Tín dụng khởi sắc góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Để thúc đẩy tín dụng, góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, NHNN và toàn ngành Ngân hàng đã quyết tâm triển khai nhiều giải pháp chỉ đạo điều hành ngay từ đầu năm để tín dụng tăng trưởng lành mạnh, hiệu quả, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. 

Tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận tín dụng với chi phí thấp

Trong điều hành lãi suất, trong quý I/2025, NHNN tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng (TCTD) tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp, qua đó có điều kiện để hỗ trợ nền kinh tế; chỉ đạo TCTD triển khai các biện pháp để ổn định mặt bằng lãi suất huy động, tiết giảm chi phí hoạt động, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và các giải pháp khác để phấn đấu hạ lãi suất cho vay. 

Ảnh minh họa : Nguồn Internet

Ngày 25/02/2025, NHNN đã tổ chức cuộc họp với hệ thống TCTD để quán triệt và có công văn chỉ đạo hệ thống TCTD ổn định lãi suất tiền gửi, giảm lãi suất cho vay. Theo đó, NHNN yêu cầu các TCTD thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và NHNN ổn định mặt bằng lãi suất tiền gửi; tiếp tục tiết giảm chi phí hoạt động, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cơ cấu, tổ chức lại bộ máy hoạt động hiệu quả hơn nữa, tăng cường trách nhiệm xã hội, sẵn sàng chia sẻ một phần lợi nhuận để giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh; thường xuyên báo cáo NHNN việc công bố và thực hiện lãi suất tiền gửi, lãi suất cho vay.

Theo số liệu của NHNN, trong tháng 02/2025, lãi suất tiền gửi bằng VND bình quân của các ngân hàng thương mại (NHTM) trong nước ở mức 0,1 - 0,2%/năm đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng; 3,1 - 4,0%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng; 4,5 - 5,4%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng đến 12 tháng; 4,8 - 6,0%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ trên 12 tháng đến 24 tháng và 6,9 - 7,1%/năm đối với kỳ hạn trên 24 tháng. Lãi suất cho vay bình quân của NHTM trong nước đối với các khoản cho vay mới và cũ còn dư nợ ở mức 6,7 - 9,0%/năm. Lãi suất cho vay ngắn hạn bình quân bằng VND đối với lĩnh vực ưu tiên khoảng 3,9%/năm thấp hơn mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa theo quy định của NHNN (4%/năm).

Trong điều hành tín dụng, NHNN đã có sự chủ động, linh hoạt, tạo điều kiện thuận lợi cho các TCTD cung ứng vốn cho nền kinh tế. Ngày 31/12/2023, NHNN đã giao hết toàn bộ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2024 cho các TCTD và thông báo công khai nguyên tắc xác định để TCTD chủ động thực hiện tăng trưởng tín dụng. Trong năm 2024, NHNN đã chủ động thực hiện 02 lần điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các TCTD vào ngày 28/8/2024 và ngày 28/11/2024 theo nguyên tắc cụ thể, đảm bảo công khai, minh bạch trong điều kiện lạm phát được kiểm soát tốt dưới mức mục tiêu để kịp thời đáp ứng vốn cho nền kinh tế, hỗ trợ phát triển sản xuất, kinh doanh.

Đến ngày 30/12/2024, NHNN đã có văn bản gửi các TCTD thông báo công khai, minh bạch về nguyên tắc giao tăng trưởng tín dụng năm 2025 để các TCTD chủ động triển khai thực hiện, cung ứng vốn ra nền kinh tế ngay từ đầu năm (với chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025 khoảng 16%). 

Trong hơn 02 tháng đầu năm 2025, NHNN đã ban hành 10 văn bản chỉ đạo các TCTD liên quan đến công tác tín dụng chung, tín dụng ngành, lĩnh vực và lãi suất, trong đó một số chỉ đạo trọng tâm như: (i) Tiếp tục thực hiện các giải pháp để giảm mặt bằng lãi suất cho vay, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp có điều kiện phát triển sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; (ii) Tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ, kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; (iii) Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa thủ tục hành chính, sẵn sàng chia sẻ một phần lợi nhuận để giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng thúc để đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh; (iv) Tiếp tục triển khai các chương trình, chính sách tín dụng đối với một số ngành, lĩnh vực theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; trong đó nâng quy mô và mở rộng một số chương trình tín dụng triển khai hiệu quả (lâm sản, thủy sản thành nông, lâm, thủy sản với quy mô lên khoảng 100 nghìn tỷ đồng); (v) Xem xét tăng hạn mức tín dụng, tạo điều kiện cho ngành hàng lúa gạo…

