Ngày 24/10/2025, Hội đồng quản trị Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) quyết định giảm lãi suất cơ bản thêm 50 điểm cơ bản, xuống còn 16,5%/năm. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh nền kinh tế Nga đang dần trở lại quỹ đạo tăng trưởng cân bằng, song lạm phát và kỳ vọng lạm phát vẫn duy trì ở mức cao.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Chính sách tiền tệ hướng tới ổn định và bền vững
Hội đồng quản trị Ngân hàng Trung ương Nga ngày 24/10/2025 đã quyết định giảm lãi suất cơ bản thêm 50 điểm cơ bản, xuống còn 16,50%/năm. Các chỉ số tăng giá hiện tại vẫn ổn định và chưa có thay đổi đáng kể, song, vẫn ở mức trên 4% tính theo năm. Nền kinh tế Nga tiếp tục quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng cân bằng. Trong những tháng gần đây, tốc độ tăng trưởng tín dụng đã gia tăng, trong khi kỳ vọng lạm phát vẫn duy trì ở mức cao.
Ngân hàng Trung ương Nga sẽ tiếp tục duy trì mức độ thắt chặt của chính sách tiền tệ cần thiết để đưa lạm phát trở lại mục tiêu. Trong kịch bản cơ sở, điều này bao gồm việc duy trì mức lãi suất cơ bản trung bình trong khoảng 13,0 - 15,0%/năm vào năm 2026, đồng nghĩa với việc tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt trong thời gian dài. Các quyết định tiếp theo về lãi suất cơ bản sẽ được đưa ra tùy theo mức độ bền vững của quá trình giảm lạm phát và diễn biến kỳ vọng lạm phát. Theo dự báo của Ngân hàng Trung ương Nga, với chính sách tiền tệ hiện hành, lạm phát hàng năm sẽ giảm xuống mức 4,0 - 5,0% vào năm 2026. Việc nâng dự báo cho năm 2026 liên quan đến tác động của các yếu tố nhất thời làm tăng lạm phát. Lạm phát cơ bản ổn định dự kiến đạt mức 4% trong nửa cuối năm 2026. Từ năm 2027 trở đi, lạm phát hàng năm sẽ đạt mục tiêu.
Diễn biến giá cả và kỳ vọng lạm phát có dấu hiệu cải thiện
Trong quý III/2025, tốc độ tăng giá hiện tại (điều chỉnh theo yếu tố mùa vụ) tăng lên 6,4% theo năm, so với 4,4% trong quý II/2025. Chỉ số lạm phát cơ bản tương ứng đạt 4,3%, gần như không đổi so với quý trước (4,4%). Hầu hết các chỉ số lạm phát bền vững đều nằm trong khoảng 4 - 6% theo năm. Theo ước tính đến ngày 20/10/2025, lạm phát hàng năm đạt 8,2% và dự kiến sẽ ở mức 6,5 - 7,0% cho cả năm 2025.
Các yếu tố nhất thời đã tác động đáng kể đến việc tăng tốc độ tăng giá hiện nay, bao gồm việc giá nhiên liệu động cơ tăng cao và giá rau quả tăng nhanh hơn bình thường trong những tháng mùa thu. Diễn biến giá cả vẫn không đồng đều giữa các nhóm hàng trong rổ tiêu dùng. Kỳ vọng lạm phát vẫn ở mức cao, điều này có thể cản trở quá trình giảm lạm phát bền vững.
Theo đánh giá của Ngân hàng Trung ương Nga, vào cuối năm 2025 và đầu năm 2026, áp lực lạm phát hiện tại sẽ tạm thời gia tăng do tác động của một số yếu tố, bao gồm việc điều chỉnh giá và phản ứng của kỳ vọng lạm phát trước việc sắp tăng thuế giá trị gia tăng (VAT). Khi các tác động này dần suy giảm, quá trình giảm lạm phát sẽ tiếp tục, được hỗ trợ bởi các điều kiện tiền tệ thắt chặt.
