Liên minh châu Âu (EU) đã đạt được thỏa thuận sơ bộ về hài hòa hóa một số quy định then chốt trong luật phá sản của 27 quốc gia thành viên. Động thái này được kỳ vọng sẽ giảm rủi ro pháp lý, hỗ trợ dòng vốn dịch chuyển trong nội khối và đóng góp vào mục tiêu hình thành thị trường vốn EU có tính thanh khoản và hội nhập cao hơn.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Một tiến trình kéo dài, phản ánh sự đa dạng của châu Âu
Theo thông báo từ Hội đồng EU, chính phủ các nước thành viên và Nghị viện châu Âu đã đạt được sự thống nhất về một dự thảo chỉ thị nhằm điều chỉnh một số điểm trong hệ thống luật phá sản vẫn còn khác biệt lớn giữa 27 nước. Đây là công việc kéo dài suốt một thập kỷ, không chỉ vì lợi ích cục bộ hay truyền thống pháp lý riêng biệt mà còn do ranh giới thẩm quyền giữa các bộ ngành tại từng quốc gia.
Sự đa dạng pháp lý này dẫn đến những khác biệt đáng kể trong thực tiễn: Thời gian để nhà đầu tư thu hồi vốn sau phá sản có thể ngắn như 7 tháng, nhưng ở nơi khác lại kéo dài tới 7 năm. Chi phí tư pháp xoay quanh mức từ 0% đến hơn 10%, làm tăng sự không chắc chắn khi đánh giá cơ hội đầu tư. Nhiều thể chế quốc tế và cơ quan EU, từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đến Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), đã nhiều lần nhấn mạnh rằng việc thiếu một khuôn khổ phá sản được điều chỉnh thống nhất là rào cản đối với hội nhập thị trường vốn - lĩnh vực EU đang nỗ lực thúc đẩy trong nhiều năm qua.
Gỡ bỏ rào cản pháp lý và gia tăng minh bạch cho nhà đầu tư
Hội đồng EU cho biết, hiện nhà đầu tư xuyên biên giới phải đối mặt với tối đa 27 bộ quy tắc phá sản riêng biệt, khiến việc đánh giá rủi ro phức tạp hơn và làm tăng chi phí vốn. Thỏa thuận mới đặt mục tiêu làm giảm gánh nặng này.
Một điểm quan trọng là các nước sẽ áp dụng chung tiêu chuẩn về biện pháp ngăn ngừa việc chuyển dịch hoặc che giấu tài sản trước phá sản. Các cơ quan có thẩm quyền được phép đảo ngược những giao dịch làm giảm khả năng thu hồi của chủ nợ, qua đó hạn chế rủi ro thất thoát tài sản.
Bên cạnh đó, thỏa thuận giúp những người làm công tác quản lý và xử lý phá sản (insolvency practitioners) được tiếp cận thuận lợi hơn với các nguồn thông tin quan trọng như sổ đăng ký tài khoản ngân hàng, dữ liệu về chủ sở hữu hưởng lợi và các cơ sở dữ liệu quốc gia khác nhằm hỗ trợ việc truy tìm tài sản. Đây là bước quan trọng giúp giảm tình trạng thiếu thông tin và tăng mức độ tin cậy của nhà đầu tư trong quá trình giải quyết phá sản.
Ngoài ra, dự thảo đặt ra nghĩa vụ đối với giám đốc doanh nghiệp: Khi nhận thấy doanh nghiệp rơi vào tình trạng khó khăn nghiêm trọng, họ phải nộp đơn phá sản trong vòng ba tháng, trừ trường hợp đang triển khai biện pháp khác nhằm bảo vệ quyền lợi của chủ nợ. Điều này hướng đến tăng tính kịp thời và trách nhiệm trong quản trị doanh nghiệp giai đoạn rủi ro cao.
Tăng khả năng tiếp cận thông tin và chuẩn bị cho giai đoạn thực thi
Để giúp hoạt động đầu tư xuyên biên giới trở nên bớt rủi ro, mỗi nước thành viên sẽ công bố bản mô tả tóm tắt luật phá sản bằng bốn ngôn ngữ: Tiếng Anh, Pháp, Đức và ngôn ngữ chính thức của quốc gia đó. Những tài liệu này sẽ được đăng tải trên Cổng thông tin e-Justice của EU, cung cấp một nguồn thông tin minh bạch và trực quan cho các nhà đầu tư khi cần đối chiếu quy định giữa các thị trường.
Thỏa thuận đạt được hiện chỉ mới ở mức sơ bộ. Tiếp theo, cả Hội đồng EU và Nghị viện châu Âu sẽ phải thông qua chính thức trước khi các quy định mới có hiệu lực. Sau khi được phê duyệt, các quốc gia thành viên sẽ có hai năm chín tháng để đưa các nội dung của chỉ thị vào luật pháp trong nước. Đây được xem là thời gian cần thiết để các hệ thống pháp lý chuẩn bị, điều chỉnh và bảo đảm tính thống nhất khi đi vào áp dụng.
Thỏa thuận sơ bộ này không giải quyết toàn bộ khác biệt giữa luật phá sản của các nước EU nhưng đánh dấu một bước đi thực chất hướng đến giảm rủi ro pháp lý và tăng tính dự đoán của môi trường đầu tư. Việc triển khai hiệu quả sẽ phụ thuộc vào nỗ lực của từng quốc gia và khả năng duy trì sự cân bằng giữa hài hòa hóa và đặc thù pháp lý trong nước - một quá trình đòi hỏi thận trọng nhưng cũng mở ra kỳ vọng về thị trường vốn EU thống nhất và hấp dẫn hơn trong tương lai.
Hồng Lâm (Theo Reuters)