Tại Diễn đàn trực tuyến “Hỗ trợ giảm chi phí cho doanh nghiệp phục hồi sản xuất - kinh doanh”., các ý kiến, những hiến kế từ thực tiễn sản xuất - kinh doanh sẽ được tổng hợp và kiến nghị để thúc đẩy các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp ngày một phục hồi sản xuất - kinh doanh hiệu quả hơn, đưa nền kinh tế trở lại quỹ đạo tăng trưởng bền vững. Diễn đàn do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức ngày 27/10/2021.
Toàn cảnh Diễn đàn
Nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Nguyễn Quang Vinh - Tổng Thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, cuộc chiến chống COVID-19 đã làm nhiều doanh nghiệp kiệt sức, nhiều lĩnh vực kinh doanh kiệt quệ. Việc khôi phục lại sản xuất sẽ là bài toán nan giải.
Trong bối cảnh đó, Đảng, Nhà nước và Chính phủ luôn thấu hiểu và chia sẻ với những khó khăn, thách thức mà cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân đang đối mặt. Nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực từ miễn, giảm, giãn các khoản thuế, tiền thuê đất; cắt giảm thủ tục hành chính; hỗ trợ lãi suất,… liên tục được Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành ban hành để giúp cho các doanh nghiệp, người dân vượt qua những khó khăn như Nghị định 52, Nghị định 75, các Nghị quyết 84/NQ-CP, Nghị quyết số 42/NQ-CP, Nghị quyết 68/NQ-CP.
Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Nguyễn Quốc Hùng - Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng (VNBA) cho biết, ngay khi dịch bùng phát, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tiến hành yêu cầu các tổ chức tín dụng (TCTD) tạm thời chưa chuyển nhóm nợ. Sau đó là ban hành chính thức Thông tư 01/2020/TT-NHNH về việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm phí, giữ nguyên nhóm nợ hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
Ông Nguyễn Quốc Hùng - Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng phát biểu tại Diễn đàn
“Đến nay Thông tư đã thay đổi tới lần thứ 3, mới đây nhất là Thông tư số 14/2021/TT-NHNN sửa đổi bổ sung Thông tư 01/2020/TT-NHNN. Điều đó cho thấy ngành Ngân hàng đã vào cuộc rất sớm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, cũng là tháo gỡ khó khăn cho các ngân hàng”, ông Hùng cho biết.
Kết quả đến nay, các TCTD đã miễn, giảm lãi cho các doanh nghiệp được khoảng 32.000 tỷ đồng. Đã có 1,7 triệu khách hàng bị ảnh hưởng được hỗ trợ với dư nợ lũy kế từ năm 2020 đến cuối tháng 9/2021 là 5,2 triệu tỷ đồng.
Riêng thời gian thực hiện Nghị quyết số 63/NQ-CP về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải ngân đầu tư công và xuất khẩu bền vững những tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2022, hệ thống ngân hàng đã hỗ trợ các doanh nghiệp đã giảm được 12.600 tỷ đồng từ tháng 7 đến nay. Chưa kể 4.000 tỷ đồng là 4 ngân hàng đã cam kết sẽ tiếp tục giảm trong đợt dịch lần thứ 4. Cùng với đó là 1.800 tỷ đồng giảm phí cho các doanh nghiệp.
Về chính sách thuế, ông Nguyễn Văn Phụng - Vụ trưởng Quản lý thuế Doanh nghiệp lớn, Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính cho biết, trong thời gian vừa qua, với tư tưởng “khoan thư sức dân”, ngành Thuế đã nỗ lực làm mọi biện pháp giúp gánh nặng của doanh nghiệp giảm dần. Cụ thể, trong năm 2020, khi dịch bệnh vừa xảy ra từ tháng 3, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 41/2020/NĐ-CP về gia hạn thời gian nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thời gian nộp tiền thuê đất. Bước sang năm 2021, Nghị định 52/NĐ-CP của Chính phủ ban hành đã có phạm vi rộng hơn, nhanh hơn, được gia hạn thuế nhiều hơn. Năm nay, Chính phủ cũng đã trình Quốc hội cho phép doanh nghiệp được giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp của năm 2021.
