Ngày 21/9, Viện chiến lược Ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức Hội thảo Khoa học giới thiệu, trao đổi kết quả nghiên cứu đề tài khoa học và công nghệ cấp Bộ “Nghiên cứu sự tương tác giữa hệ thống ngân hàng và các công ty Fintech trong thị trường dịch vụ tài chính – Kinh nghiệm các nước và gợi ý chính sách cho Việt Nam” do ThS. Phạm Quang Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) làm chủ nhiệm đề tài.
Quang cảnh Hội thảo
Tham dự Hội thảo có đại diện một số đơn vị thuộc NHNN; đại diện một số NHTM; đại diện một số công ty Fintech và trung gian thanh toán; đại diện một số trường Đại học đơn vị nghiên cứu…
Phát biểu khai mạc Hội thảo Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng, NHNN, Nguyễn Thị Hiền cho biết, công nghệ tài chính (hay Fintech đã và đang phát triển mạnh mẽ và trở thành một xu thế tất yếu, nhận được nhiều sự quan tâm của đông đảo các startups, các nhà đầu tư cũng như Chính phủ/cơ quan quản lý của nhiều nước trên thế giới.
Bà Hiền nhấn mạnh, sự xuất hiện của Fintech đã làm thay đổi cục diện của ngành công nghiệp dịch vụ tài chính. Fintech với những lợi thế về tốc độ, đơn giản, hiệu quả, tôn trọng quyền riêng tư và tiềm năng đã cho phép các Fintech chia sẻ với khách hàng nhiều hơn, trao cho họ quyền kiểm soát và quyết định. Theo nhiều nghiên cứu khảo sát của các tổ chức quốc tế, hiện nay các Fintech đang tập trung mạnh vào 3 phân khúc dịch vụ tài chính, đó là thanh toán, cung cấp tín dụng và cung cấp tài chính cá nhân, trong đó nổi bật gồm có: Thanh toán hàng ngang (peer to peer payment): Trí tuệ nhân tạo (Artifici, Công nghệ Mobile Tech with a Twist:, Tư vấn tự động – Robot Advisory.
Bà Hiền cho biết thêm, trong hoạt động ngân hàng, Fintech thâm nhập vào nhiều lĩnh vực, từ hoạt động cho vay, dịch vụ ngân hàng, quản trị rủi ro, đến các giao dịch tần suất cao, dữ liệu lớn. Phần lớn các khoản đầu tư này tập trung vào phân khúc khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vừa vào nhỏ với hai lĩnh vực nổi bật là thanh toán và cho vay, những lĩnh vực vốn là thế mạnh của ngân hàng. Xu hướng và mức độ phát triển của Fintech tại các khu vực và trên thế giới cũng có sự khác nhau. Tuy vậy, có thể thấy rằng mặc dù ở các khu vực khác nhau với mức độ tiếp cận và chấp nhận thị trường khác nhau nhưng không thể phủ nhận rằng Fintech đã và đang dần tạo ra những tác động rất lớn tới thị trường ngân hàng và xu hướng phát triển ngành tài chính ngân hàng trong tương lai.
Trình bày các nội dung đề tài nghiên cứu, đại diện nhóm đề tài Ths.Vương Minh Giang, trưởng phòng Mô hình và Công cụ quản trị rủi ro, Vietcombank cho biết mục tiêu nhiên cứu đề tài: Nghiên cứu làm rõ sự tương tác giữa hệ thống ngân hàng và các công ty Fintech trong thị trường dịch vụ tài chính, từ đó đề xuất các giải pháp và khuyến nghị chính sách nhằm hỗ trợ, tăng cường hợp tác giữa hệ thống ngân hàng và công ty Fintech.
ThS. Vương Minh Giang, Trưởng phòng Mô hình và công cụ quản trị rủi ro, Vietcombank, trình bày kết quả nghiên cứu
Đại diện nhóm đề tài cũng nêu một số nội dung chính như: Sự tương tác giữa ngân hàng và Fintech trên thế giới, Kinh nghiệm quốc tế; Vướng mắc cản trở mối quan hệ hợp tác giữa ngân hàng và công ty Fintech; Kinh nghiệm về sự tương tác giữa hệ thống ngân hàng và công ty Fintech tại một số quốc gia; Thực trạng tương tác giữa hệ thống ngân hàng và các công ty Fintech tại Việt Nam, các vấn đề đặt ra trong mối quan hệ tương tác giữa Fintech và hệ thống ngân hàng; Giải pháp cho tăng cường hợp tác, hỗ trợ giữa công ty Fintech và hệ thống ngân hàng; Một số khuyến nghị chính sách với Quốc hội, Chính phủ và NHNN.
