Phó Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Philip N. Jefferson, trong bài phát biểu ngày 17/11/2025 tại Ngân hàng Dự trữ Liên bang Kansas City, bang Missouri đã gửi đi thông điệp: “Lạm phát đang hạ nhiệt, chính sách tiền tệ đang phát huy hiệu quả nhưng Fed chưa sẵn sàng tuyên bố chiến thắng”. Nếu thị trường hy vọng ông sẽ hé lộ thời điểm Fed có thể điều chỉnh lãi suất, Phó Chủ tịch Fed Philip N. Jefferson lại chọn cách phát đi tín hiệu khác, đó là thận trọng tuyệt đối và dựa hoàn toàn vào dữ liệu, để mở cả thời điểm lẫn hướng đi tiếp theo của chính sách.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Thông điệp của ông Philip N. Jefferson đi thẳng vào cốt lõi thách thức mà Fed đang đối mặt sau gần hai năm duy trì chính sách thắt chặt, đó là lạm phát đã giảm mạnh so với đỉnh, tăng trưởng vẫn vững chắc và thị trường lao động, dù hạ nhiệt vẫn mạnh hơn dự kiến. Tuy nhiên, theo cách Phó Chỉ tịch Fed Philip N. Jefferson mô tả, triển vọng phía trước vẫn chứa đựng nhiều bất định, đó là đà giảm lạm phát không đồng đều, năng suất lao động khó dự đoán và nguy cơ điều kiện tài chính biến động nhanh hơn khả năng phản ứng của Fed.
Lập trường dựa vào dữ liệu và cân bằng rủi ro
Ông Philip N. Jefferson nhấn mạnh rằng Fed sẽ không đưa ra quyết định dựa trên dự báo hay kỳ vọng mà hoàn toàn dựa vào dữ liệu mới và cân bằng rủi ro hiện tại. Ông khẳng định rằng chính sách trong thời gian tới “sẽ tiếp tục được quyết định dựa trên dữ liệu đến, triển vọng kinh tế đang diễn biến và cán cân rủi ro”, nhấn mạnh cách tiếp cận linh hoạt, từng bước của ngân hàng trung ương. Trong bối cảnh nhiều dữ liệu kinh tế quan trọng bị trì hoãn do việc Chính phủ liên bang đóng cửa, Phó Chủ tịch Fed cho rằng, việc dựa vào các nguồn thông tin thay thế từ báo cáo doanh nghiệp đến khảo sát khu vực càng trở nên cần thiết để theo dõi sát diễn biến kinh tế.
Lạm phát giảm nhưng chưa đủ cơ sở cho nới lỏng
Về lạm phát, Phó Chủ tịch Fed đánh giá các chỉ số hiện tại cho thấy áp lực giá cả đang giảm, đặc biệt khi loại trừ tác động từ thuế quan. Chuỗi cung ứng trở lại bình thường, giá năng lượng bớt biến động và tốc độ tăng tiền lương đã chậm lại, giúp kiềm chế áp lực chi phí cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, ông Philip N. Jefferson cảnh báo rằng một số nhóm giá vẫn duy trì mức cao và quá trình giảm lạm phát chưa đủ bền vững để Fed cân nhắc nới lỏng. Ông mô tả tác động từ thuế quan là nhu cầu một lần, không phải là áp lực lạm phát kéo dài, trong khi kỳ vọng lạm phát dài hạn vẫn được giữ vững. Thông điệp rõ ràng là: Fed sẽ kiên nhẫn, không hành động quá sớm cho tới khi có bằng chứng chắc chắn rằng lạm phát đã tiến về mức mục tiêu 2% một cách bền vững.
Thị trường lao động hạ nhiệt nhưng nhu cầu tuyển dụng vẫn mạnh
Khi phân tích thị trường lao động, theo Phó Chủ tịch Fed, dù có dấu hiệu hạ nhiệt như tốc độ tuyển dụng giảm và nhu cầu lao động dịu lại, ông nhấn mạnh rằng thị trường vẫn cơ bản vững chắc. Tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp lịch sử và Jefferson dự báo con số này chỉ nhích nhẹ trong thời gian tới.
Ông lưu ý rằng rủi ro đối với việc làm hiện đang nghiêng về phía suy yếu, đồng nghĩa Fed phải cân bằng giữa kiểm soát lạm phát và duy trì sức khỏe thị trường lao động. Đây là thông điệp quan trọng đối với các nhà đầu tư và doanh nghiệp: Fed không muốn đánh đổi quá sớm giữa ổn định giá cả và việc làm.