Bên cạnh đó, NHNN đã trực tiếp đối thoại cùng các NHTM, doanh nghiệp tại các Hội nghị do Thủ tướng Chính phủ chủ trì (Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với NHTM nhà nước, NHTM cổ phần, doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, một số ngành, lĩnh vực trọng điểm…) để kịp thời có những định hướng chỉ đạo điều hành và triển khai các giải pháp phù hợp với nhu cầu thực tế, hợp lý của NHTM, doanh nghiệp, nền kinh tế. 

Ngay sau khi ổn định cơ cấu tổ chức, sắp xếp, tổ chức lại bộ máy NHNN theo Nghị định số 26/2025/NĐ-CP ngày 24/02/2025 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của NHNN, để tiếp nối các Hội nghị của Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã phối hợp với các tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch và tổ chức 15 Hội nghị “Đẩy mạnh tín dụng ngân hàng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế” với mục tiêu trao đổi, chia sẻ kết quả đạt được, nhu cầu và khả năng hấp thụ, tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp thuộc các ngành, lĩnh vực thời gian qua, đồng thời nhận diện và tìm hiểu những khó khăn, vướng mắc trong quan hệ tín dụng để cùng nhau bàn và tìm các giải pháp tháo gỡ nhằm tiếp tục đẩy mạnh tín dụng phục vụ sản xuất, kinh doanh, đặc biệt là các lĩnh vực thuộc thế mạnh, lợi thế cạnh tranh của khu vực, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế từng khu vực nói riêng và cả nước nói chung. Đến ngày 26/3/2025, NHNN đã tổ chức thành công 10 Hội nghị tại 10/15 NHNN Khu vực trên toàn quốc nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội trong khu vực nói riêng và cả nước nói chung.

Các giải pháp, điều hành nêu trên đã bước đầu đạt kết quả tích cực mặc dù theo quy luật mùa vụ các năm và thời điểm Tết Nguyên đán, tín dụng đầu năm thường giảm nhưng tăng trưởng tín dụng đầu năm 2025 có dấu hiệu khởi sắc hơn so với cùng kỳ năm 2024. Theo NHNN, đến ngày 20/3/2025, dư nợ tín dụng nền kinh tế đạt hơn 15,9 triệu tỷ đồng, tăng 1,98% so với cuối năm 2024 và tăng 17,60% so với cùng kỳ năm 2024.

Theo một số chuyên gia, tăng trưởng tín dụng ngân hàng dự kiến tăng cao hơn trong năm 2025 nhờ sự phục hồi thị trường bất động sản và việc cải thiện tâm lý tiêu dùng. Đặc biệt, lãi suất cho vay được các NHTM điều chỉnh xuống, trong đó lãi suất vay mua nhà được nhiều NHTM giảm xuống 4 - 5,5%/năm trong giai đoạn đầu giải ngân và sau đó là 7 - 8%/năm đã phần nào kích thích cầu tín dụng cho vay mua nhà, từ đó cải thiện thanh khoản thị trường bất động sản, tín dụng ngân hàng tăng trưởng. 

Hóa giải thách thức - thúc đẩy tín dụng - hỗ trợ tăng trưởng

Bối cảnh quốc tế và trong nước cũng đang đặt ra không ít những khó khăn, thách thức đối với ngành Ngân hàng nói chung và công tác điều hành chính sách tiền tệ của NHNN nói riêng trong năm 2025. 

Kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều yếu tố bất định và tiềm ẩn rủi ro. Những tác động từ thị trường thế giới có thể kể đến như: Xung đột địa chính trị còn phức tạp; triển vọng tăng trưởng kinh tế thế giới chưa thật sự rõ ràng; xu hướng bảo hộ thương mại và biến động dòng vốn; đặc biệt những lo ngại gia tăng về chính sách thuế quan của Mỹ và những hệ quả kinh tế tiềm ẩn; lộ trình chính sách tiền tệ khó lường của các ngân hàng trung ương lớn (đặc biệt là Cục Dự trữ liên bang Mỹ - Fed) và biến động trong luân chuyển dòng vốn quốc tế; giá cả hàng hóa thế giới biến động phức tạp, xu hướng gia tăng về an ninh lương thực tại các quốc gia; tác động của thiên tai, thời tiết cực đoan... Chưa kể, lạm phát toàn cầu giảm nhưng chưa bền vững và tiềm ẩn rủi ro áp lực tăng trong bối cảnh độ mở của nền kinh tế Việt Nam lớn.