Đại diện nhóm đề tài cũng đưa ra một số nội dung như: Dự kiến ⅓ doanh thu ngân hàng truyền thống sẽ được tạo ra bởi các mô hình kinh doanh mới (Citi GPS, 2021). Các khu vực, lĩnh vực khác nhau có mức độ sụt giảm doanh thu truyền thống khác nhau. Các mô hình kinh doanh mới xuất hiện trong các lĩnh vực như: Thanh toán được thực hiện thông qua ví điện tử; Đầu tư ứng dụng công nghệ robot với mức phí thấp; Cho vay mở rộng sang cho vay ngang hàng và ứng dụng các mô hình chấm điểm mới…
Bên cạnh đó, Fintech đang tạo ra những thay đổi sâu sắc trong hoạt động ngân hàng như: Ngân hàng không chi nhánh, ứng dụng công nghệ cao dể cung cấp các dịch vụ tài chính đang phát triển với tốc đọ nhanh chóng; Ngân hàng mở, cho phép chia sẻ dữ liệu khách hàng an toàn và thực hiện các giao dịch thanh toán đa kênh trên các nền tảng; điện thoại di động, đang trở thành một kênh cung cấp các dịch vụ ngân hàng chính.
Fintech thúc đẩy các mô hình và sáng kiến kinh doanh số mới như: Cung cấp trải nghiệm vượt trội, trở thành một sàn giao dịch, hoạt động như một nhà cung cấp dịch vụ B2B, hơn cả một ngân hàng, sử dụng dữ liệu để đưa ra các quyết định kinh doanh. Kết quả Kho sát của Vietcombank (2021) cho thấy cạnh tranh diễn ra chủ yếu trong lĩnh vực thanh toán và chuyển tiền. Các trung gian thanh toán không phải là ngân hàng thương mại đã và đang phát triển khá nhanh và cạnh tranh trực tiếp với ngân hàng gồm các công ty Fintech và các nhà mạng viễn thông, điện tử, công nghệ thông tin (Telcos, Bigtech).
Thực tế trên, nhóm nghiên cứu đưa ra một số khuyến nghị chính sách, trong đó bao gồm các khuyến nghị đối với cơ quan quản lý về hoàn thiện thể chế quản lý, khuôn khổ pháp lý về đối hoạt động Fintech, cơ sở hạ tầng dữ liệu dùng chung và mạng lưới hỗ trợ đổi mới sáng tạo.
Bên cạnh đó, đề tài đã đề xuất những khuyến nghị giải pháp đối với các ngân hàng thương mại và các công ty Fintech, như: Xây dựng quy định, cơ chế và hướng dẫn tạo điều kiện cho quá trình chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ và hợp tác với các công ty FinTech trong hoạt động ngân hàng; : Phát triển hạ tầng số theo hướng ứng dụng các công nghệ Fintech, tự động hóa các quy trình và đảm bảo an ninh bảo mật; Phát triển các mô hình ngân hàng số, xây dựng năng lực kỹ thuật số ứng dụng các công nghệ FinTech; Nâng cao năng lực quản lý dữ liệu, phân tích và khai thác hiệu quả dữ liệu số; Nâng cao năng lực quản lý dữ liệu, phân tích và khai thác hiệu quả dữ liệu số; Đảm bảo an ninh mạng; Phát triển nguồn nhân lực, tăng cường kiến thức về Fintech và chuyển đổi số trong ngân hàng; xây dựng văn hóa số;
Nhóm nghiên cứu cũng đưa ra giải pháp với các công ty Fintech như: Tăng cường hợp tác các sản phẩm-dịch vụ phù hợp với định hướng của các ngân hàng; Xây dựng và hoàn thiện hệ sinh their độc lập và gia tăng giá trị cho các khách hàng thanh toán trong hệ sinh thái; Chú trọng công tác đào tạo và quản trị nguồn lực đảm bảo hiệu quả, trung; Nâng cao năng lực quản trị rủi ro và an toàn bảo mật thông tin; Tích cực phối hợp, trao đổi thông tin với các tổ chức tài chính tín dụng…
NN