời là Lãnh đạo các Bộ, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội, các thành viên Ban Đại diện Hội đồng quản trị đồng thời là lãnh đạo UBND các cấp, lãnh đạo các sở, ban, ngành tại địa phương, trong đó có kiểm tra, giám sát việc triển khai hoạt động tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn, đảm bảo hoạt động cho vay của NHCSXH tuân thủ theo các quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về các chương trình tín dụng chính sách. Đồng thời, hoạt động tín dụng chính sách tại NHCSXH cũng được các cơ quan quản lý nhà nước (Kiểm toán nhà nước, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước) thực hiện kiểm tra, thanh tra theo chương trình, kế hoạch, qua đó, NHCSXH thực hiện việc chỉnh sửa, khắc phục những tồn tại theo kiến nghị, kết luận của các cơ quan.
Ngoài ra, vừa qua, tại Chỉ thị số 39-CT/TW ngày 30/10/2024 của Ban Bí thư về nâng cao hiệu quả của tín dụng chính sách xã hội trong giai đoạn mới, Ban Bí thư đã yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp, trong đó có tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán đối với hoạt động huy động, quản lý và sử dụng vốn của NHCSXH. Hiện nay, NHNN đang phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng Kế hoạch của Chính phủ triển khai Chỉ thị số 39-CT/TW, dự kiến sẽ giao các cơ quan (Thanh tra Chính phủ, các Bộ, ngành chủ quản các chương trình tín dụng tại NHCSXH, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) tăng cường thực hiện công tác kiểm tra, giám sát đối với hoạt động của NHCSXH theo chương trình, kế hoạch, đảm bảo an toàn, hiệu quả hoạt động tín dụng chính sách xã hội.
Trên đây là ý kiến trả lời của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về nội dung kiến nghị của cử tri tỉnh Khánh Hòa. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trân trọng cảm ơn và rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm của cử tri đối với hoạt động ngân hàng./.
[1] Thu nhập hàng tháng thực nhận không quá 15 triệu đồng với người độc thân, tổng thu nhập hàng tháng thực nhận của 02 vợ chồng không quá 30 triệu đồng đối với người đã kết hôn.