Kinh tế duy trì đà tăng trưởng, hoạt động tín dụng khởi sắc
Mức độ lệch của nền kinh tế Nga so với quỹ đạo tăng trưởng cân bằng đang giảm dần. Dữ liệu nhanh và khảo sát cho thấy tốc độ tăng trưởng kinh tế tổng thể trong quý III/2025 đã chậm lại, dù vẫn duy trì mức tăng dương. Hoạt động kinh doanh có sự khác biệt rõ rệt giữa các ngành: Những ngành phụ thuộc vào xuất khẩu đang chững lại rõ rệt, trong khi nhu cầu nội địa được hỗ trợ bởi tăng thu nhập của người dân và chi tiêu ngân sách. Mức độ tiêu dùng có dấu hiệu tăng nhẹ.
Thị trường lao động vẫn trong tình trạng căng thẳng. Tiền lương tiếp tục tăng nhưng chậm hơn so với năm 2024, song vẫn cao hơn tốc độ tăng năng suất lao động. Tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp kỷ lục, trong khi theo khảo sát, tỷ lệ doanh nghiệp thiếu hụt lao động đang dần giảm.
Điều kiện tiền tệ nhìn chung vẫn duy trì ở mức thắt chặt. Trong các tháng 8 và 9/2025, lãi suất cho vay và tiền gửi tiếp tục điều chỉnh phù hợp với việc nới lỏng chính sách tiền tệ đã được thực hiện trước đó. Từ giữa tháng 9/2025, lãi suất trên thị trường tiền tệ và trái phiếu tăng lên, phản ánh việc các nhà đầu tư điều chỉnh kỳ vọng theo hướng tăng đối với quỹ đạo lãi suất cơ bản trong tương lai. Tính theo giá trị thực, lãi suất trong những tháng gần đây hầu như không thay đổi đáng kể. Các điều kiện hoạt động tín dụng ngân hàng vẫn ở mức chặt chẽ.
Xu hướng tiết kiệm của các hộ gia đình vẫn ở mức cao. Tăng trưởng của danh mục tín dụng bán lẻ nhìn chung ở mức vừa phải. Trong nửa cuối năm 2025, tín dụng doanh nghiệp tăng trưởng rõ rệt nhanh hơn so với nửa đầu năm. Dự báo tăng trưởng tổng dư nợ tín dụng đối với nền kinh tế trong năm nay được điều chỉnh tăng lên mức 8 - 11%.
Các rủi ro gây áp lực lạm phát (pro-inflation) đã gia tăng và chiếm ưu thế so với các yếu tố giảm phát (disinflation) trong trung hạn. Các rủi ro lạm phát chủ yếu liên quan đến việc nền kinh tế Nga duy trì lâu hơn trạng thái tăng trưởng vượt mức so với quỹ đạo cân bằng, kỳ vọng lạm phát vẫn cao, tác động từ việc tăng thuế VAT, cũng như sự xấu đi của điều kiện thương mại quốc tế. Việc giảm tốc tăng trưởng kinh tế toàn cầu và giá dầu trong trường hợp căng thẳng thương mại leo thang có thể gây ra các tác động làm tăng lạm phát thông qua biến động tỷ giá USD/RUB. Căng thẳng địa chính trị tiếp tục là yếu tố bất định đáng kể. Ngược lại, rủi ro giảm phát có thể xuất phát từ việc cầu nội địa suy yếu mạnh hơn dự kiến.
Bênh cạnh đó, Ngân hàng Trung ương Nga còn dựa trên các thông số chính sách ngân sách đã được công bố. Tác động kiềm chế lạm phát của ngân sách năm 2025 sẽ thấp hơn đáng kể so với dự báo trước đó. Trong trung hạn, chính sách ngân sách sẽ góp phần làm chậm tốc độ tăng giá. Trong trường hợp các thông số của chính sách ngân sách thay đổi, có thể cần điều chỉnh lại chính sách tiền tệ đang được thực hiện.
Bảo Nguyên