1. Tên Đề tài: Thực trạng và giải pháp quản trị hoạt động đầu tư và cung ứng dịch vụ trái phiếu doanh nghiệp tại các NHTM Việt Nam
Mã số: ĐTNH.012/23
2. Tổ chức chủ trì thực hiện: Học viện Ngân hàng.
3. Chủ nhiệm và các thành viên tham gia:
- Cá nhân chủ trì Đề tài: GS.TS.Nguyễn Văn Tiến - Giảng viên cao cấp, Khoa Kinh doanh quốc tế, Học viện Ngân hàng.
- Thư ký Đề tài: PGS.TS.Phạm Mạnh Hùng - Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu khoa học Ngân hàng, Học viện Ngân hàng.
- Các thành viên tham gia:
1. ThS.Nguyễn Nhật Minh - Nghiên cứu viên, Viện Nghiên cứu khoa học Ngân hàng, Học viện Ngân hàng.
7. ThS.Nguyễn Thị Thu Hà - Thành viên Ban Kiểm soát thuộc Đại hội đồng cổ đông, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam.
8. ThS.Đinh Thùy Dương - Phó Trưởng ban, Ban Quản trị Chiến lược, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam.
4. Thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc:
- Thời gian bắt đầu: Tháng 12/2023
- Thời gian kết thúc: Tháng 6/2025
5. Kinh phí thực hiện: 240 triệu đồng.
6. Kết quả thực hiện: Giỏi
7. Các nội dung chính:
- Cơ sở lý luận về mục đích, lợi ích và rủi ro của hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp tại các NHTM; cơ chế ảnh hưởng của sự biến động thị trường trái phiếu doanh nghiệp tới hiệu quả và an toàn của NHTM nói riêng và hệ thống ngân hàng nói chung.
- Phân tích thực trạng đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp của các NHTM; đánh giá tác động của hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp tới hiệu quả và rủi ro của hệ thống ngân hàng.
- Phân tích hoạt động phân phối trái phiếu doanh nghiệp của các NHTM bao gồm các nội dung chính sách, quy trình triển khai, kết quả, lợi ích và rủi ro của hoạt động phân phối trái phiếu; Làm rõ vai trò, quyền và nghĩa vụ của NHTM trong hoạt động tư vấn khách hàng đầu tư trái phiếu doanh nghiệp; Tách bạch hoạt động tư vấn đầu tư của NHTM với hoạt động tư vấn của cán bộ ngân hàng với tư cách là cá nhân.
- Đề xuất kiến nghị, giải pháp đối với các NHTM để nâng cao hiệu quả hoạt động đầu tư và cung ứng dịch vụ trái phiếu; với NHNN, Bộ Tài chính (Ủy ban Chứng khoán nhà nước), Chính phủ để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp tại các NHTM.
8. Mô tả tóm tắt:
Nhằm đề xuất kiến nghị, giải pháp đối với các NHTM để nâng cao hiệu quả hoạt động đầu tư và cung ứng dịch vụ trái phiếu; với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính (Ủy ban chứng khoán nhà nước), Chính phủ để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp tại các NHTM, đề tài ĐTNH.012/23 đã triển khai các nội dung nghiên cứu cụ thể sau:
Chương 1 cung cấp cơ sở lý luận về hoạt động đầu tư và cung ứng dịch vụ trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) của các ngân hàng thương mại (NHTM). Nội dung bao gồm những vấn đề cơ bản về trái phiếu doanh nghiệp và thị trường trái phiếu, như khái niệm, đặc điểm, phân loại, và tổng quan về thị trường. Tiếp theo, chương này phân tích chi tiết về hoạt động đầu tư TPDN của NHTM, bao gồm khái niệm, các hình thức đầu tư, mục đích và đặc điểm, thu nhập và rủi ro liên quan. Đồng thời, hoạt động cung ứng dịch vụ TPDN của NHTM cũng được trình bày với các khái niệm cơ bản, quy định chung, mục đích, đặc điểm, thu nhập và rủi ro của hoạt động này.
Chương 2 trình bày kinh nghiệm của ba quốc gia gồm Hoa Kỳ, Vương Quốc Anh và Trung Quốc về việc tổ chức hoạt động kinh doanh TPDN của NHTM và giám sát hoạt động này thông qua các cơ quan quản lý và rút ra các bài học kinh nghiệm cho Việt Nam, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng khung pháp lý đồng bộ, minh bạch và nâng cao năng lực giám sát thị trường TPDN, nhằm đảm bảo an toàn cho hệ thống ngân hàng và phát triển bền vững thị trường tài chính.
Chương 3 phân tích thực trạng đầu tư và cung ứng dịch vụ TPDN của các NHTM tại Việt Nam trong đó: Đánh giá sự phát triển của thị trường TPDN, từ giai đoạn sơ khai đến khi trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho doanh nghiệp; Phân tích các yếu tố tác động đến sự phát triển của thị trường; Khung pháp lý hiện hành về đầu tư và cung ứng dịch vụ TPDN, đồng thời phân tích những hạn chế trong việc thực thi các quy định pháp lý và sự phù hợp của chúng với thông lệ quốc tế. Thực trạng hoạt động đầu tư và cung ứng dịch vụ TPDN của NHTM cũng được phân tích trên các khía canh: cách tổ chức quản lý, tình hình đầu tư và cung ứng dịch vụ, cũng như các rủi ro và cách thức quản trị rủi ro liên quan. Bên cạnh đó, chương 3 sử dụng mô hình định lượng để đánh giá tác động của hoạt động đầu tư và cung ứng dịch vụ TPDN tới hiệu quả kinh doanh của NHTM thông qua các chỉ số tài chính và mô hình kinh tế lượng. Từ đó, đưa ra những thành tựu và hạn chế trong hoạt động đầu tư và cung ứng dịch vụ TPDN của các NHTM tại Việt Nam, đồng thời xác định những vấn đề còn tồn tại và cần cải thiện để phát triển bền vững thị trường TPDN.
Chương 4 đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động đầu tư và cung ứng dịch vụ TPDN của các NHTM tại Việt Nam, tập trung vào hai nhóm giải pháp chính: giải pháp đối với các NHTM và kiến nghị đối với cơ quan quản lý nhà nước. Các giải pháp dành cho NHTM bao gồm việc nâng cao năng lực thẩm định đầu tư và quản trị rủi ro, phát triển các sản phẩm tài chính liên quan để gia tăng thanh khoản và mở rộng phạm vi cung ứng dịch vụ. Đồng thời, NHTM cần đầu tư công nghệ để minh bạch hóa quy trình giao dịch và quản lý TPDN, cũng như nâng cao năng lực nhân sự thông qua đào tạo chuyên sâu. Đối với cơ quan quản lý nhà nước, cần hoàn thiện khung pháp lý, đặc biệt là các quy định liên quan đến phát hành, giao dịch và quản lý TPDN nhằm đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng. Ngoài ra, việc xây dựng Cổng thông tin TPDN quốc gia và công khai dữ liệu xếp hạng tín nhiệm cũng được đề xuất để tăng cường minh bạch thị trường.