Ở trong nước, bên cạnh các yếu tố thuận lợi hỗ trợ tăng trưởng kinh tế (như quyết tâm của Chính phủ thực hiện thắng lợi mục tiêu tăng trưởng 2021 - 2025, đầu tư công và các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn tiếp tục được đẩy mạnh triển khai...), kinh tế trong nước vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức từ yếu tố bên ngoài nói trên.

Trong khi đó, sức ép cung ứng vốn của hệ thống các TCTD đối với nền kinh tế vẫn còn lớn, kể cả vốn trung dài hạn trong bối cảnh huy động vốn từ thị trường trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán gặp nhiều khó khăn. Điều này tiềm ẩn rủi ro kỳ hạn, rủi ro thanh khoản lớn đối với hệ thống ngân hàng (huy động ngắn hạn, cho vay trung dài hạn). Bên cạnh đó, nguồn lực để thực hiện các chương trình tín dụng chính sách còn hạn chế so với nhu cầu thực tế của người nghèo và các đối tượng chính sách; Một số chương trình tín dụng đã được ban hành nhưng chưa được bố trí nguồn vốn ổn định để thực hiện...

Bên cạnh các kết quả đạt được, trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức, để đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16% góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đòi hỏi toàn ngành Ngân hàng cần quyết liệt triển khai nhiều giải pháp. 

Trong thời gian tới, NHNN tiếp tục chủ động rà soát để sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, các cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động tín dụng ngân hàng (như Nghị định số 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2028 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; Nghị định về tổ chức và hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội...). Thực hiện các giải pháp tín dụng phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng, phù hợp với khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. 

Đồng thời, NHNN tiếp tục chỉ đạo các TCTD: (i) Triển khai tích cực các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng ngay từ đầu năm, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng; kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; (ii) Xây dựng các sản phẩm tín dụng cho các ngành, lĩnh vực phù hợp với chiến lược kinh doanh, khả năng cân đối nguồn lực của TCTD; chú trọng đầu tư tín dụng vào các dự án, công trình trọng điểm, tín dụng xanh, tín dụng phục vụ phát triển các thế mạnh của vùng, địa phương; (iii) Tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng; (iv) Tiếp tục đẩy mạnh triển khai các chương trình tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; (v) Tích cực triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp sau bão số 3 (cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ theo Quyết định số 1510/QĐ-TTg ngày 04/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư số 53/2024/TT-NHNN ngày 04/12/2024 của NHNN, giảm lãi suất, cho vay mới khôi phục, duy trì sản xuất kinh doanh…).  

Đối với một số ngành, lĩnh vực, NHNN tiếp tục: Phối hợp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn triển khai quyết liệt các chương trình tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ như Chương trình cho vay liên kết thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp khu vực Đồng bằng sông Cửu Long; thực hiện các giải pháp tiền tệ, tín dụng, cung ứng vốn đi đôi với nâng cao chất lượng tín dụng nhằm hỗ trợ cho thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững, đồng thời đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng; đẩy mạnh triển khai Chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/1023 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững (hiện nay quy mô là 145.000 tỷ đồng) và phối hợp với các bộ, ngành, địa phương kịp thời tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện; đẩy mạnh triển khai chương trình kết nối Ngân hàng - Doanh nghiệp theo các hình thức phù hợp; tổ chức các hội nghị kết nối, hội nghị tín dụng chuyên đề ngành, lĩnh vực tại các địa phương, vùng kinh tế để nắm bắt thực tế và kịp thời có giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc phát sinh; hỗ trợ và tạo điều kiện để Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện tốt các chương trình, chính sách tín dụng ưu đãi theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; tiếp tục đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ được giao của ngành Ngân hàng tại các Chương trình mục tiêu quốc gia...

Bên cạnh các giải pháp của ngành Ngân hàng, cần các giải pháp đồng bộ trên nhiều lĩnh vực; sự phối hợp của các bộ, ngành, chính quyền địa phương, các hội, hiệp hội qua đó sẽ giúp người dân, doanh nghiệp ổn định sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội bền vững, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế mà Chính phủ đề ra.

Tài liệu tham khảo:

1. Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn.

2. Nghị định số 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2028 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Hải Anh