Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) tiên phong tổ chức phát hành trái phiếu xanh vào năm 2007, luôn dẫn đầu trong lĩnh vực trái phiếu xanh và bền vững. Gần đây, EIB đã đạt được một cột mốc quan trọng khác khi thực hiện giao dịch trái phiếu xanh lớn nhất tính đến nay theo quy định mới về trái phiếu xanh, được xem là chuẩn mực cao cấp trên thị trường.
Tiêu chuẩn này, mang tên Tiêu chuẩn Trái phiếu xanh của Liên minh châu Âu (EuGBS), bắt đầu có hiệu lực từ cuối năm 2024. EuGBS hướng tới mục tiêu tăng cường tính minh bạch và thống nhất trong việc công bố thông tin về trái phiếu xanh. Dù việc áp dụng tiêu chuẩn này là tự nguyện, EuGBS vẫn được xem là “tiêu chuẩn vàng” do yêu cầu nghiêm ngặt về quy trình sử dụng nguồn vốn và tuân thủ phân loại của châu Âu về hoạt động kinh tế bền vững.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Theo đó, các tổ chức phát hành trái phiếu đã bắt đầu chào bán trái phiếu theo tiêu chuẩn EuGBS vào năm 2025. Tiêu biểu là A2A - Công ty tiện ích của Ý với thương vụ trị giá 500 triệu Euro được thực hiện vào tháng 1/2025. Ngay sau đó, Île-de-France Mobilités - Cơ quan quản lý giao thông công cộng của Pháp, đã phát hành trái phiếu trị giá 1 tỷ Euro, trở thành đơn vị khu vực công đầu tiên phát hành trái phiếu tuân thủ tiêu chuẩn EuGBS.
Tuy nhiên, tâm điểm của thị trường lại thuộc về EIB, với đợt phát hành Trái phiếu nhận thức về khí hậu (CAB) trị giá 3 tỷ Euro vào tháng 4/2025. Không chỉ lập kỷ lục là lô trái phiếu lớn nhất được phát hành theo chuẩn EuGBS, đây còn là lần đầu tiên một định chế tài chính đa quốc gia, một gương mặt quen thuộc trên thị trường vay vốn tham gia vào khuôn khổ này. Sức hút của giao dịch được thể hiện qua con số ấn tượng với lượng đặt mua cao gấp 13 lần so với quy mô phát hành, đạt tổng cộng hơn 40 tỷ Euro. Giao dịch được bảo lãnh bởi bốn “ông lớn” trong ngành bao gồm: Ngân hàng BNP Paribas, Crédit Agricole, Deutsche Bank và LBBW.
Đơn vị tiên phong trong lĩnh vực trái phiếu xanh
Trưởng bộ phận Tài chính bền vững tại EIB Aldo Romani chia sẻ, giao dịch này là bước tiếp nối chiến lược mà EIB khởi xướng từ năm 2007. “Mục tiêu chính của các sáng kiến này nhằm xây dựng khuôn khổ minh bạch hơn, cho phép các nhà đầu tư theo dõi dòng tiền EIB giải ngân cho các dự án xanh”, ông Aldo Romani nhấn mạnh.
Với vai trò là “ngân hàng của châu Âu”, EIB đóng vai trò dẫn dắt trong các cuộc thảo luận về khung pháp lý tài chính bền vững của châu Âu cũng như việc áp dụng Quy định phân loại châu Âu (EU Taxonomy), có hiệu lực từ năm 2020 nhằm xây dựng bộ tiêu chí chung cho các hoạt động kinh tế bền vững.
EIB đã dần hoàn thiện các yếu tố ngoài phạm vi Quy định phân loại châu Âu trong khuôn khổ Trái phiếu CAB, trong đó bao gồm việc lập báo cáo chi tiết về phân bổ vốn và đánh giá tác động cho cả dòng chảy vốn lẫn nguồn vốn hiện có, đảm bảo tuân thủ quy định của EuGBS.
Giao dịch đầu tiên mang nhãn EuGBS khẳng định bước tiến tiếp theo trong hành trình này. Ông Aldo Romani khẳng định: “Việc đáp ứng tiêu chuẩn EuGBS là thành quả lớn, đồng thời nâng cao giá trị cho các trái phiếu CAB khác”. Ông cho biết thêm, điều này giúp thị trường hiểu rõ rằng EIB coi cả hai loại trái phiếu (cả gắn nhãn và không gắn nhãn EuGBS) như một phần của chiến lược tổng thể.
EIB tạo tiền lệ cho các tổ chức phát hành và hướng tới sự nhân rộng trên thị trường
Trước đây, EuGBS từng bị chỉ trích vì đặt ra tiêu chuẩn quá cao, gây khó khăn cho các tổ chức phát hành. Tại diễn đàn do Diễn đàn các Tổ chức tiền tệ và tài chính chính thức (OMFIF) tổ chức vào tháng 4/2023, ngay sau khi quy định này có hiệu lực, một phần ba số lượng người tham dự cho rằng EuGBS chưa thực sự mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho bên vay. Điều này phản ánh sự thất vọng của nhiều tổ chức phát hành khi cố gắng áp dụng các tiêu chuẩn mới.
Trong thời gian tới, EIB dự kiến sẽ phát hành Trái phiếu CAB dưới cả hai hình thức gắn nhãn và không gắn nhãn EuGBS. Dù vậy, cả hai loại đều tuân thủ Nguyên tắc Trái phiếu xanh của Hiệp hội Thị trường Vốn Quốc tế (ICMA). Thông qua giao dịch đầu áp dụng tiên chuẩn EuGBS, EIB kỳ vọng đã cung cấp một “cẩm nang thực tiễn” nhằm hỗ trợ các tổ chức phát hành và đơn vị vay vốn thuộc khu vực công khác trong việc chuẩn bị và thực hiện các giao dịch tương tự.
Ông Aldo Romani nhận định, khoảng cách giữa Nguyên tắc Trái phiếu xanh GBP và EuGBS không lớn như nhiều người nghĩ, cả hai bộ tiêu chuẩn này cũng có nhiều điểm tương đồng. Ông cũng cho rằng, nếu các tổ chức phát hành nhận ra điều này, họ có thể tăng cường phát hành trái phiếu theo tiêu chuẩn EuGBS. Điều quan trọng là EIB đã cung cấp một khuôn mẫu cụ thể để các tổ chức khác tham khảo và áp dụng.
HY (Theo OMFIF)