Hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động của tổ chức tín dụng là hợp tác xã

Luật Các TCTD năm 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2024 một lần nữa khẳng định Co-opBank và QTDND được thành lập, tổ chức dưới hình thức hợp tác xã, trong đó các QTDND hoạt động nhằm mục tiêu chủ yếu là tương trợ nhau phát triển sản xuất, kinh doanh và đời sống; Co-opBank là ngân hàng của tất cả các QTDND, do các QTDND và một số pháp nhân khác góp vốn thành lập nhằm mục tiêu chủ yếu là liên kết hệ thống, hỗ trợ tài chính, điều hòa vốn trong hệ thống QTDND.

Tại hội thảo, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Giám đốc Viện Đầu tư và Nghiên cứu BIDV cùng các chuyên gia chỉ ra dư địa phát triển của Hệ thống QTDND rất lớn trong bối cảnh kinh tế Việt Nam dự báo tăng trưởng cao, cùng quyết tâm đột phá thể chế, tinh gọn tổ chức bộ máy, điều chỉnh địa giới hành chính. Hành lang pháp lý cho hoạt động của QTDND đang ngày càng được quan tâm, thúc đẩy. Yêu cầu về phát triển tài chính toàn diện tại Việt Nam rất lớn khi có khoảng gần 60% dân số và lao động vẫn đang sống ở các vùng nông thôn và tham gia trong lĩnh vực nông nghiệp cùng với mục tiêu thực hiện chiến lược quốc gia về phát triển tài chính toàn diện (2020). "Trong Chiến lược này, QTDND có vai trò không thể thay thế" ông Lực nhấn mạnh và cho biết thêm một lực đẩy khác là xu hướng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, các công nghệ mới mở mà nếu tận dụng thành công cơ hội này, QTDND Việt Nam sẽ có bước đột phá trong hoạt động.

Toàn cảnh hội thảo

Tuy nhiên, các chuyên gia và nhà khoa học đến từ các trường đại học và nhà quản lý hệ thống QTDND cũng chỉ ra TCTD là HTX vẫn còn một số tồn tại, hạn chế đó là quy mô rất nhỏ bé trong hệ thống các TCTD, mặc dù có vai trò quan trọng là kênh huy động vốn, dẫn vốn đối với người dân và hộ gia đình, đặc biệt đối với nông nghiệp, nông thôn, nhưng hiện nay tỷ trọng của TCTD là HTX trong hệ thống TCTD rất nhỏ bé với tổng tài sản có chỉ chiếm 1,15% và vốn điều lệ chiếm 0,73% của hệ thống TCTD.

Đặc biệt, Chủ tịch HĐQT Co-opBank Nguyễn Quốc Cường chỉ ra tại các QTDND đang có xu hướng già hóa thành viên. Lợi thế gần dân, sát dân của QTDND bị triệt tiêu trong bối cảnh các TCTD chuyển đổi số mạnh mẽ, các APP ngân hàng cung ứng dịch vụ 24/7. "Nếu không có thay đổi, tiếp cận mới để giải quyết các bài toán này thì không thể tồn tại phát triển" ông Cường nhấn mạnh.

Bởi vậy, theo các chuyên gia, để hệ thống TCTD là HTX phát triển có bước phát triển mới trong kỷ nguyên mới các chuyên gia cho rằng cần có một giải pháp đột phá tổng thể toàn diện.

Phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, Phó Thống đốc NHNN Đoàn Thái Sơn ghi nhận các ý kiến của chuyên gia, nhà nghiên cứu và các nhà quản lý đã chỉ ra bức tranh toàn diện về kết quả đạt được, thách thức, đề xuất nhiều giải pháp để có bước phát triển mới cho hệ thống QTDND trong kỷ nguyên mới. Đây sẽ là nguồn thông tin quan trọng để Co-opBank tham khảo xây dựng Đề án khoa học “Hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động của tổ chức tín dụng (TCTD) là hợp tác xã (HTX) theo Luật các Tổ chức tín dụng năm 2024".

Về định hướng trong thời gian tới, Phó Thống đốc nhấn mạnh "đã đến lúc xây dựng một chiến lược mới cho hệ thống QTDND trong đó định vị Co-opBank và QTDND là hoạt động tài chính vi mô trên cơ sở tương hỗ và phát triển dựa vào cộng đồng để phát triển bền vững.

Trong đó vai trò Co-opBank là trung tâm của liên kết, Phó Thống đốc đề nghị cần đánh giá lại vai trò đóng góp của quỹ với Co-opBank và ngược lại để cải cách toàn diện triệt để trong giai đoạn mới. Các bên cùng nhau chung tay đề xuất mô hình liên kết mới trong giai đoạn mới.

Cùng với đó là đẩy mạnh chuyển đổi số, trong đó những gì mà QTDND không làm được thì Co-opBank phải làm hỗ trợ QTDND.

Phó Thống đốc đánh giá Co-opBank đã có những bước đi nhanh, mạnh kịp thời hỗ trợ hệ thống QTDND đặc biệt trong chuyển đổi số. Tuy nhiên, để phát huy vai trò ngân hàng của QTDND, liên kết hệ thống, thời gian tới, Co-opBank nhấn mạnh không chỉ cần nâng cao năng lực tài chính mà cả nguồn nhân lực, quản trị. Đặc biệt, với việc 63 NHNN chi nhánh cơ cấu thành 15 NHNN khu vực vừa qua đòi hỏi Co-opBank và bảo hiểm tiền gửi phải hỗ trợ NHNN nhiều hơn nữa, cùng NHNN trong công tác thanh tra kiểm tra với NHNN khu vực giúp hệ thống phát triển an toàn.

Minh Ngọc

Ảnh: Hoàng Giáp