Bên cạnh đó, cải cách thủ tục hành chính cũng góp phần giúp doanh nghiệp giảm được chi phí. Ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng Ban Pháp chế VCCI cho rằng, một số chính sách có điểm sáng là Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật sửa đổi bổ sung 10 luật, trong đó có Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa...
Tạo sức mạnh cộng hưởng
Theo Tổng Thư ký VCCI, để thực hiện mục tiêu vừa chống dịch hiệu quả, vừa khôi phục và phát triển kinh tế, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân, cùng nỗ lực, đồng lòng, quyết tâm khắc phục khó khăn, giữ vững niềm tin, lấy khó khăn, thách thức làm động lực vươn lên. Tuy nhiên, để cộng đồng doanh nghiệp tiếp tục phục hồi, các chính sách hỗ trợ cũng cần đồng bộ và thống nhất để chính những chính sách này cộng hưởng sức mạnh.
Chính vì vậy, ông Vinh cho rằng sự hỗ trợ phải quyết liệt, mạnh mẽ, liên tục, thông suốt, công khai, minh bạch, đúng đối tượng, kịp thời, dễ tiếp cận. Quy mô hỗ trợ phải tương xứng với ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh. Điều kiện, tiêu chuẩn các gói hỗ trợ phải khả thi. Các quy trình, thủ tục để hưởng hỗ trợ phải được đơn giản hóa tối đa. Đồng thời, có cơ chế giám sát, kiểm tra sát sao việc thực hiện và chế tài xử lý để tránh lợi dụng, trục lợi chính sách.
Chia sẻ thêm tại Diễn đàn, ông Nguyễn Quốc Hùng cho biết, tất cả những khoản nợ mà doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi Covid-19 đã được cơ cấu nợ, đang được các TCTD cho vay là nợ dưới chuẩn. Việc xem xét cho vay mới là khó khăn với TCTD. Trong điều kiện chuẩn cho vay không hạ, các TCTD đang cho các doanh nghiệp cho vay giữa bối cảnh hết sức đặc biệt khi doanh thu của doanh nghiệp giảm, chưa biết lãi hay lỗ, tài sản đảm bảo thiếu… Vì vậy, cần cơ chế đặc biệt để các TCTD xem xét hỗ trợ doanh nghiệp.
Đại diện VNBA nhấn mạnh cần chính sách tài khoá bằng tiền thật cho doanh nghiệp. Thực tế nhiều quốc gia cũng hỗ trợ doanh nghiệp, nuôi dưỡng nguồn thu ngân sách phải tạo nguồn thu cho doanh nghiệp. Đồng thời, nâng cao vai trò của Quỹ bảo lãnh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các tỉnh. Ông Hùng cũng đề xuất các giải pháp để mở rộng hỗ trợ từ phía tài khóa như Chính phủ tăng “vay tiền” ngân hàng trung ương, phát hành trái phiếu, qua đó có nguồn lực để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn.
Còn theo ông Nguyễn Văn Phụng cần có một số giải pháp chính sách để thực hiện như: Có những giải pháp về vĩ mô, quyền kinh doanh, chi tiêu công mà doanh nghiệp có cơ hội tham gia triển khai để tăng sức lan toả; Phải có chính sách đồng bộ, tránh tình trạng xung đột, triệt tiêu lẫn nhau. Cần phải ngồi lại với nhau để bảo đảm sự thống nhất và tính khả thi để doanh nghiệp có thể thực hiện.
Bên cạnh các chính sách hỗ trợ, ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng Ban Pháp chế VCCI nhấn mạnh đến việc cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Theo đó, cần thực hiện mạnh mẽ 2 chương trình. Thứ nhất, đó là nhóm thủ tục đưa dự án đầu tư vào hoạt động. Thứ hai, là nhóm thủ tục xuất nhập khẩu. Quy mô xuất khẩu đang rất lớn nên nếu quá trình làm thủ tục này được rút ngắn thì hiệu quả tạo ra sẽ rất lớn.
Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ Quốc gia cho biết, bài học kinh nghiệm quốc tế trong việc hỗ trợ doanh nghiệp cho thấy triển khai nhanh, gọn, ứng dụng mạnh công nghệ thông tin và dùng các kênh chuyển tiền khác nhau sẽ giúp doanh nghiệp có điều kiện thuận lợi hơn trong việc tiếp cận với các chính sách.
Hà My