Chính sách tiền tệ thận trọng, từng bước một
Về lãi suất, ông Philip N. Jefferson giải thích quyết định giảm 0,25 điểm phần trăm trong kỳ họp gần nhất là hợp lý, phản ánh sự dịch chuyển của cán cân rủi ro: Rủi ro suy giảm việc làm đã tăng, trong khi áp lực lạm phát giảm. Lãi suất hiện vẫn hơi thắt chặt nhưng đang tiến gần mức trung tính - nơi chính sách không kìm hãm nhưng cũng không thúc đẩy nền kinh tế quá mức.
Ông nhấn mạnh rằng, thay vì cam kết vào một lộ trình cố định, Fed sẽ tiếp tục tiến hành từng bước một, điều chỉnh dựa trên các dữ liệu và tình hình thực tế. Phó Chủ tịch Fed đã mô tả phương pháp này là “đặc biệt thận trọng”, thể hiện sự linh hoạt trong bối cảnh kinh tế hiện nay khi mà dữ liệu có thể thay đổi bất ngờ và thông tin chính thức đôi khi bị trì hoãn.
Bảng cân đối kế toán: Ổn định và linh hoạt
Ông Philip N. Jefferson cũng giải thích quyết định dừng thu hẹp bảng cân đối kế toán sau hơn hai năm giảm tổng giá trị tài sản khoảng 2,2 nghìn tỷ USD. Việc này nhằm tránh căng thẳng thanh khoản trên thị trường repo và ổn định các công cụ tài chính quan trọng, đồng thời giúp Fed duy trì cơ cấu tài sản chủ yếu là trái phiếu Chính phủ.
Mặc dù bảng cân đối sẽ giữ ổn định, việc tái đầu tư từ các khoản thu hồi chứng khoán sẽ tiếp tục được thực hiện một cách thận trọng nhằm duy trì thanh khoản và tính linh hoạt cho chính sách. Ông Philip N. Jefferson nhấn mạnh rằng chiến lược này giúp Fed kiểm soát kỳ hạn trung bình danh mục và đảm bảo khả năng ứng phó trong các tình huống bất ngờ.
Triển vọng và thông điệp chính
Có thể thấy, thông điệp mà ông Philip N. Jefferson truyền đạt trong bài phát biểu tại Ngân hàng Dự trữ Liên bang Kansas City, bang Missouri vào ngày 17/11/2025, rất rõ ràng và mạch lạc: Fed đang bước vào giai đoạn thận trọng nhưng linh hoạt, với trọng tâm là điều chỉnh dựa trên dữ liệu thực tế và cân nhắc kỹ lưỡng các rủi ro kinh tế. Cụ thể, ông nêu rõ ba điểm chính: (i) Lạm phát đã giảm, nhưng chưa đạt mức ổn định bền vững; (ii) Thị trường lao động đang hạ nhiệt, song vẫn duy trì sức mạnh; (iii) Các điều kiện tài chính tiếp tục biến động.
Trong bối cảnh này, Fed giữ vững lập trường linh hoạt trong việc đưa ra dự báo, không cam kết vào bất kỳ lộ trình chính sách nào, thể hiện sự thận trọng tối đa trong môi trường đầy bất ổn. Phó Chủ tịch Fed cũng nhấn mạnh rằng mọi quyết định điều chỉnh lãi suất sẽ được dựa trên dữ liệu thực tế và diễn biến kinh tế, chứ không phải kỳ vọng hay các mô hình dự báo.
Từ đó, có thể nhận thấy rõ ràng sự kiên định, thận trọng và tính thực dụng trong những quyết sách của Fed. Chỉ có dữ liệu thực tế mới sẽ định hình lộ trình chính sách trong những tháng tới, trong khi các nhà đầu tư và doanh nghiệp cần chuẩn bị sẵn sàng cho một môi trường kinh tế với nhiều yếu tố biến động.
Tài liệu tham khảo:
Vice Chair Philip N. Jefferson: “Economic Outlook and Monetary Policy” a speech at the Federal Reserve Bank of Kansas City, Kansas City, Missouri on November 17, 2025. https://www.federalreserve.gov/newsevents/speech/jefferson20251117a.htm
Hiền Nguyễn